Interview met Mohamed Chakkar

Antwerpen en Gent zijn de ankerplekken van FMV. Mohamed Chakkar heeft een verrassing: ‘Wij openden ook een kantoor van FMV in de Paleizenstraat in Brussel en tot onze verbazing en onze blijdschap was de eerste kwestie die de Brusselse inwijkelingen aansneden: wij willen Nederlands leren. Het oude verhaal over de Marokkanen in de hoofdstad die het Franstalige front omarmen en versterken, is onjuist want zij weten verduiveld goed hoe België evolueert en ze respecteren de Vlamingen. Wij spreken daar steeds bij voorrang Nederlands en als het niet gaat Marokkaans of Frans.’

Mohamed Chakkar is niet verbaasd over de Seefhoekrellen van begin augustus: ‘Wij kennen de situatie van de Handelsstraat al jaren en hebben vaak verwittigd dat het daar explosief is. Het is ook niet nieuw dat de handelaren uit de immigratie hebben getoond genoeg te hebben van de drugs, de koeriers, de wetteloosheid. Dat kan de overige Antwerpenaren verbazen, maar het is zo menselijk als maar zijn kan. Iedereen die een zaak opbouwt, streeft naar levenskwaliteit en wie een mooie buurt wil, keert zich tegen verval, criminaliteit en bendes, zowel een inwijkeling als iemand van de vierde generatie die woont in Antwerpen-Noord. Ik erger mij blauw aan de verbazing daarover van veel autochtonen. Straf is ook dat de overheid nooit in voldoende mate praatte met de nieuwe middenstanders van de Seefhoek. Zij zijn nooit benaderd als ondernemer, wel in de eerste plaats als Marokkaan of Turk. De officiële houding, ondanks de woorden, bleef wij én zij, niet wij samen.’

Doorbraak: En de toekomst van België?

Mohamed Chakkar: ‘Ik geloof om te beginnen niet in sprookjes over koninkrijken, ook niet over het koninkrijk België, want ik ben een volbloed republikein. Voor mij is belangrijk dat wij naar een structuur evolueren waar het noorden en het zuiden van België wel bij varen. Ik geloof in solidariteit tussen de mensen en de gemeenschappen, maar solidariteit mag niet afglijden naar profitariaat. Wat me wel zorgen baart bij de evolutie naar een confederatie is het nationalisme dat de kop opsteekt. Is nationalisme een methodiek, een hefboom van sociale strijd en van emancipatie, ontvoogding, dan vind ik het goed. Maar het soort nationalisme dat neigt naar superioriteit en identitair denken wijs ik af want dat heeft in de geschiedenis alleen maar onheil gebracht. Ik ben goed, want ik ben Vlaming; ik ben goed, want ik ben Marokkaan, dat zit fout.’

Is minister Bourgeois, verantwoordelijk voor het inburgeringsbeleid, goed bezig?

‘Ja, hij weet wat hij wil en laat zich niet verleiden tot een harde aanpak op zijn Nederlands of Deens. Voor Bourgeois was het inburgeringsbeleid wolliger en vager. Hij respecteert de nieuwkomers en dat schept bij die nieuwkomers goodwill voor hem en zijn beleid. Minder in zijn aanpak vind ik dat hij te veel de nadruk legt op het individu. Een gemeenschap is een gemeenschap en het beklemtonen van het individualisme tot op de rand van het egoïsme is verkeerd. De vraag naar Nederlandse taallessen is groot, over alle generaties, mannen en vrouwen, en die moeten op een professionele manier worden gegeven met de nodige staf en het nodige didactisch materiaal. Minister Bourgeois kan dat verbeteren.’

En onderwijsminister Pascal Smet?

‘Dat is een moeilijke vraag. Is Pascal Smet minister van gelijke kansen of de eerste minister van ongelijke kansen? Ik ben teleurgesteld over zijn beleid van afschaffen en bezuinigen. Zijn uitlatingen, noch zijn gedrag zijn van een grote socialistische allure. De leerachterstand van kinderen uit de migratie is gigantisch toegenomen. Er is zelfs geen aanzet van beleid om die achterstand te beheersen. Dan word je ook niet uitgedaagd om aan dat beleid mee te werken. Het verschil met het beleid van zijn voorganger Frank Vandenbroucke is immens groot. Die had visie en stelde concrete zaken voor zoals zijn concepten van de brede school en de proeftuinen en dat nodigt uit tot medewerking.’

Kamerlid Theo Francken (N-VA) was een voortrekker om de gezinshereniging in België te verstrengen.

‘Ik kan leven met zijn uitgangspunten, maar ben bang dat sommige N-VA’ers hard uithalen naar de allochtone gemeenschap en de moslims om electorale redenen. Daar scoor je vandaag goed mee. Veel moeilijker is om gewoon te doen tegen ons, ons te zien als burgers met onze rechten en onze plichten. Bourgeois neigt niet naar het bashen van onze gemeenschap. Dat er problemen zijn met de gezinshereniging zal ik zeker niet ontkennen, maar het triomfalisme over de verstrenging is fout. ‘t Was bijna alsof gezegd werd: “haha, wij hebben jullie, allochtonen, kunnen pakken.” Als er problemen zijn, bediscussieer ze in het parlement, maak daar een wet over en een democraat zal zich daar bij neerleggen. Maar verkoop er geen show rond. Misschien is het de zenuwachtigheid in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen die speelt.’

Zien de allochtonen een verschil tussen Vlaams Belang en N-VA?

‘Er wordt in kringen van Nieuwe Vlamingen zeker een onderscheid gemaakt tussen Vlaams Belang en N-VA. Bart De Wever is populair, zeker bij de jonge allochtonen. Men vraagt zich af, nu die partij groter is geworden en meer invloed kan uitoefenen, hoe zij ons zal aanpakken. Wordt het een Vlaams Belang Light, of een veralgemening van de lijn-Bourgeois? In feite kent N-VA de allochtone gemeenschap veel te weinig. Nu is hun stramien: wij gaan de allochtonen eens zeggen dat zij zich moeten integreren. Benader de allochtone gemeenschap als burgers met wensen, verwachtingen, verplichtingen, perspectieven, ontgoochelingen. Bij de N-VA zijn er intelligente mensen die de sociologische processen in onze gemeenschappen zouden moeten begrijpen. De Marokkaanse cultuur, dat is voor eeuwig en altijd hetzelfde, de moslims, dat is voor eeuwig en altijd hetzelfde. Denk aan de processen van de katholieke ontkerkelijking. Zulke evoluties bestaan ook bij ons. De omgeving waarin je leeft, is zeer bepalend. Ga niet spreken met dé Marokkaanse gemeenschap want dan duw je die gemeenschap bestendig in de hoek van, jullie moeten een leider afvaardigen met wie wij, autochtone beleidmakers, kunnen spreken. Bij ons, zoals elders, heb je veel diversiteit binnen de diversiteit. Zonder dat proces te kennen, kan je geen goed beleid voeren.’

Je bent vriendelijk voor N-VA.

‘Ja, maar ik ben niet zonder kritiek. Is N-VA wel consequent? Eén van de beginselen van die partij is het recht van elk volk op zelfbeschikking en dat bevalt mij in die partij. Dat is ook mijn uitgangspunt. Als ik dan zie hoe N-VA, met uitzondering van Frieda Brepoels, sterk haar huik hangt naar het zionisme en het onderdrukte Palestijnse volk, dat al zeventig jaar zijn recht op zelfbeschikking opeist, in de steek laat, zeg ik, dit klopt niet. In de Palestijnse gebieden heerst de laatste apartheid op aarde en N-VA moet oppassen dat zij geen historische fout maakt. In dezelfde orde betreur ik de gretigheid waarmee N-VA de bombardementen in Libië heeft goedgekeurd in het parlement. Dat staat haaks op haar “nooit meer oorlog”. Kijk naar de traditie van de IJzerbedevaart en van de IJzerwake. Waarom maakt N-VA hier niet het verschil? Bombarderen zonder begeleidende politiek, zonder ideeën, wat zal dat opleveren? De tentakels van het zionisme dringen diep door in de Vlaamse samenleving. N-VA moet het recht op zelfbeschikking door dik en dun verdedigen. Dat deed en doet de partij en haar voorganger, de Volksunie, toch voor de Koerden.’

Zie je jezelf staan op een N-VA-lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012?

(stilte) ‘Ik denk het niet, ik ken de partij te weinig, maar zoals ik haar nu volg, twijfel ik aan haar standvastigheid voor de samenlevingsproblemen. Zes jaar geleden sprak zij mij op dat punt meer aan, nu minder. N-VA moet durven blijven afwijken van de hoofdstroom van alle partijen door bijvoorbeeld consequent te zijn voor haar vredespolitiek en zelfbeschikkingspolitiek. Bovendien mag N-VA zich niet laten verleiden tot het opsteken van het vingertje en de beklemtoning van de verschillen. Er is veel meer dat de Vlamingen en de Nieuwe Vlamingen bindt dan wat hen verdeelt. Je moet daarom geen problemen onder de mat vegen, maar bespaar elke burger van dit land een (lacht) “flinks” beleid. Zeggen: jullie moeten dit, als groep, en jullie moeten dat, dan steekt die groep haar stekels omhoog. Wat nu zal gebeuren in de Handelsstraat had men al veel langer moeten doen, maar de perceptie is ontstaan, men laat ons in de steek omdat wij Marokkanen of Turken zijn. Die reactie is fout, maar is menselijk en begrijpelijk. Veiligheid, die verwachting delen wij met zijn allen, of het nu gaat over verkeersveiligheid of veiligheid tegenover junkies of dealers.’

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam pakt de zaken stevig aan.

‘Aboutaleb dwingt mensen, groepen en organisaties tot keuzes. Dat is een uitdagend uitgangspunt waar ik van houd. Ik ben het niet altijd eens met wat hij doet en dat moet ook niet. Hij weet wat voor soort stad hij wil en vraagt de burgers om mee te werken aan een groot project. Zijn politieke oppositie, Leefbaar Rotterdam, is hard en niet altijd correct. Hard mag en correct moet in de eerste plaats. Aboutaleb inspireert ons bijvoorbeeld met hoe hij de wijken aanpakt, één voor één, en met alle actoren erbij: bewoners, verenigingen, middenstand, religieuze vertegenwoordigers, welzijnswerkers, politiek. Dat heeft FMV tien jaar geleden al bepleit in Antwerpen, zonder resultaat. Denk aan Harlem in New York, met als motor Columbia University die midden in de wijk staat, en zijn globale aanpak van de economie tot de kinderkribben. Bij wijksanering is alles verbonden met alles: huisjesmelkers, drugsgebruikers, vaderloze gezinnen, dominees, wijkagenten en kleine ondernemers. En dat begrijpt burgemeester Aboutaleb.’

Zou Bart De Wever een goede Aboutaleb zijn voor Antwerpen?

(schaterlacht) ‘Dat is een heel moeilijke vraag. Ik ken de visie van Bart De Wever op Antwerpen niet en kan er dus geen uitspraak over doen. Ik hoop wel dat het meer is dan blauw op straat, blauw op straat, blauw op straat. Nog eens 600 agenten er bij – kijk naar Engeland – dat zal niet helpen. Een stad is meer dan politie en repressie.’

MAROKKAANSE VERENIGING?

FMV overkoepelt 140 verenigingen, waarvan 20 in Brussel. Het aantal Afrikaanse leden groeit met burgers van Guinea, Soedan, Liberia. Ook verenigingen met leden uit het Midden-Oosten nemen toe. De verjonging van de leden is een feit, FMV heeft minder af te rekenen met de vergrijzing. Wat is het profiel van de nieuwste instroom? Mohamed Chakkar: ‘Meestal zijn het jongeren die hebben gestudeerd en zich willen inzetten voor bijvoorbeeld de interculturaliteit, de verbetering van de scholing, het verenigingsleven.’