Over ‘rasechte’ en ‘nieuwe’ Vlamingen

Op 29 oktober 2023 woonde ik de receptie van een Turkse studentenvereniging bij, ter ere van het 100-jarig bestaan van de Turkse republiek. Als Vlaming met Turkse roots beschouwde ik dat als bijzonder belangrijk, gezien mijn diepe verbondenheid met de idealen van Atatürk. Het was een perfecte kans om met andere studenten te netwerken en mijn visie op Vlaanderen te delen.

De avond verliep aangenaam, met enkele toespraken en wat napraten om mekaar beter te leren kennen, typisch voor een studentenvereniging. Tijdens een gesprek met een Turkse masterstudent deelde ik mijn visie op Vlaanderen, waarna hij een opmerking maakte die me raakte.

Hij citeerde Ebulfez Elcibey: ‘Je kan vergeten wie je bent, maar zij gaan dat nooit vergeten.’ Hoewel dat citaat uit een andere context komt, bedoelde hij er waarschijnlijk mee dat zelfs al zou ik me volledig als Vlaming gedragen, door de ‘echte’ Vlamingen zou ik nog steeds als Turks worden bestempeld. Het was een waarschuwing, maar ook een eenvoudige weerspiegeling van hoe een groot deel van de Turkse diaspora denkt.

Nieuwe Vlamingen

Mijn persoonlijke ervaring binnen de Vlaamse Beweging is er een van aanvaarding en inclusie. Als ‘Vlaming onder Vlamingen’ voel ik me thuis. Maar voor veel nieuwe Vlamingen blijft hun identiteit verbonden met hun roots. Dat ‘rasechte’ Vlamingen hen ooit als gelijken zullen beschouwen, lijkt voor hen onbereikbaar. Dat creëert — al dan niet terechte — gevoelens van uitsluiting, wat de integratie natuurlijk bemoeilijkt.

Aan de andere kant bestaat er bij sommige rasechte Vlamingen het idee dat het vasthouden aan hun oorspronkelijke identiteit door nieuwe Vlamingen per definitie een teken van niet-integratie is. Ze zien het als een belemmering voor het volledig opgaan in de Vlaamse samenleving. Dit wederzijdse onbegrip versterkt de kloof tussen beide groepen en maakt het moeilijker om een gedeelde Vlaamse identiteit te omarmen.

Zonder complexen

Het is cruciaal om die tweezijdige identiteitskwestie aan te pakken door middel van open dialoog en wederzijds begrip. Nieuwe Vlamingen moeten erkend worden als volwaardige leden van de Vlaamse samenleving, met hun eigen culturele achtergrond en identiteit. Tegelijkertijd moeten rasechte Vlamingen hun begrip tonen voor de diversiteit binnen hun gemeenschap.

Het begrip van identiteit evolueert voortdurend en het is belangrijk om deze veranderingen te erkennen. Identiteit is niet statisch, maar dynamisch en veelzijdig. En het zonder complexen zien van deze dynamiek en veelzijdigheid kan enkel leiden tot een sterker gevoel van gemeenschap en verbondenheid.

‘Een Vlaming onder Vlamingen”‘zijn, is voor velen een bron van trots en aanvaarding. Maar het citaat ‘Je kan vergeten wie je bent, maar zij gaan dat nooit vergeten’, resoneert diep met de ervaring van veel nieuwe Vlamingen. Voor hen blijft hun afkomst een onlosmakelijk onderdeel van hun identiteit, zelfs als ze zich volledig integreren in de Vlaamse samenleving.

Discriminatie

Een essentieel aspect van deze dialoog is een open onderzoek naar de rol van institutioneel racisme en structurele discriminatie. Nieuwe Vlamingen worden nog te vaak geconfronteerd met barrières op het gebied van werkgelegenheid, onderwijs en huisvesting, wat hun gevoel van identiteitsverbondenheid met Vlaanderen verder kan ondermijnen. Het is belangrijk dat onze samenleving actief werkt aan het wegnemen van deze obstakels en een inclusief klimaat creëert waarin iedereen gelijke kansen heeft.

Tezelfdertijd speelt het onderwijs een cruciale rol in het bevorderen van intercultureel begrip en respect. Door curriculumherzieningen en het aanmoedigen van interculturele uitwisselingen kunnen scholen een positieve invloed hebben op de perceptie van identiteit en diversiteit binnen de samenleving. Daarnaast is het van belang dat media en politieke leiders een inclusieve boodschap uitdragen en actief bijdragen aan het bevorderen van begrip en aanvaarding.

Durven identificeren

Het identiteitsvraagstuk vraagt om een open en respectvolle dialoog tussen ‘rasechte’ en ‘nieuwe’ Vlamingen. Het is tijd om af te stappen van stereotypes en vooroordelen, en in plaats daarvan te streven naar aanvaarding van elkaars verschillen. Die aanvaarding kan niet grenzeloos zijn, maar kan evenmin dermate eng ingevuld worden dat integratie in de Vlaamse samenleving de facto onmogelijk wordt.

Als we erin slagen om een inclusieve Vlaamse identiteit te omarmen, gebaseerd op respect voor diversiteit, zullen we een samenleving creëren waarin iedereen zich thuis voelt, ongeacht hun achtergrond. Het is van vitaal belang dat we erkennen dat een autonoom Vlaanderen alleen kan floreren wanneer Vlamingen met verschillende achtergronden zichzelf durven te identificeren als Vlamingen.