JavaScript is required for this website to work.
WETENSCHAP

Forum

Klimaatjournalistiek en haar hiaten

In Vlaanderen zijn er bijna geen media die kritisch berichten over de discussies binnen de klimaatwetenschap.

Joris Vanderborght beschikt over een master in de geschiedenis en een master in de archivistiek. Hij is al een dertigtal jaar geboeid door het klimaatvraagstuk. Sinds Climategate, dus na 2009, is hij langzaamaan geëvolueerd van een klimaatalarmist naar een klimaatscepticus. Hij steunt vandaag verscheidene klimaatsceptische organisaties, en schrijft deze bijdrage in eigen naam.

5/4/2024Leestijd 3 minuten

foto © Unsplash

In Vlaanderen zijn er bijna geen media die kritisch berichten over de discussies binnen de klimaatwetenschap.

Discussies over klimaatwetenschap zijn geen discussies tussen heroïsche wetenschappers en wetenschapsontkenners die omgekocht zijn door de fossiele brandstoffenindustrie. De media doen er goed aan  sceptische wetenschappers wat meer ruimte te geven.

Het is belangrijk te beseffen waar de discussie tussen klimaatsceptici en klimaatalarmisten over gaat. Het gaat niet zozeer over de vraag of de aarde opwarmt en of het klimaat verandert. Aan de hand van satellietwaarnemingen die beginnen in 1979, kunnen we bijvoorbeeld zeggen dat het nu warmer is dan in 1979. De discussie gaat hem eerder over de vraag of deze opwarming abnormaal is of onnatuurlijk. Alle temperatuurrecords, smeltende gletsjers en de (al dan niet reële) toename van extreme weersomstandigheden kunnen hierover geen uitsluitsel bieden. Want die temperaturen, die smeltende gletsjers en die weersomstandigheden zouden we ook vaststellen bij een natuurlijke en normale klimaatopwarming.

Waar zijn de bewijzen?

Welke bewijzen zijn er dan voor de hypothese dat de broeikasgassen die de mens uitstoot, en dan vooral koolzuurgas (CO2), de huidige opwarming veroorzaken? De Verenigde Naties proberen dit te bewijzen door alle mogelijke andere verklaringen voor de klimaatopwarming te overlopen, waarbij ze vaststellen dat deze ‘verdachten’ niet schuldig kunnen zijn. Dus blijft er maar één mogelijkheid meer over: het uitgestoten koolzuurgas.

Maar volgens vele sceptici begrijpt de wetenschap het zeer complexe klimaatsysteem onvoldoende om op die manier de abnormaliteit en onnatuurlijkheid van de opwarming te ‘bewijzen’. De klimaatalarmisten daarentegen hebben het liever niet over de talrijke aspecten van het klimaat die de klimaatwetenschap nog niet begrijpt.

Niet zo uitzonderlijk

Bij het inschatten van de abnormaliteit en de onnatuurlijkheid van de huidige opwarming, komt ook de klimaatgeschiedenis kijken. Bekend zijn de ‘optima’, warmere periodes, tijdens de bloei van de Minoïsche beschaving in Griekenland, het Romeinse optimum en de warmere Middeleeuwen tot ca. 1300. Koudere periodes wisselen deze ‘optima’ af.

Ons huidige ‘optimum’ lijkt in deze context niet uitzonderlijk. Het geologische tijdperk waarin we leven, het ‘holoceen’, begon zo’n 11.700 jaar geleden na het einde van de recentste ijstijd en was vroeger veel warmer. In de klimaatwetenschap worden echter ware oorlogen gevoerd over ons klimaatverleden. De klimaatalarmisten minimaliseren daarbij graag de vroegere klimaatwijzigingen.

Zes stellingen, zes bewijzen

Om de door onze overheden voorgestelde klimaatmaatregelen te verantwoorden, moet je zes stellingen met bewijs onderbouwen:

  1. De huidige opwarming van onze planeet is abnormaal.
  2. De mensheid veroorzaakt deze abnormale opwarming.
  3. De mensheid doet dit via de verbranding van fossiele brandstoffen, waarvan koolzuurgas het product is dat in de atmosfeer terecht komt.
  4. De verhoging van het koolzuurgasgehalte in de lucht en de hogere temperatuur — sedert het begin van de opwarming ongeveer 1,2°C (volgens de VN) — zijn een slechte zaak. Want voor planten is de verhoging van het koolzuurgasgehalte in de lucht van 0,028 % naar 0,042 % een ware zegen.
  5. De economische schade die we veroorzaken met de klimaatmaatregelen om de uitstoot van koolzuurgas te verminderen weegt op tegen de economische schade die veroorzaakt zal worden door de opwarming die we met de maatregelen proberen te vermijden. Wie het werk van klimaateconoom en Nobelprijswinnaar William Nordhaus wat kent, weet dat dit geen akkefietje is.
  6. De maatregelen (bijvoorbeeld windmolens) zijn efficiënt en effectief om de menselijke uitstoot van koolzuurgas wezenlijk te verminderen en om de klimaatopwarming meetbaar te reduceren.

De klimaatrapporten van de Verenigde Naties zijn in deze niet de ‘goudstandaard’ van de klimaatwetenschap. De manier waarop de VN deze rapporten produceert, maakt dat onmogelijk. De leidende auteurs (‘lead authors’) van deze rapporten wegen zeer zwaar door. Dat de rapporten een consensus zijn van duizenden wetenschappers is dus een mythe. Er zijn bij de productie van deze rapporten geen processen ingebouwd die bevestigingsvooringenomenheid (‘confirmation bias’) tegengaan. Dat is dodelijk.

Voorzichtige uitspraken

En het zijn niet de wetenschappers die het laatste woord hebben over de erg invloedrijke samenvatting voor beleidsmakers (‘summary for policymakers’, SPM) van deze rapporten. De afgevaardigden van de lidstaten van de VN bepalen er de inhoud van. In, bijvoorbeeld, het rapport ‘De Natuurkundige Wetenschappelijke Basis’, lees je alleen zeer voorzichtige uitspraken: ‘Het is zeer waarschijnlijk (meer dan negentig procent) dat goed mengende broeikasgassen de voornaamste (meer dan vijftig procent) aandrijvers waren van de opwarming in de troposfeer sinds 1979.’ Wat dus de mogelijkheid toelaat dat 49% van deze milde opwarming sedert 1979 natuurlijk in oorsprong was. Het lijkt haast geschreven door gematigde klimaatsceptici.

Waarom doen bepaalde journalisten, politici en ngo’s dan alsof de VN-rapporten de ‘goudstandaard’ zijn? Factcheckers gebruiken ze zelfs als referentie om ‘fake news’ te bestrijden. Deze ‘factcheckers’ zijn zo in feite propagandisten of zelfs censuurbeambten van één bepaalde politieke instelling, met name de Verenigde Naties. Maar waar is de journalistieke berichtgeving bij de publicatie van wetenschappelijke artikelen die het klimaatalarmisme op losse schroeven zetten? Die bestaan, maar u zult het niet weten.

Joris Vanderborght beschikt over een master in de geschiedenis en een master in de archivistiek. Hij is al een dertigtal jaar geboeid door het klimaatvraagstuk. Sinds Climategate, dus na 2009, is hij langzaamaan geëvolueerd van een klimaatalarmist naar een klimaatscepticus. Hij steunt vandaag verscheidene klimaatsceptische organisaties, en schrijft deze bijdrage in eigen naam.

Commentaren en reacties