Ik ben blij dat je er nog bent

Ik ben net 61 jaar geworden. Ik heb drie kinderen en mijn inmiddels vierde kleinkind is op komst. Dat vraagt om enkele reflecties.

In België leven we vandaag met 11.7 miljoen mensen. 20 procent is jonger dan 18 jaar en 20 procent is 65-plusser. Meer dan de helft bevindt zich tussen in. Dergelijke cijfers doen ons nadenken. Worden er voldoende kinderen geboren om de bevolking op peil te houden? Zijn er nog voldoende werkenden om de nog niet- en de niet meer-werkenden te helpen? Hoe dicht wonen al die mensen bijeen en is er voldoende plaats? Hoeveel mensen komen van elders hier wonen? Hoeveel van dit en hoeveel van dat hebben we nodig voor…? Enzovoort.

Getallenkrakers

Dat dit (niet uitsluitend) vragen zijn voor droge getallenkrakers, werd pijnlijk duidelijk toen Luc Van Gorp, de voorzitter van de Christelijke Mutualiteit, de vraag stelde wat we met al die 80-plussers gaan doen. Vandaag zijn ze met 640.000 en binnen 25 jaar zou dat aantal verdubbelen tot 1,2 miljoen. De voorzitter wil dat het economische debat over de betaalbaarheid en het ethische debat over de ‘teruggave’ van het leven gevoerd wordt. Al moet volgens Van Gorp “het economische debat gescheiden worden van het ethische”.

Als christen rijzen mijn haren. De mensen voorhouden dat het economische van het ethische gescheiden kan worden, is de mensen een blaas wijsmaken — en een handigheid om de ethische reflectie ondergeschikt te maken.

In zijn Bergrede heeft Jezus het expliciet over dat economische debat wanneer Hij zegt: ‘Maak je niet bezorgd over wat je zult eten of drinken om in leven te blijven en ook niet over de kleding voor je lichaam.’ Dan zegt Hij: ‘Zoek eerst het Rijk Gods en zijn gerechtigheid en dit alles zal je worden toegevoegd.’ Zoek eerst. Het ethische debat primeert! Als God het huis niet bouwt, bouwen de werkers voor niets.

Mentaliteit

Het feit dat de CM de vraag over het ‘teruggeven’ van het leven überhaupt stelt, zegt veel, zegt alles over de maatschappelijke mentaliteit. Hoe gaan we vandaag om met onze oude mensen? Waar halen we nog onze inzichten? De Kerk waarschuwt al jaren voor de gevaren van ‘een wegwerpmaatschappij’. Het is omdat dergelijke ideeën al diep ingang gevonden hebben in onze samenleving dat een christelijke mutualiteit zo’n voorstel ongeschonden ter tafel kan brengen.

De Kerk en paus Franciscus bieden een alternatief. Zoek eerst. Hoe zou God het huis van onze samenleving dan bouwen? In 2019 heeft Paus Franciscus een brief aan de jongeren geschreven met als titel ‘Christus leeft’. 130 (!) pagina’s aan inzichten, zodat de volgende generatie het geluk kan vinden. In 2022 heeft hij dan weer een hele catechese gegeven over ‘de oude dag’.

De ideeën vervat in zo’n documenten geven inhoud, geven vlees en bloed aan ‘Zoek eerst het Rijk Gods en zijn gerechtigheid.’ Ze zijn een waar alternatief voor de wegwerpmaatschappij en haar ideeën over de dood als oplossing. Ze zijn een alternatief voor een samenleving, ontkoppeld van God. De paus, die de problemen van de jonge en de oude dag heel goed kent, heeft in 2021 de Werelddag voor Grootouders en Ouderen ingevoerd. Op 28 juli, vandaag, gaat die voor de vierde maal door met als thema ‘Verwerp mij niet nu ik oud word.’ Dus op deze dag: ik ben blij dat je er nog bent.