‘Ik mis een aanspreekpunt voor gematigde moslims’

De hysterisch roepende ouders aan de Antwerpse basisschool De Blokkendoos (vanaf volgend schooljaar na samenvoeging met De pinguïn tot Creatopia herdoopt) staan op ons netvlies. De storm is, zelfs na de voorlopige bevindingen van het parket (geen verkrachting), niet gaan liggen. Advocaat Abderrahim Lahlali diende in naam van twee ouders zelfs een klacht met burgerlijke partijstelling in. Volgens hem is het onderzoek niet grondig gevoerd. (Klik hier voor een standpunt daarover van Peter De Roover.)

Dat het bij de roepers maar om een handvol moslims ging en dat de school 500 leerlingen telt die grotendeels van moslimouders komen, vergeten we gemakshalve.

 Samira Azeroual is moslima, draagt een hoofddoek en is islamleerkracht in een Antwerpse stadsschool. Doorbraak voerde een gesprek met haar.

Hoe denk jij als leerkracht lager onderwijs én moslima over de affaire ‘de blokkendoos’?

Vanaf het begin heb ik mijn twijfels gehad over de zaak. Een vrouwelijke leerkracht van 22/23 jaar, in de bloei van haar leven, net afgestudeerd, beantwoordt niet aan het profiel van een pedofiel. Deze vind je zelden terug in de statistieken. Maar dan komt weer de andere twijfel: wat als het wel zo is? Wat als zij de uitzondering is? Ik ken haar niet, maar de ouders evenmin. De geschiedenis heeft ons geleerd om niet te vroeg te oordelen. Ik wist eigenlijk niet wat ik ervan moest denken.

Wat me wel erg stoorde is dat de ouders met hun kinderen in beeld kwamen en dat de ouders dit toelieten. Een kind heeft (indien er vermoeden is van misbruik) bescherming nodig, anonimiteit en vooral geborgenheid. Laat professionelen het werk doen.

Het beeld met de man en zijn zoon, die hem suggestieve vragen stelt en het kind aanmaant vertrouwen te hebben in de persploeg, zal me eeuwig bijblijven. Met alle goede bedoelingen van de vader, maar ik vond het een vernedering voor het kind. Pijnlijke situatie.

En dan de moeder, blijkbaar heet ze Najat, die in detail het misbruik van haar zoon vertelde aan de camera’s.  Haar zoon verstopte zich met een sip gezicht achter de moeder. Media kunnen niet dienen als psycholoog en bieden geen oplossingen voor haar misbruik, maar het kind zal eeuwig getekend zijn door de vermoedens van misbruik.

Ik wist al heel vroeg door mijn vriendinnen dat de vrouw in kwestie een gerechtelijk verleden heeft en dat haar kind geplaatst werd door de jeugdrechter voor een bepaalde tijd. Zij heeft door pech een heel moeilijk leven gehad (en misschien nog). Zou het een schreeuw om aandacht zijn?

Daarbij heb ik ook geleerd in mijn studie gezinswetenschappen, in de ontwikkelingspsychologie, dat kinderen in een anale en oedipale fase terechtkomen. Een fase waarin ze interesse hebben in de eigen geslachtsdelen. Ze voelen niet alleen bij zichzelf, maar ook bij de ander en experimenteren. Als je met vuile vingers in je poep zit of in je vagina, dan kunnen irritaties ontstaan, denk ik dan zo. Maar als ik de politieverklaringen lees, zouden het dan allemaal leugens zijn van de ouders?

Ik heb samen met twee collega’s een steunbetuiging geschreven ter attentie van het schoolteam. Het is verschrikkelijk wat daar gebeurd is. Het leven van alle kinderen, ouders en leerkrachten is getekend. Voor altijd. De juf waarover het gaat, ken ik niet, ook niet haar achtergrond. Maar voor haar moet het ook verschrikkelijk zijn om zo haar loopbaan te starten. Ik vraag me nog steeds af wat er verkeerd is gelopen? Communicatie tussen directie en leerkracht en ouders? Ik heb daar te weinig informatie over. 

Ik ben ervan overtuigd dat elk vermoeden van misbruik gemeld moet worden. Maar ik blijf erbij dat de manier waarop de ouders dit aangepakt hebben een grandioze fout is geweest. De grootste die ze ooit in hun leven zullen maken. Dit brengt negatieve gevolgen met zich mee: voor zichzelf, hun kind, alle leerlingen van de Blokkendoos, heel het schoolteam, de betrokken leerkracht (blijkbaar zijn het er twee?!) en niet te vergeten voor de beide gemeenschappen. Op de facebookpagina van Deredactie.be lees je veel haatcommentaren tegenover moslims. Zo zie je maar dat er nog heel wat werk aan de winkel is. En dan mogen gematigde moslims dan nog zo hard hun stem verheffen en zich kenbaar maken, maar de schade is geleden.

Volgens veel Vlamingen zie en hoor je de gematigde moslims nergens. Klopt dat?

Onlangs kreeg ik nog het verwijt naar mijn hoofd geslingerd dat ik als brave moslima niet inga tegen de domme uitspraken van sharia4Belgium. Deze zouden een rol gespeeld hebben in de massahysterie van de Blokkendoos.

De brave moslims reageren wel via facebook, via collega’s, via onze vrienden. Maar het moet eigenlijk stoppen dat we bij elke scheve schaats ons moeten verantwoorden. Moslims zijn geen blok met één uniforme mening. Ik wil er het mijne van denken, maar wil dit niet steeds in de media  doen. En velen denken ook op deze manier.

Ik mis wel een aanspreekpunt van de gematigde moslim. Nordin Taouil is lang niet representatief voor de moslimgemeenschap. De moslims die politiek actief zijn, ook niet. Niet omdat ze in se niet geloofwaardig zijn maar door eerdere politiek actieve moslims (Mimount Boussakla, Nahima Lanjri enz.) is het vertrouwen er niet meer. De huidige politieke leiding moet zich nu dubbel en dik bewijzen om het vertrouwen te herwinnen van de moslimgemeenschap.
En last but nog least, zoals ik al eerder zei: laat moslims ook eens in de media hun zeg doen over de solden, energiefactuur, de treinrampen, de kerncentrales enz. Zo krijgen moslims bij de gewone Vlaming de verdiende eerste plaats als mens en niet als moslim. Want zo wil het gros van de moslims gezien worden. We zijn ook maar mensen die graag stoofvlees met frieten eten, graag naar de cinema gaan, begaan zijn met het klimaat, etc.

Welke ervaring heb jij met bijvoorbeeld de ouders van je leerlingen? Ergeren zij zich aan de vooroordelen en misschien zelfs vijandigheid van sommige Vlamingen?

Ik geef les in twee scholen. De ene school is overwegend multicultureel, waarvan tweederde moslims van allerlei nationaliteiten. Deze ouders hebben mij nooit het gevoel gegeven zich niet begrepen te voelen of hebben nooit iets negatiefs gezegd over de school van hun kind. De ouders in deze school zijn van een lagere sociale klasse en meestal niet geschoold. De Vlaamse ouders en allochtone ouders leven grotendeels naast elkaar.

De andere school telt 30% moslimkinderen. In deze Borgerhoutse school vind je een schoolvoorbeeld van hoe het moet. De Vlaamse ouders en allochtone ouders leven met elkaar, vergaderen samen op oudervergaderingen en spreken dikwijls af voor hun kindjes.

Vorig jaar nog heeft Nabila heel het schoolfeest gecoördineerd. Het mooie is dat de Vlaamse ouders letterlijk op een vergadering zeiden dat Nabila, Fatima, … voor hen gewoon Belgen zijn.

Is er volgens jou kans dat binnen afzienbare tijd moslims zich zouden kunnen aangetrokken voelen tot zelfs de Vlaamse beweging?

Ik moet bij deze vraag lachen. Wist je dat binnen de moslimexecutieve ook heibel was tussen de Waalse moslims en de Vlaamse moslims?

Vanuit mijn ervaring voel ik me niet aangetrokken tot de Vlaamse beweging. Ik mis veel van de Vlaamse cultuur en geschiedenis door mijn Marokkaanse achtergrond. En los hiervan heb ik vroeger, hoewel ik een uitstekende leerling was, veel negatieve commentaar en opmerkingen gekregen van leerkrachten, waardoor ik op een bepaald moment in mijn puberteit mezelf niet als een Vlaming zag, maar eerder als een Marokkaanse moslima die door het lot in België verzeild is geraakt.

Wanneer moslimjongeren als volwaardige burgers gezien worden op school door alle leerkrachten en niet in aanraking komen met racisme, zullen zij zich gemakkelijker kunnen identificeren met de Vlaming.

Voor moslims is door het Vlaams Blok/Belang een negatieve connotatie ontstaan aan het woord Vlaming.  Veel van de VBers hebben ook de overstap gemaakt naar N-VA. Dit maakt het er niet gemakkelijk op.

Bart De Wever is geen racist, dat weet ik uit betrouwbare bron nog voor de NVA de kiesdrempel haalde. Hij wil de gematigde middenklasse moslims in zijn stad, voor de rest wil hij eigenlijk niet veel doen. Dit is de indruk die ik van hem heb. De hysterie, zo noemde hij het, is een gekend fenomeen. En ja hoor, in zijn stad gebeurt dit ook. Alleen moeten we ervoor zorgen dat we niet weeral de nadruk leggen op het wij/zij-denken. Maar elkaar zien als mens, als individu van welke sociale klasse of etnische oorsprong men ook is. Hij zou eigenlijk een bruggenbouwer moeten zijn en niet mee opgaan in het strikt Vlaams gedachtegoed.

Zolang de beide gemeenschappen naast elkaar leven, zal de weg lang zijn om van een moslim flamingant te maken.

Iets anders. De sp.a heeft haar standpunt in verband met het hoofddoek gewijzigd. Electoraal opportunisme zeggen velen, de logica zelve vinden anderen. Wat zeg jij?

Ik weet eigenlijk niet wat ik ervan moet denken. Maar dit ruikt naar electoraal belang. De psychologische wonde wordt nog gelikt. 2014 zal nog te vroeg zijn om weer met de moslims aan de haal te gaan. 

Sp.a heeft moslims door het hoofddoekenverbod (dankzij Patrick Janssens) gedwongen na te denken over de toekomst, over hun plaats in de maatschappij en vooral over de politieke keuzes die moslims maken. Ondertussen hebben moslims een goed alternatief gevonden. Het alternatief blijft de moslims steunen, ook na een verkiezingsoverwinning. Dat konden we niet zeggen van sp.a, die vele moslims een slag in het gezicht gaf.

Kortom, wat mij betreft, knap dat ze een poging doen in de goede richting, maar ze zullen meer konijnen uit hun hoed moeten tevoorschijn toveren om moslims van Groen en PVDA  te kunnen afsnoepen.

Is het soms moeilijk voor jou om met bestaande vooroordelen en vijandigheid ten aanzien van de islam hier te leven en werken?

Ik heb veel gehoord (‘daar se, weer een bruine’), veel gevoeld (rochel aan bushalte in mijn gezicht door voorbijfietsende man) en veel gelezen (via facebook, blogs, reacties in kranten en tijdschriften). Ik zou een haat kunnen ontwikkelen tegen de modale Vlaming, want zowel tijdens mijn studies als in de beginfase van mijn werkloopbaan heb ik hiermee te kampen gehad. Gelukkig is er op een bepaald moment een ommekeer gekomen.  Vlaamse ouders die mij spontaan aanspraken om de kindjes bij elkaar te laten spelen (‘vertrouwen ze mij wel?’), om samen te picknicken met de kinderen (‘zouden ze me niet saai vinden? Waarover moet ik dan praten?’).

Onlangs heb ik afscheid genomen van mijn ene school omdat ik minder wil werken om te studeren. Ik kreeg hartverwarmende mails. Mails waarin collega’s bekennen dat ze vooroordelen hadden over moslims en allochtonen en dat ik deze voor hen weggewerkt heb door mijn aanwezigheid, mijn mening, mijn gedrag. Daarmee is nog maar eens bewezen: onbekend is onbemind.

Op dit moment heb ik een olifantenvel gekregen wat racistische opmerkingen betreft van voorbijgangers. Maar ik kan me zo ergeren bij administratieve instanties die je met een zuur gezicht de nodige info geven alsof ik gisteren van uit Marokko geland ben. Maar dan denk ik: de Vlamingen in mijn leefwereld zijn gelukkig toffe Vlamingen.

Het verbod op de hoofddoek is niet  meer dan een bekrachtiging  van meegemaakte vijandelijkheden en onbegrip in jeugd en later. Men voelt zich nogmaals met de vinger gewezen en is het beu om altijd in de verdediging te moeten. Ik ben er zeker van, dat wanneer het hoofddoekenverbod opgeheven wordt, er binnen afzienbare tijd heel veel meisjes de hoofddoek niet meer zullen dragen. Het is een item dat vanzelf verdwijnt als het racisme en onbegrip ook verdwijnt.