Poëzieweek en Gedichtendag 2023

Poëzieweek, het grootste en meest laagdrempelige initiatief voor poëzie in de Lage Landen, is dit jaar aan zijn elfde editie toe. Het thema is deze keer ‘Vriendschap’. Vriendschap: vrienden steunen, lachen, luisteren, beleven, inspireren. Vrienden zijn een essentieel deel van wie we zijn en worden. Ook poëzie kan je vriend zijn. Gedichten helpen ons om vreugde en verdriet te delen, om die gevoelens een plaats te geven waarvoor je zelf geen woorden hebt.

Poëzieweek 2023 viert de vriendschap in al zijn facetten: de vriendschap met de buren in de straat of met pennenvrienden ver weg, de vriendschap van lang geleden of van vorige week op een zonnig terras. De vriendschap tussen oud en jong en met alle kleuren van de regenboog. Poëzie maakt belangrijke momenten tastbaar en alledaagse momenten kostbaar.

Er staat te gebeuren

De auteurs die ditmaal het Poëziegeschenk schreven, belichamen het thema vriendschap op verschillende manieren. Niet alleen koesteren ze een literaire vriendschap over de grenzen heen, de Nederlandse dichteres Hester Knibbe (1946) en de Vlaamse Miriam Van hee (1952) zijn ook in het dagelijks leven al decennialang ‘besties’. Hun bundeltje heet Er staat te gebeuren en telt tien gedichten. Het is een uitgave van het Gentse PoëzieCentrum. Koop je tijdens de Poëzieweek voor 12,50 euro aan poëzie bij je deelnemende boekhandel, dan krijg je het boekje er gratis bij. En bij de meeste boekhandels ook de Gedichtendagposter. Hierop staat een gedicht uit het Poëziegeschenk.

De cover van Er staat te gebeuren werd fraai vormgegeven door Armée De Verre. Het gereputeerde ontwerpbureau van Steven Theunis koos voor twee kleuren die in elkaar overgaan om zo het thema vriendschap te weerspiegelen. Op de achterflap zul je de volgende tekst van Knibbe en Van hee kunnen lezen: ‘”Voor wie bij zijn verstand is, gaat vriendschap boven alles’, zegt Horatius. Wij beamen dat volmondig. In 1985 ontmoetten we elkaar voor het eerst tijdens Poetry International, een ontmoeting die resulteerde in een durend contact. Poëzie als basis voor een hechte vriendschap.’

De Geschenkauteurs

Hester Knibbe debuteerde in 1981 in War, tijdschrift voor arbeidersliteratuur. Een jaar later verscheen haar debuutbundel Tussen gebaren en woorden. Voor Een hemd van vlees (1994) werd ze genomineerd voor de VSB-prijs. Ze won toen niet, maar ze ontving de prijs later alsnog voor de bundel Archaïsch de dieren (2014), waarmee ze ook genomineerd was voor de Paul Snoekprijs en de KANTL-prijs. Haar recentste bundel is Inzake dit huis (2020), waarin Knibbe zich buigt over de liefde, over behouden en loslaten, macht en onmacht. Knibbes werk werd in verschillende talen vertaald.

Miriam Van hee debuteerde in 1978 bij het Masereelfonds met de bundel Het karige maal, die haar de Prijs voor Letterkunde van de Provincie Oost-Vlaanderen opleverde. Ook de bundels die ze daarna publiceerde, werden geregeld bekroond. Lees hier de recensie van voor wie de tijd verstrijkt, haar elfde en laatste bundel, die verscheen in 2022. Van hees poëzie werd eveneens vertaald in verschillende talen. De dichteres is daarnaast ook actief als literair vertaler. Ze vertaalde poëzie van onder anderen Anna Achmatova, Osip Mandelstam, Velimir Chlebnikov en Vjatsjeslav Koeprijanov. Samen met Lisette Keustermans vertaalde ze ook gedichten van de Zweedse dichteres Tua Forström.

350 activiteiten

De Poëzieweek vindt plaats van donderdag 26 januari tot en met woensdag 1 februari 2023. Op woensdag 25 januari wordt ze feestelijk ingezet met een Startshow in de Gentse Minardschouwburg. Miriam Van hee en Hester Knibbe zijn de eregasten van dit poëtisch startfeest, en worden verder vergezeld door het dichterscollectief Proza-K, de dichters Michaël Vandebril en Stijn Vranken, en de muzikant Fulco Ottervanger. De organisatie is in handen van het PoëzieCentrum met de steun van de Stad Gent en Literatuur Vlaanderen. Wil je erbij zijn? Bestel dan hier je tickets.

Tijdens de Poëzieweek staan in Nederland en Vlaanderen maar liefst 305 activiteiten garant voor onvervalst poëzieplezier. Klik hier voor een overzicht.

Historiek

Sinds 2000 wordt elk jaar eind januari poëzie extra in de kijker gezet. Op initiatief van het jaarlijks internationaal poëzie-evenement Poetry International werd de laatste donderdag van januari uitgeroepen tot Gedichtendag. Een breed samenwerkingsverband van dichters, literaire organisaties, scholen, bibliotheken en andere verenigingen zorgde ervoor dat de donkere januaridagen in Vlaanderen en Nederland een poëtische invulling kregen.

Door het grote succes van de Gedichtendag besliste men in 2013 om Gedichtendag uit te werken tot een volledige Poëzieweek. Hierbij aansluitend werd de Gedichtendagbundel omgedoopt tot het Poëziegeschenk. Bij elke editie werd aan een dichter gevraagd om tien gedichten te schrijven die aansloten bij het thema van Gedichtendag. De eerste Gedichtendagbundel werd geschreven door de Nederlandse dichter Toon Tellegen. Voor latere bundels tekenden onder meer Hugo Claus, Eva Gerlach, Leonard Nolens, Joke van Leeuwen en Peter Verhelst.  In 2020 schreven tien jonge dichters een gedicht onder de noemer Nu en in 2021 werd het geschenk eveneens geschreven door een duo: Maud Vanhauwaert en Rodaan Al Galidi. Vorig jaar schreef Ramsey Nasr het Poëziegeschenk voor de tiende Poëzieweek.

Wij wensen u alvast een bevlogen Poëzieweek toe en zeggen met de Franse schrijfster George Sand (1804-1876): ‘Wie edel genot put uit zijn gevoel voor poëzie is een ware dichter, ook al heeft hij nooit één vers gemaakt.’