Rechtspraak zonder rechtvaardigheid

Het valt ongetwijfeld terug te brengen tot de naïviteit van de simpele burger – ik prijs mij daar bij te horen. We leven nog in dat idee dat justitie en rechtspraak te maken heeft met zoiets wereldvreemds als ‘rechtvaardigheid’. Net zoals zovelen nog schermen met termen als objectiviteit in de media, terwijl framing en desinformatie er de maatstaf werden. Ik schreef er vroeger al over: u vindt voorbeelden van ‘Lügenpresse’ hier.

Dat populisme dan een hoge vlucht neemt in vele Westeuropese landen kan daar niet los van gezien worden. Op sociale media merken burgers ook de nieuwe trend.

Straffeloosheid

Een man die bekend staat vanwege vroegere geweldplegingen tegenover vrouwen, slaat in een dancing een vrouw met een whiskyfles in het gelaat. Ze houdt er een gebroken kaak aan over en veel geluk: ze is haar oog net niet kwijt. U leest het verhaal hier. Dankzij haar eigen onderzoek (…) en de verspreiding van camerabeelden via sociale media wordt de man opgepakt. De rechter veroordeelt hem tot een ‘voorwaardelijke’ straf. Wanneer de man zich de volgende drie jaar goed gedraagt, wandelt hij ongestoord verder. Straffeloosheid kenmerkt de moderne rechtspraak: Leve justitie?

Of wat dacht u van deze?
Een man die acht jaar lang zijn 7-jarig nichtje verkrachtte, wordt veroordeeld voor.. let op.. 15 maanden voorwaardelijk. Maanden, geen jaren! En een schadevergoeding van ocharme 8 000€. Ook deze man wandelt met andere woorden gewoon vrijuit. U gelooft het niet? U leest het hier.

We worden tot onze frustratie wel vaker geconfronteerd met gelijkaardige voorvallen, vonnissen, rechterlijke uitspraken: ik kan dan meewarig het hoofd schudden of een nutteloze verwensing mompelen. Het zal wel aan mijn slecht karakter liggen, maar ik ben telkens onthutst en verbijsterd dat hier geen volkswoede ontstaat. Wat zijn we toch een gelaten, berustend, volkje geworden.

Victimblaming

Sommigen -ik lees het echt als antwoord – vinden dat vrouwen (quote): ‘een hyperfeministisch slachtofferdenken cultiveren dat echt van de pot gerukt is’, ja hoor, het is eenzijdig en louter een pure tunnelvisie. ‘Het is een soort postmodern feminisme dat de zwakte van de vrouw cultiveert en niet haar sterkte of weerbaarheid.’  We moeten een gevechtssport leren (tegenwoordig in elke sporthal – hoe zou dat komen?), we moeten leren om voor ons op te komen. Het is met andere woorden de schuld van de vrouw: we moeten ons maar leren verweren. Rechtvaardigheid wordt dan gevechtsvaardigheid.

Dat soort opvatting past perfect bij de uitlokkingsgedachte. Een vrouw in een kort zomerjurkje provoceert namelijk de weerloze man: verkrachting is dan haar onvermijdelijk lot. Eigen schuld! Ook de uitspraken van Sami Abi-Yusuf, de imam van Keulen, na de plaatselijke ‘jihadrape’ vertolken die gedachte. Hij vond  ‘de manier waarop vrouwen gekleed waren’, een van de aanvaardbare redenen waarom moslimmannen aanranden en verkrachten. ‘Als je schaars en uitdagend gekleed bent, als je er geparfumeerd rondloopt, ja, dan gebeuren er zulke zaken.’ Dat zegt dus een religieus leider, voor alle duidelijkheid, in een westers land, anno 21ste eeuw. Zo worden aanrandingen een soort ‘political statement’: de fundamentalisten bepalen de regels voor het gedrag en het uiterlijk van vrouwen in de publieke ruimte.

Diezelfde gedachtegang kent blijkbaar een revival, ook bij autochtone, niet-gelovige mannen: vrouwen moeten zich maar leren verdedigen, vrouwen moeten zich zedig kleden. Het is dan ook ‘beangstigend om zien’ (schrijft @me2_of3 op twitter) ‘hoe onafhankelijke, zelfstandige vrouwen-met-een-mening door sommige mannen als bedreigend ervaren worden’. Het valt dan op hoe steeds meer autochtone mannen dat patriarchale gedachtegoed de laatste tijd openlijk, zonder blikken of blozen overnemen.

De rapper en zijn amigo

Rapper Soufiane Eddyani verdedigt in een liedje een veroordeeld tienerpooier. De dader was namelijk blut, had geen geld meer om drugs te kopen dus dwong hij een 15-jarig meisje in de prostitutie. Moet kunnen, vindt de zanger. Dat relativeren van kinderverkrachting, zijn veroordeling en straf ‘onverdiend’ noemen, wordt een ziekelijk fenomeen. Een dergelijk gebrek aan respect lijkt steeds meer op onvoorstelbare vrouwenhaat en – letterlijk – de lof zingen van een patriarchale machocultuur, waarin westerse vrouwen steeds meer objecten ‘zonder waarde’ worden, ‘monsters zonder waarde’, weetjewel. Je houdt ze of je gooit ze weg.

Moeders

De verandering zal van vrouwen zelf moeten komen, denken we dan. Helaas, neen. In religieuze gemeenschappen zijn het precies de moeders, de grootmoeders die nog altijd de traditionele standaards bepalen: van bewustwording of emancipatie is hier geen sprake. De hoofddoek, de genitale verminking, de kindhuwelijken zijn alleen maar mogelijk dankzij de moeders, de grootmoeders. Assita Kanko getuigde er reeds eerder over.

‘Ach kindje, wat staat die hoofddoek je beeldig maar mee op schoolreis, neen, dat mag niet.‘  (Fraihi) Het zijn de moeders die hun dochters opvoeden met islamlessen en hen leren hoe ze hun (toekomstige) kinderen moeten grootbrengen. ‘De moeders geven extreem puriteinse, intolerante en sterk antiwesterse denkkaders door aan hun kinderen om een terugkeer naar de ‘zuivere islam’ te stimuleren’, schrijft onderzoeksjournaliste Hind Fraihi in dit artikel  (aanrader!). Ze heeft het in alle duidelijkheid over de ‘zachte radicalisering’, het ‘oemmaisme‘, zoals zij dat noemt.  (‘Oem’ is moeder, ‘oemma’ is de islamitische gemeenschap, wereldwijd). Dit ‘oemmaisme’ is een opvoeding, een investering op lange termijn: een regelgevend onderdeel van een vijandig mechanisme tegenover het Westen: een stille revolutie. (Fraihi). Mij geeft dat een somber beeld.

We moeten hopen op straffe taal van (ex-)moslima’s en vrouwelijke politici die de strijd nog durven aangaan. Het lijkt immers alsof het ijveren voor bewustwording, ontvoogding, emancipatie nog maar net begonnen is. Alsof de tijd alle voorbije jaren heeft stil gestaan. Knipper even met de ogen: ja, we zijn beland in het jaar 2019.  Reeds.