Eén miljard kiezers naar de stembus in India

De stembusgang in het enorme India land duurt lang: van 19 april tot 1 juni. Voorlopig liggen de kaarten niet slecht voor premier Narendra Modi. Wint hij de verkiezingen, dan begint hij aan een derde ambtstermijn, en evenaart zo premier Jawaharlal Nehroe, de eerste leider van vrij India.

Als reden voor dat succes wordt gewezen op de volgehouden economische groei. Het land is straks wellicht de op twee na grootste economie ter wereld (daarop komen we nog terug).

Nu het Westen de laatste jaren afstand heeft genomen van China, die andere reus, is een warme band met een nieuwe grootmacht hoogst welkom, zeker als die partner democratisch is en ook nog kan uitpakken met een enorm en goedkoop arbeidsreservoir. India stelt zich internationaal neutraal op, weigert de Russische inval in Oekraïne te veroordelen en importeert de Russische olie die het Westen niet meer lust.

BJP of ‘INDIA’?

De hindoe-nationalistische BJP (Bharatya Janata Party) van Narendra Modi heeft inmiddels de Congrespartij verdrongen en mét haar de Gandhi-dynastie (Nehroes dochter Indira Gandhi en haar zoon Rajiv, beiden verkozen tot premier, beiden ook vermoord). De Congrespartij is een seculiere partij die zowel hindoes als moslims, sikhs en christenen verwelkomt. Ze lijkt wel nogal uitgeblust en meer dan een oppositierol lijkt er voor leider Rahul Gandhi, zoon van Rajiv, alsnog niet in te zitten. De BJP bestuurt nu twaalf van de 28 deelstaten. De Congrespartij heeft nog maar in drie deelstaten een meerderheid. Pogingen om met andere partijen een breed anti-BJP-front te vormen dat ‘INDIA’ heet, lijken tot op heden weinig succesvol.

Thee-venter en overtuigd hindoe

Modi, nu 73, is van bescheiden komaf. Begonnen als helper in het theewinkeltje van zijn vader in het station van zijn thuisstad Vadnagar (deelstaat Gujarat), treedt hij als knaap toe tot de RSS, een radicale hindoe-nationalistische, tussendoor wel eens verboden, paramilitaire vrijwilligersorganisatie. De ijverige Modi studeert politicologie en werkt zich langzaam maar zeker op binnen de RSS waaruit de BJP zal ontstaan.

Als chef-minister van Gujarat (heel wat jaren later) is Modi bepaald succesvol. Hij weet vlot investeerders te lokken, wordt gezien als een doener en betrouwbaar bestuurder. Vanaf 2014 kan hij als federaal premier voluit gaan. Hij heeft al duizenden kilometers snelweg aangelegd en heeft ook al 40.000 kilometer spoor geëlektrificeerd. En dan zwijgen we nog over het dichte netwerk van binnenlandse vliegtuigverbindingen en nieuwe luchthavens. Modi heeft als manager alvast het vertrouwen gewonnen van steenrijke ondernemers.

Eindelijk bij de groten

Modi en zijn BJP wakkeren de nationale trots aan: ‘Wij zijn wereldspelers!’ Zij geven moslimstaat Pakistan lik op stuk en laten zich niet meer intimideren door de machtige Chinese buur. Aan de noordoostelijke grens heerst een gewapende vrede.

Met succes speelt Modi de internationale kaart: India is tegenwoordig actief in zeer diverse internationale instellingen. Als voorzitter en gastland van de G20, aangesloten bij de BRICS-groep, over een decennium mogelijk organisator van de Olympische Spelen. Na de maanvlucht (waarbij het Rusland het nakijken geeft) telt India nu ook mee in de ruimtevaart: onlangs stelde het zijn eerste astronautenteam voor.

Met de media heeft Modi een moeilijke relatie. Tot een interview is hij haast nooit te bewegen. Via de radio houdt Modi zijn maandelijkse praatje Mann Ki Baat, ‘Wat me op het hart ligt’. Zonder wederwoord weliswaar, waarin hij zich presenteert als de wijze huisvader.

Het lijken wel presidentsverkiezingen!

Modi heeft het imago van een bescheiden man, zonder kapsones. Dat is een van de redenen van zijn populariteit. Toch heeft zijn campagne presidentiële trekjes. De BJP speelt vooral de figuur Modi uit, meer dan plaatselijke kandidaten. Het valt bijna niet op dat er nog 543 andere parlementszetels te vullen zijn.

Personencultus? Niet echt. Al neemt Modi graag ceremoniële taken op zich die normaal het staatshoofd toevallen. In 2021 wordt het grootste cricketstadion ter wereld in Ahmedabad (Gujarat) omgedoopt tot het Narendra Modi-Stadion.

Met 40 procent van de kiezers toch een meerderheid

De BJP is niet almachtig: zoals het Congres destijds dankt ze haar macht aan het oude, Britse first past the post-kiesstelsel, waardoor ze met 40 procent van de stemmen een meerderheid haalt in het federale parlement. Modi kan ook steunen op een goed geolied partijapparaat.

Zijn tien jaar zijn niet enkel een succesverhaal: de autoritaire aanpak van de coronacrisis kostte onnodig veel slachtoffers. Modi moet ook buigen voor de eindeloze boerenstaking en de blokkade van de hoofdstad Delhi. Of en in welke mate dit alles meespeelt moet nog blijken.