Op naar de bonte samenleving!

In Duitsland duiken sinds kort overal posters op die ons de bonte samenleving aanprijzen. In eerste instantie denk je dat het om iets specifiek Duits gaat, totdat je naar het programma Ramadan Bites kijkt en merkt dat het begrip ook op de Nederlandse televisie aan populariteit wint. Nog even en dan komt Vlaanderen aan de beurt.

In feite gaat het om een zoveelste poging om massamigratie bij een meerderheid van de Europese bevolking verkocht te krijgen. Toen dit na jaren niet lukte met de verheerlijking van de multiculturele samenleving, sloeg men ons om de oren met de superdiverse maatschappij. Maar recente en komende verkiezingen in Europa laten duidelijk zien dat de gemiddelde burger dit concept uiteindelijk niet prettig vindt. Zijn stem verschuift meer en meer naar de overkant.

Hoe sterker dit signaal naar voren komt, hoe meer sommigen het negeren, en dus komt nu de bonte maatschappij eraan. Maken jongeren het weer eens uitermate bont aan een zwemvijver, na een voetbalwedstrijd of met Nieuwjaar, dan ligt meteen een hapklare smoes voorhanden: niet zeuren, we leven in de bonte maatschappij!

Aangekondigd falen

De geschiedenis toont ons ondubbelzinnig hoe elke verkrampte poging om burgers bij elkaar te houden op basis van wat kreten meestal mislukt. Het Ottomaanse en Habsburgse Rijk kunnen hiervoor model staan. Het ging telkens om meertalige rijken met meerdere religies die enkel de macht van een autocraat als bindmiddel kenden. Toen deze macht op het einde van de negentiende eeuw in verval raakte, vonden de Ottomanen de Osmanlılık, of het Ottomanisme uit. De Habsburgers ontwikkelden de term multiculturalisme.

Het ideaal van de multiculturele samenleving vindt dus zijn oorsprong in een falend model. Dat het tot vandaag geen succes kent, moet ons dan ook niet verbazen. Het Habsburgse Rijk zakte immers als een pudding in elkaar. Er zat gewoon te weinig bindmiddel in om deze superdiverse wereld bijeen te houden.

Etniciteit als bindmiddel

Wat restte van het zieltogende Ottomaanse rijk werd uiteindelijk van de ondergang gered door een Turkse seculiere nationalist, Mustafa Kemal oftewel Atatürk. Die hield het simpel, zocht zijn heil in een etnische band en legde de klemtoon gewoon op Turks zijn. De ontwikkeling van een sterke etnische band vormt nu eenmaal een noodzakelijke voorwaarde om een samenleving bij elkaar te houden en te doen functioneren.

Voor een deel van onze intellectuele elite blijft ‘etnisch’ – jammer, maar helaas – een vies woord. Zij zien maar niet in dat een sterke etnische band niet noodzakelijk leidt tot een monolithische maatschappij. Zo zagen we dat na de Duitse eenmaking meervoudige religies – katholicisme naast protestantisme – konden samengaan in eenzelfde land. Want als puntje bij paaltje kwam, voelde iedereen zich Duits. Zwitserland groeide uit tot een viertalige republiek omdat kleine lokale entiteiten leerden samenwerken. Het ging telkens om bergbewoners die een schurfthekel deelden: zij pikten het niet langer om zich door de adel te laten betuttelen. Dit bracht hen bijeen in een prille federatie van onafhankelijke boerenrepublieken: daarom voelde iedereen zich Zwitser.

Macédoine

Vanaf de woke zijde suggereert men de laatste tijd dat Alexander de Grote misschien homo of androgyn was. Een stelling als een ander, maar moeilijk te achterhalen. Wat wel als een paal boven water staat: Alexander de Grote lustte de superdiverse samenleving totaal niet, ze schonk hem geen greintje vertrouwen. Toen hij in een sneltempo een wereldrijk bij elkaar veroverde, werd hij zeer bezorgd over de diversiteit aan culturen die hij daarin samenbracht.

Alexander zag dat een dergelijk rijk op termijn kon uiteenvallen door een opeenstapeling van etnische spanningen. Daarom koos hij naar verluidt voor een radicale oplossing en bedacht een plan om alles en iedereen met elkaar te mengen. Dat laatste vatte hij behoorlijk letterlijk op: alle bevolkingsgroepen moesten zich op termijn onder elkaar vermengen om zo kindjes te maken. Of dit plan kon lukken, weten we niet. Deze grote Macedonische koning stierf immers op jonge leeftijd en zijn rijk viel uit elkaar. Maar tot vandaag laat zijn plan in onze taal sporen achter in een uitdrukking als ‘une macédoine de légumes‘. Een benaming voor de ultieme groentenmix die kan tellen.

Etnisch project Europa

Veel migranten beseffen niet dat simpelweg aanwezig blijven in Europa hun veiligheid en welvaart op langere termijn in gevaar brengt. Europa als veilige haven kan maar blijven bestaan als iedereen deelneemt aan onze maatschappij. Iedereen moet uitgroeien tot een Europeaan onder de Europeanen. Rolmodellen als Assita Kanko en Darya Safai tonen hoe dit kan.

We moeten dan ook de moed hebben om doorheen Europa in te zetten op strenge inburgering voor wie hier mag wonen, en dit koppelen aan een strenge opvang aan de buitengrenzen om migratie onder controle te brengen. Wetenschappers als onze eigen Mark Elchardus schoven deze oplossing al meerdere malen naar voren. Uiteraard brengt inburgering ook een bonte samenleving op gang, maar eerder eentje zoals Alexander de Grote in gedachten had.

Vijf voor twaalf

Als we niet snel op strikte migratie en inburgering inzetten, wacht ons een enkele reis naar de afgrond. Ook dat leren we weer uit de geschiedenis. Toen Germaanse volkeren zich in het West-Romeinse Rijk kwamen vestigen, dachten zij dat ze alleen al hierdoor een ticket voor eeuwigdurende welvaart kregen. Hoe de Romeinen deze welvaart wisten op te bouwen en welke intellectuele bagage zij daarvoor nodig hadden, interesseerde de nieuwkomers niet. Het zou tot diep in de middeleeuwen duren eer onze koningen en keizers, allen afstammelingen van deze Germaanse migranten, opnieuw ten volle leerden lezen en schrijven. Zegt dat niet genoeg?

Politici weten dus wat na de komende Europese verkiezingen gedaan. Als je de burger binnenstebuiten kon keren met een Green Deal tegen de wil van de meerderheid in, zeg dan niet dat een nieuw streng migratie- en inburgeringsbeleid niet kan. Maar laat het dan wel een sluitend beleid zijn, en geen kluwen van compromissen zoals we nog steeds voorgeschoteld krijgen. De shift die er in het Europees Parlement zit aan te komen, toont aan dat de burger dit gewoon wil.