Van De Panne tot Opgrimbie: mijmeringen bij 5 jaar Vlaamse federale minderheid (2008-2013)

‘You gave me nothing
Now it’s all I got
We’re one
But we’re not the same
We hurt each other
Then we do it again’

U2, ‘One’, 1992

‘Waarom accepteren wij een regering die niet door een Vlaamse meerderheid wordt gesteund?’, vroeg ik me af in deel 2. Reactie nummer zes, de openlijke tegenaanval, luidt dan: ‘Dit is toch België? Over heel België beschouwd heeft de federale regering toch wél een – zelfs ruime – meerderheid?’

Hierop wil ik uitgebreider ingaan, omdat ik ze zo interessant vind als reactie. Was diezelfde reactie trouwens ook al niet op het hoogste politieke niveau verwoord door André Flahaut, voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers? ‘Elk parlementslid is een Belgischparlementslid.’ En recent nog in De Morgen door de onvermijdelijke Sinardet natuurlijk: ‘Et alors?’ (Sinardet. De moeite waard voor een afzonderlijk artikel later en elders? Excuus-Vlaming in Franstalige debatten. Bloem-pot; blaft-niet; bijt-niet. Vastbenoemde opinieschrijver/wijsneus die met elk stuk dat hij in de regimepers schrijft nog maar eens 100 extra kiezers kwijtspeelt voor de minderheidspartijen.)

De – bewuste? – redeneerfout die de tegenaanval maakt is de analogie met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk. In het artikel Divided Kingdom in The Economist van 20 april werd een boeiende analyse gemaakt van de steeds gepolariseerdere politieke geografie van het VK: door de decennia heen zijn Labour-regeringen gaan leunen op een parlementaire meerderheid die meer en meer ging bestaan uit verkozenen uit het noorden, terwijl datzelfde is gaan gelden voor Tory-regeringen maar dan wat Zuid-Engeland betreft. Geografisch min of meer ongelijk gespreide politieke steun van regeringen is bijna onvermijdelijk in alle democratieën. Mede doordat in het VK een meerderheidssysteem (first past the post) geldt is het daar zover gekomen dat het amper nog zin heeft voor een linkse inwoner van – say – Kent om Labour te stemmen, of voor een rechtse inwoner van – say – Humberside om voor de Tory’s te kiezen.

Maar wat de toestand in België – anders dan in het VK – maakt tot de dictatuur van de minderheid waarin de Vlamingen zich al 5 jaar bevinden is dat de Vlamingen niet kunnen stemmen voor die partijen die al 5 jaar samen een buiten verhouding groot aandeel hebben in de federale meerderheid (d.w.z. de Franstalige partijen). De inwoner van Kent kan daarentegen nog altijd Labour stemmen en datzelfde Labour kan nog altijd zijn pijlen richten op swing districts in Zuid-Engeland – net zoals Obama steevast alle hens aan dek roept zodra Ohio aan de einder opdoemt. Samengevat: het VK – en de VS, for that matter -, zijn nog altijd één enkele politieke ruimte, waardoor de evolutie in het VK misschien kan worden betreurd, maar zeker niet de mate van illegitimiteit heeft bereikt van de toestand in België.

De Franstalige partijen weten uiteraard dat de Vlaamse stemmen – tenminste op korte termijn, maar in de politiek is een legislatuur een eeuwigheid – irrelevant voor hen zijn. Kortzichtig als ze gedwongen worden te zijn door hun onderlinge snoeiharde concurrentie om beste Franstalige te zijn, reageren ze daarop met het voeren van een beleid dat buiten verhouding de Franstalige kiezers bedient. Lees ook Marx in Das Kapital: ‘Pity the capitalist. Hij buit uit, niet omdat hij zo een slecht karakter zou hebben, maar omdat hij ook maar een willoos radertje is dat mee moet draaien in een pervers systeem.’

Begrotingstekorten als herverdelingsstrategie

Terugdringen van het begrotingstekort is daardoor nog minder een prioriteit voor de federale regeringen van de laatste 5 jaar dan voor de federale regeringen daarvoor. Integendeel, begrotingstekorten zijn net de bedoelingvan de Franstalige partijen. Want de staatsschuld wordt toch terugbetaald met belastingen van die geografische groep die ondervertegenwoordigd is in die federale regeringen (zie ook de redenering van Louis Verbeke in De Tijd van 2 april). En de overheidsuitgaven die dankzij een begrotingstekort verricht kunnen blijven worden komen toch buiten verhouding de politiek oververtegenwoordigde Franstalige inwoners ten goede. Ambtenarensalarissen; sociale-zekerheidsuitgaven; NMBS-subsidies, en ook meer recente potjes van ‘solidariteit’ die onder Paars werden opgericht, zoals Groot(?)stedenfonds, voorschotten aan alleenstaande moeders die hun onderhoudsgeld niet ontvangen en sociaal (sic) stookoliefonds. Het boeken van begrotingstekorten en het ophopen van staatsschuld niet zozeer als strategie van herverdeling tussen generaties, maar als strategie van herverdeling tussen Vlamingen en Franstaligen.

En als uitsmijter: de Franstaligen houden er meer rekening mee dat België een aflopend verhaal is dan dat de Vlamingen vermoeden. (Lees ULg-constitutionalist Christian Behrendt sinds 2007 in Le Soir of La Libre.) En dan is het natuurlijk perfect rationeel van hen om de put nog wat dieper te maken. ‘Après nous … le vide’. Veel beter dan de Vlamingen zijn de Franstalige politici – aangevuurd door hun legertje constitutionalisten, een zeldzame diersoort die in geen ander land zoveel voorkomt als in België – in staat het Belgische conflict als het moet ook geopolitiek te benaderen. (‘O ja en graag een corridor naar Bruxelles als dessert ajb’.)

De Vlamingen zouden EU-begrotingscommissaris Olli Rehn een standbeeld moeten geven naast dat van Breydel & De Coninck op de Grote Markt in Brugge. Magnette was so damn right hem aan te vallen tijdens het recentste PS-congres. Wat Vlaamse politici niet durven, doet Europa wel voor ons: Deepwater Horizon eindelijk blussen. (Want dichtbetonneren is zelfs voor Olli Rehn voorlopig nog een brug te ver.)

En wat gezegd tegen de burger die denkt dat de stoet van politologen die de Vlaming met hun wekelijks praatje in de regime-gedweë Vlaamse media verder in slaap wiegen, zich ook maar zouden trachten te buigen over de effecten van het Vlaamse-minderheidsregime van de voorbije 5 jaar? (Voor wetenschappers toch een natural experiment op een presenteerblaadje zou men zeggen?) Dream on.

(de auteur is moe van België)

Morgen: ‘de Franstalige politieke partijen en macht’. Osceola schreef hier eerder al de bijdrage ‘treinen van schaamte en andere grensgevoelens’.

Deel 1 en deel 2van dit essay verschenen eerder.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>