Los Delincuentes: een verrassende filmode aan het vrij zijn

Met zijn zesde langspeelfilm Los Delincuentes, een avontuurlijke thriller, brengt de Argentijnse cineast Rodrigo Moreno een ode aan het vrij zijn.

Los Delincuentes (****, momenteel in de bioscoop) vertelt het vrij unieke verhaal van Morán, Ramón, Norma en Morna, tot nu toe zowat de verrassing van het prille filmjaar. Want én fabel, én komische misdaadfilm, én onwennige liefdesfilm, én een existentieel zoeken naar het absolute vrijheidsgevoel.

Met nog een loopbaan van twintig jaar voor de boeg besluit bediende Morán zijn bank in Buenos Aires te beroven van 650.000 dollar: het loon dat hij in de volgende jaren opgeteld zou gaan verdienen. Aan Ramón, een collega, vraagt hij het geld op een door hem aangegeven plek in de idyllische provincie Córdoba te gaan verstoppen. Zelf geeft Morán zich aan bij de politie. Normaliter kan hij maar worden veroordeeld tot maximum een gevangenisstraf van vijf jaar…

Ik heb de indruk dat het vertrekpunt van de film al vaker is verfilmd. Is het verloop van jouw film toch verrassend anders?

Rodrigo Moreno: ‘De filmproducent van mijn eerste film suggereerde me om een actuele versie te maken van Hardly a Criminal, een succesrijke film uit 1949 van Hugo Fregonese die daarna in Hollywood carrière zou maken in het B-filmcircuit. Voor de Argentijnse filmgeschiedenis was het een belangrijke film: onze beste film noir toen! Het uitgangspunt vond ik interessant: een man steelt geld van zijn werk, verbergt het, geeft zich aan, wordt veroordeeld en moet de gevangenis in. Dat hij dat deed om miljonair te worden stond me niet zo  aan. Ik wou de idee van een perfecte misdaad combineren met het joie de vivre (levensvreugde) uit een film als Partie de campagne van Jean Renoir.’

Jij hebt er twee hoofdpersonages van gemaakt: Morán en zijn alter ego Román. Een spiegelbeeld? Of zijn het twee kanten van dezelfde persoon?

‘De hoofdfiguur uit het oorspronkelijke Hardly a Criminal heette Moran. Román is een anagram – zoals ook de twee vrouwen, zussen, een anagram zijn met dezelfde letters Norma en Morna. Ik wou een parallellisme creëren: Morán gaat de gevangenis in, Ramón wordt door zijn chef als medeschuldige beschouwd, mag blijven werken in de bank maar zal voortaan gepest worden. Allebei zijn het in feite gevangenen. Trouwens, zowel de chef in de bank als de boss in de gevangenis, Garrincha, wordt door dezelfde acteur gespeeld. Ik hou wel van dat soort spelletjes. Heel boeiend bij het schrijven van het scenario. Dat maakt deel uit van het creatieve proces.’

Morán en Ramón, die in de loop van de film ook nog eens verliefd worden op dezelfde vrouw, op Norma: is dat het keerpunt in de film?

‘Een van de keerpunten! Dat is ook een vorm van het parallellisme dat ik hanteer. De liefde is belangrijk. Op dat vlak denkt Morán in de toekomst terwijl Norma in het heden denkt: hier en nu! Dat is een deel van haar persoonlijkheid dat autonoom denkt en afstand neemt van de mannelijke blik. Het is ook de reden van haar reactie wanneer ze boos op Morán reageert en uitroept: “Jij bent zielig en je vriend is gestoord!”’

Mogen we je mannelijke hoofdpersonages omschrijven als anarcho-kapitalisten? En zou je Milei, de nieuwe president van Argentinië ook niet met dezelfde bewoordingen kunnen beschrijven?

‘Ik hoop van niet! Met kapitalisten hebben mijn personages niets te maken. Daarom ook dat ik aan het einde geen uitleg wens te geven over wat er met het geld gebeurt. Tijdens de opnames heb ik beslist om het einde te veranderen en te kiezen voor een open einde. Morán wil anders gaan leven, wil kiezen voor autonomie, voor een zelfstandige job zonder veel verplichtingen. Met anarchie is er misschien wel een link in de zin van het principe van iedereen gelijk en zo weinig mogelijk regels.

Milei is een ramp voor Argentinië. Hij wil de staat afbouwen en het kapitaal de vrije hand geven. De zogenaamde vrije markt kan doen wat hij wil terwijl de mensen geen rechten meer hebben. De combinatie van stupiditeit en slechtheid is de ergste. Maar ik denk dat dat typisch is voor deze eeuw. Dat zie je vandaag bijna overal in de wereld.’