JavaScript is required for this website to work.
Buitenland

Wie is bang van democratie?

Van referendum tot republiek

Pere Jorde Junqué de Fortuny14/7/2017Leestijd 5 minuten
Catalanen demonstreren om hun referendum te mogen houden.

Catalanen demonstreren om hun referendum te mogen houden.

foto ©

80% van de bevolking wil een referendum over de toekomst van Catalonië: een republiek of niet? Madrid kiest liever voor repressie dan voor democratie.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Ook wij hebben een Catalaanse feestdag, op 11 september. Maar in tegenstelling tot de Vlamingen, die op deze dag hun overwinning, op het Franse leger vieren, herdenken wij op deze dag onze verloren vrijheden, na het verlies van Barcelona in 1714 van het Castiliaans-Franse leger. Hierop volgden drie donkere eeuwen van repressie voor Catalonië, waarin we echter nooit onze taal en onze identiteit hebben verloochend. Vandaag doen we een nieuwe poging om onze rechten en vrijheden te vrijwaren in een referendum.

80% voor referendum

De regering van Catalonië vraagt al lang, ondertussen al achttien keer, een onderhandeld referendum voor de onafhankelijkheid, maar de regering in Madrid weigert telkens hierover te praten. Het referendum is een collectieve eis van de Catalaanse bevolking. Een brede meerderheid staat inderdaad achter deze raadpleging. Volgens de enquêtes is tussen 75 en 80% van de bevolking er voor. De Spaanse politici hebben nooit willen begrijpen dat de beweging voor de onafhankelijkheid, door de Catalaanse samenleving wordt ondersteund, inclusief door de migranten. 70% van de Catalanen heeft een of beide ouders of voorouders met een niet Catalaanse origine. Het feit dat ze nu beseffen dat de Catalanen, ongeacht hun oorsprong of taal, een front vormen, zorgt voor angst en zelfs paniek in Madrid.

De belangrijkste functie van een democratisch systeem is mensen de vrijheid geven om hun eigen politieke keuzes te maken. En wanneer deze keuzes fundamenteel zijn, is het zeker belangrijk dat deze gemaakt worden op een democratische manier. Doordat het referendum door een overgrote meerderheid wordt ondersteund en de Catalaanse regering een mandaat heeft om het referendum te organiseren, is het houden van deze raadpleging legitiem.

Repressie

Maar de Spaanse regering wil onder geen enkele voorwaarde deze stemming door laten gaan. Ze ondermijnen deze volksraadpleging met juridische vervolgingen op basis van wetten, die ze zelf maken en in hun voordeel interpreteren, wetend dat ze hierbij kunnen rekenen op het Spaanse rechterlijk systeem, dat sinds de tijd van de dictatuur van Franco weinig geëvolueerd is.

Elke democratische discussie over de onafhankelijkheid in het Catalaanse parlement werd verboden door het Spaans Grondwettelijk hof. Leidinggevende Catalaanse politici zoals de voormalige minister-president Artur Mas en andere ministers, kregen het verbod om een politiek ambt uit te oefenen en zijn zwaar beboet. Ook de leden en de voorzitster van het bureau van het Catalaanse parlement hangt hetzelfde lot boven het hoofd.

Recent heeft de Spaanse premier Mariano Rajoy de dreiging van juridische vervolgingen uitgebreid naar andere delen van de bevolking. Iedereen die op een of andere manier meewerkt in de organisatie van het referendum wordt geviseerd: de bedrijven die stembussen willen leveren, elke burgemeester en elke ambtenaar die wil meewerken. Dat ze de gemeenten, het politieke niveau dat het dichtst staat bij de bevolking bedreigen, is betekenisvol.

De gemeentebesturen kennen de eis van de bevolking om een referendum te houden als geen ander. Dit geldt ook voor gemeenten met een bestuur van partijen die tegen de onafhankelijkheid zijn. Ondanks de druk van hun partijtop en de Spaanse regering, willen ze aan het referendum meewerken.

Onafhankelijke republiek Catalonië?

In deze omgeving van Spaanse dreigementen, heeft minister-president Carles Puigdemont, de langverwachte vraag en datum voor het onafhankelijkheidsreferendum aangekondigd. Het referendum zal uiteindelijk plaatsvinden op zondag 1 oktober 2017. De vraag die de Catalanen krijgen voorgeschoteld is de volgende: ‘Wilt u dat Catalonië een onafhankelijke staat wordt, in de vorm van een republiek?’

Dat referendum vindt drie weken na de Catalaanse nationale feestdag van 11 september plaats. Die dag zullen de onafhankelijkheidsbewegingen opnieuw een massabetoging houden voor de onafhankelijkheid. De voorbije jaren schommelden de aanwezigheidscijfers rond de 1,5 miljoen betogers, op een bevolking 7,5 miljoen.

Vlaamse steun

De Vlaamse Volksbeweging is van het begin altijd van de partij geweest. Ik zal het Vlaamse volk nooit genoeg kunnen bedanken voor haar solidariteit. Ik ben er vast van overtuigd dat de dag dat de onafhankelijkheid van de Catalaanse Republiek zal worden uitgeroepen, de Vlamingen bij de eersten zullen zijn om de erkenning van de nieuwe staat te ondersteunen. Die dag is niet zover af en ik kijk er verlangend naar uit.

In een democratie worden politieke conflicten beslecht met politieke maatregelen, dialoog en onderhandelingen. Wat voor Schotland en Québec nog mogelijk was, is voor de Catalanen een moeilijk proces.

Hoe kan dit gebeuren in een land in de 21e eeuw en bovenal in een democratisch land? Wie is bang voor democratie? Als Spanje zo bezorgd is over het antwoord op een vraag, omdat het het antwoord vreest, is dat dan een democratische houding? Is dit een afdoend excuus?

Toch blijft Madrid hetzelfde herhalen: het referendum is onwettelijk. Wel, nu heeft de Catalaanse regering een wettelijk kader om het referendum te kunnen houden bekend gemaakt: de wet beroept zich op het recht op zelfbeschikking van de volkeren, goedgekeurd door de Verenigde Naties en officieel erkend door Spanje.

In de tekst van de toekomstige wet wordt verwezen naar de verschillende resoluties van het Catalaanse parlement en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Het verklaart het Catalaanse volk als een ‘soevereine politieke eenheid, die als zodanig zijn zelfbeschikkingsrecht vrij en democratisch kan uitoefenen,’.

Dat deze soevereiniteit in een wet wordt bevestigd, heeft verregaande juridische gevolgen. Verder verklaart de wet het Catalaanse parlement als vertegenwoordiger van het Catalaanse volk, en beschermt ‘eenieder, ook de ambtenaren en de burgemeesters, die deelnemen aan de organisatie van het referendum.’ De wet wordt pas in september gestemd. Dat zal het uitgeroepen referendum legitiem, legaal en bindend maken.

Praktisch gezien zal deze wet in se al een tijdelijke verklaring van onafhankelijkheid zijn.

Enerzijds omdat de wet boven alle andere wetten wordt gesteld, de Spaanse Grondwet inclusief. Anderzijds omdat de onafhankelijkheid pas na een ja-stem kan worden uitgeroepen.

En de winnaar is …

De ‘definitieve’ resultaten kunnen pas een of hoogstens twee weken na het referendum bekend worden gemaakt. Ik zeg het maar… voor diegenen die de onafhankelijkheid willen gaan vieren en hun hotel moeten reserveren

Indien NEEN wint, worden er nieuwe deelstaatverkiezingen uitgeroepen. Dat is een belangrijk punt, omdat dit diegenen die tegen de huidige pro-onafhankelijkheid parlementsmeerderheid zijn, aanmoedigt om niet thuis te blijven en in het referendum NEEN te gaan stemmen. De boycot van het referendum door de neen-stemmers wordt dus ontmoedigd.

Na de bekendmaking van de tekst van de wet van het referendum, heeft de Spaanse pers furieus en beledigend gereageerd. Het Grondwettelijk hof heeft het voorzien van gelden voor de aankoop van stembussen onwettig verklaard. De Spaanse regering heeft een brief gestuurd naar alle burgemeesters van Catalonië, waarbij ze diegenen die aan de organisatie meewerken opnieuw met vervolgingen bedreigen. De Spaanse minister van Defensie waarschuwde dat ‘het leger als missie heeft, de soevereiniteit van Spanje en zijn territoriale integriteit te verdedigen.’ Dit zijn niet mis te verstane bedreigingen.

Graag wil ik de recente woorden van minister-president Puigdemont aanhalen: ‘Er is niet genoeg kracht in een staat, om zo’n verlangen naar democratie te stoppen.’

Vandaag zijn we maar een stap verwijderd van de onafhankelijkheid, dankzij de vastberadenheid en inzet van miljoenen personen, waaronder burgers, allerlei organisaties, onze gemeenten, onze politici en vooral niet te vergeten, onze voorouders, die eeuwen lang de Spaanse onderdrukking hebben moeten ondergaan.

Om te eindigen verwijs ik met een knipoog naar de eerste zin van het Vlaamse volkslied: ze zullen ons niet temmen, die fiere Catalanen.

 

 

 

Woordvoerder van ANC Brussel (Assemblea National Catalana). Deze tekst is een herwerking van de 11 julitoespraak, gehouden voor de Vlaamse Volksbeweging in Brussel.

Commentaren en reacties