Parking C is een staatszaak

Heel wat voetbalsupporters in dit land lopen warm voor dat nieuwe nationale voetbalstadion op de Heizel. Het vervangt het oude Koning Boudewijnstadion op een boogscheut afstand en biedt meteen een alternatief voor het Constant Vanden Stockstadion van voetbalclub Anderlecht. De geplande voetbaltempel moet het nationale voetbal op een hoger niveau helpen, dat de vergelijking kan doorstaan met moderne voetbalinfrastructuur elders in Europa en de wereld.

Zo voorgesteld, krijgt het stadionproject de allures van een staatszaak. Dat is ook zo, maar niet in de betekenis die de meeste commentatoren daaraan geven. Het stadion is geen staatszaak in die zin dat België op voetbalgebied niet meer zal meetellen indien het sportcomplex er niet komt. Het is een staatszaak omdat in het dossier politieke belangen van eerste rang zijn verknoopt, met name belangrijke zetten van Franstalig België op het communautaire schaakbord.

Punt is dat ‘Parking C’ – want onder die naam leidt het dossier inmiddels zijn eigen leven in de Wetstraat – een belangrijk zwaartepunt is in het uitrollen van het beruchte ‘Plan B’ van de Franstalige politieke partijen. Plan B is een realiteit en voorziet een uitstap van de Fédération Wallonie-Bruxelles uit België op Franstalige voorwaarden. Ook de totstandkoming van de Fédération zélf valt in die optiek te bekijken. Het is buitengewoon wrang dat Wallonië en Franstalig Brussel het Vlinderakkoord van 2011 hebben doen vullen met tal van compromissen en clausules die hun exit vergemakkelijken. Langs de ene kant vergroten zij hun chantagemogelijkheden op de Vlaamse politieke klasse. Langs de andere kant hebben zij met de zesde staatshervorming effectief een dossier voorbereid om na het einde van België ‘Wallobrux’ als opvolgerstaat internationaal te verdedigen.

Ironisch is dat de  Vlaamse onderhandelaars van de jongste staatshervorming de contouren van de toekomstige Waals-Brusselse staat mee hebben uitgetekend. Het was de Vlamingen erom te doen meer sociaaleconomische hefbomen in handen te krijgen. Er zijn wel tal van bevoegdheden overgeheveld, maar a rato niet de daarmee overeenstemmende middelen, laat staan dat er voortaan sprake zou zijn van echte fiscale autonomie. In de plaats zitten we met wat op- en afcentiempjes en blijft de federale begroting nog steeds een ondoorzichtige transferdoos.

Stel: de transfers worden onbetaalbaar

De kruik gaat evenwel maar zolang te water tot ze barst. De structureel verlieslatende begrotingen van de Franse Gemeenschap, van Brussel en het Waalse Gewest vallen niet voor eeuwig op Vlaanderen te verhalen. En daarna?

Op dat moment komt de aap uit de mouw en zal blijken dat het nieuwe voetbalstadion op Parking C in het Vlaamse Grimbergen (!) een paard van Troje is dat de territoriale integriteit van Vlaanderen onomkeerbaar aantast. Brussel (!) wil namelijk in het complex graag administratieve diensten vestigen. Hoe het zal zijn met het politietoezicht en met de handhaving van de taalwetgeving is ook nog allemaal koffiedik kijken. Vanuit Brussel zal wel met het ‘internationaal karakter’ van de site worden geschermd om uitzonderingen op het in principe uitsluitend gebruik van het Nederlands te bepleiten.

Het zal dan allang niet meer gaan over het verkeersinfarct op de Brusselse Ring en ook niet meer over het overaanbod van megawinkelcentra in de Brusselse noordrand: Neos, Uplace, Docx en het winkelcomplex verbonden aan het nieuwe stadion. Over de inbreuk op stedenbouwkundige voorschriften is dan ook al lang het laatste woord gevallen. Het stadion zal er niettemin zijn gekomen. De jongste signalen wijzen er helaas op dat geldschieters en bouwpromotoren de nodige vergunningen willen laten forceren, ofschoon de wettelijke voorschriften overduidelijk zijn en er – letterlijk en figuurlijk – geen grond is om de bouwtoelating te verstrekken.

Het stadion moét en zál er blijkbaar komen, omdat het complex de top vormt van een drietrapsraket (of zoals een set matroesjkapoppetjes). De tweede trap is de Brusselse Hoofdstedelijke Gemeenschap – ook alweer zo’n slapende draak in de teksten van het Vlinderakkoord -, waartoe van rechtswege alle gemeenten van Vlaams- en Waals-Brabant zouden moeten toetreden. De eerste, onderste trap is de Fédération Wallonie-Bruxelles zelf.

Vóór en ná het Vlinderakkoord: een wereld van verschil

Vóór de zesde staatshervorming was er in de internationale rechtsleer over statenopvolging een hemelsbreed verschil tussen een einde van het federale België op initiatief van Vlaanderen dan wel van Wallonië. Wallonië zou Brussel nooit hebben kunnen ‘meenemen’; Vlaanderen wel, eenvoudigweg omdat Brussel ‘in’ Vlaanderen ligt. Brussel is een apart Gewest; toch zou er grote internationale druk zijn om een ‘Vlaamse’ oplossing voor de toekomst van Brussel uit te werken. Ná de laatste staatshervorming maakt het niet meer uit wie als eerste een uitstap in de steigers zet. Wallonië heeft thans een haast even gestoffeerd dossier als Vlaanderen, onder meer als gevolg van de virtuele corridor tussen Wallonië en Brussel van politieke rechten voor Franstaligen in de Vlaamse Rand.

Ik schets hier het bredere plaatje, omdat het in Vlaanderen en Brussel te weinig bekend is. Vlaanderen moet werkelijk álles uit de kast halen om het nieuwe stadion te Grimbergen tegen te houden. Het is inderdaad een staatszaak voor Franstalig België, maar ook voor het Vlaanderen van de toekomst. Mét of zonder Brussel maakt namelijk een heel verschil voor een snelle internationale erkenning van een Vlaamse republiek. Een actieve voorbereiding van de onafhankelijkheid van Vlaanderen is geen tijdverdrijf van dromers maar pure noodzaak.

Bart De Valck is Voorzitter Vlaamse Volksbeweging (VVB)

Foto © bouwdigitaal.be (een idyllisch plaatje van het stadion en de kantoren ernaast)