Media en de ziekelijke consensus

In de afgelopen drie jaar had ik het genoegen om talloze politieke debatten te mogen modereren. Van cultureel centrum en debatclub, over volkshuis tot universitaire aula’s, overal worden avonden ingericht waarin de maatschappelijke actualiteit besproken wordt. Knap is dat. Een samenleving, die naam waardig, houdt immers op te bestaan, op het ogenblik dat burgers en politici niet meer in debat wensen te treden met elkander. Het twistgesprek, gevoerd op het scherpst van de snede, biedt een buffer tegen cynisme, verzuring en apathie. De Vlaming laat gelukkig graag zijn ongezouten mening weerklinken. Is het niet bij een van de voornoemde debatavonden, dan wel aan de toog van het plaatselijke dorpscafé. Wat me telkens opvalt is het schril contrast dat heerst met de courante Vlaamse media. Wie buiten de pensée unique stapt, wordt bij te veel media meteen neergezet als een populistische lapzwans. Zo’n onfrisse types hoort men toch niet serieus te nemen zeker! Zo’n gure personen kunnen maar beter doodgezwegen of belachelijk gemaakt worden, niet waar?

Het overkwam Jean-Marie Dedecker toen hij jaren geleden al waarschuwde voor de dreigende black-outs door stroomtekort. Het overkomt Tom Van Grieken en het Vlaams Belang vandaag, wanneer zij het gelijk overduidelijk aan hun kant krijgen, voor wat betreft de dreiging die uitgaat van de radicale islam. Maar, komt het bij de meest courante media op om diezelfde Van Grieken eens uit te nodigen voor een debat over terreurdreiging? Laat staan bij een debat over sociaaleconomische onderwerpen? Neen, zeker niet. Het Vlaams Belang werd in het verleden weggehoond en vergeleken met halvegaren, wanneer de partij voorstelde om bijvoorbeeld het verdrag van Schengen, uit veiligheidsoverwegingen, op te zeggen en interne grenscontroles binnen de Unie in te stellen. Vandaag pleit Koen Geens (CD&V), in kader van de radicalisering van Syriëstrijders, voor identiek hetzelfde en wordt het voorstel door de media meteen als ‘te overwegen’ beschouwd. De man die het voorstel, na zoveel jaren, herlanceerde is immers niet eerder verdacht gemaakt, en dus is er geen vuiltje aan de lucht.  

De pijnlijke waarheid

Door deze politiek correcte terreur huppelen onze massamedia per definitie achter de maatschappelijke tendensen aan. Wie het warme consensusdeken van zich afwerpt, staat in Vlaanderen al vlug in de kou en bijgevolg alleen. Neem nu de problemen in de Europese Unie. De waarheid heeft haar rechten: Al jarenlang is er in Vlaanderen welgeteld een partij die consequent waarschuwde voor de ontsporing van het Europese project en de monetaire unie. Juist, het Vlaams Belang. De voormalige voorzitter van de partij, Gerolf Annemans, zetelt in het Europese Parlement trouwens in de belangrijke economische en monetaire commissie, en is dus op de hoogte van de problematiek aangaande de eurozone, het instellen van een bankenunie en de fratsen van de ECB. En, al veel journalisten die de brave man naar zijn mening hebben gevraagd aangaande deze onderwerpen? À propos, hoeveel van de journalisten, uitgezonderd medewerkers van De Tijd, hebben een degelijke kennis van de economie en begrijpen werkelijk wat er gaande is?

Tom Van Grieken had overschot van gelijk, toen hij zondag op de nieuwjaarsreceptie van zijn partij, een oproep deed richting de welgestelde media. Hij vroeg om zijn partij niet langer als ‘extreemrechts’ te beschouwen. Kan iemand, een beroepsjournalist die deze term bezigt, trouwens uitleggen wat dat is ‘extreemrechts’? Wat is er extreemrechts aan het economische programma van het Vlaams Belang? Wat is er extremistisch aan haar droge analyse dat de bureaucratische Europese Unie afstevent op een ramp? Als ik, na het modereren van tientallen debatten, een ding leerde, dan wel dat het opkleven van labels best achterwegen wordt gelaten. De burger c.q. toeschouwer is heus wel geëmancipeerd en verstandig genoeg om zelf begrippen te kleven op politici, me dunkt.

Doordat termen jarenlang misbruikt zijn in en door bepaalde media, zijn ‘populisme’ en ‘extreemrechts’ verworden tot compleet holle begrippen. Mij valt het na analyse van de Vlaamse debatcultuur al langer op. ‘Populistisch’ en ‘extreem’ zijn woorden die eigenlijk thans zoveel betekenen als: ‘Gelijk hebben, maar het voorlopig van een kransje beroepsjournalisten nog niet krijgen’. Ik kijk alvast halsreikend uit naar een verandering in de pensée unique. Het mediaproces van agendasetting, priming en framing, heeft de democratie al genoeg de nek omgewrongen. Zoek voorlopig uw heil dus niet langer bij de gesubsidieerde media, beste lezer. Zeg uw krantenabonnement op. Zwier uw televisietoestel, zoals de schrijver van dit artikel, het raam uit. Figuurlijk volstaat. En, in afwachting van verandering, raad ik u alvast aan om ondertussen toch maar het debat op te zoeken, daar waar het niet versjteerd wordt: In de trein, op straat en aan de toog van uw geliefd café.

Foto © Reporters