Staatsgrens zonder taalgrens

Op 18 februari, keurde het Indische parlement in Delhi een wet goed die de deelstaat Andhra Pradesh opsplits in 2 nieuwe deelstaten: Seemandhra en Telangana. Wat voor buitenstaanders misschien een relatief onbelangrijke administratieve kwestie lijkt, doet in India de gemoederen hoog oplopen. In Haiderabad, de hoofdstad van Andhra Pradesh, werd de beslissing met vuurwerk en feestgedruis onthaald. In Seemandhra stond de oproerpolitie klaar om op te treden.  

De bestuurlijk opdeling van Brits-Indië was altijd gebaseerd gebleven op de vorstendommen die al bestonden voor de aankomst van de Britten. Ook na de Indische onafhankelijkheid in 1947, werd deze bestuurlijke opdeling grotendeels behouden. In 1948 werd ook Haiderabad State bij India geannexeerd. De Nizam van Haiderabad was lang één van de belangrijkste bondgenoten van de Britten. Hij heerste over de grootste prinselijke staat van Brits-Indië. Na de onafhankelijkheid van India, verklaarde ook Hyderabad State zich onafhankelijk. Maar het leger van de Nizam was niet opgewassen tegen dat van de nieuwe Indische republiek, en een Indische invasie in 1948 maakte snel een einde aan het bestuur van de Nizam. Hyderabad State werd een deelstaat van India. 

Taalgrens = staatsgrens

In India groeide de onvrede over de grenzen van de verschillende deelstaten. Reeds onder Brits bestuur was er een beweging actief die ijverde voor deelstaten die samenvielen met de gebieden waar eenzelfde taal gesproken werd. ‘Taalgrens wordt staatsgrens’ om het met een Vlaamse slogan te zeggen. Deze beweging kreeg steeds meer invloed.

Aanvankelijk werden er enkele kleine aanpassingen doorgevoerd. Zo werden de Telugu-sprekende districten van de deelstaat Mardras afgesplitst om de nieuwe deelstaat Andhra te vormen. Maar uiteindelijk besliste de regering om de deelstaten volledig te hertekenen met als doel zoveel mogelijk tot homogene taalgebieden te komen. Dit gebeurde in 1956 met de ‘States Reorganisation Act’. ‘Taalgrens is deelstaatsgrens’ is sindsdien altijd het uitgangspunt gebleven. 

Telangana, het Telugu-sprekend stuk van Hyderabad State, werd door de wet van 1956 samengevoegd met Andhra. Beiden samen vormden de nieuwe deelstaat Andhra Pradesh. Zeer tot ongenoegen van een groot deel van de bevolking van Telangana. De kustregio’s van Andhra waren welvarender dan het landelijke Telangana. De inwoners van Telangana vreesden dat ze in de nieuwe deelstaat gemarginaliseerd zouden worden.

Uiteindelijk werd het geschil bijgelegd toen politici uit beide regio’s een ‘Gentlemen’s agreement’ sloten, dat garanties moest bieden dat Telangana niet gediscrimineerd zou worden door het bestuur van de nieuwe deelstaat Andhra Pradesh. 

Emotie

Maar doorheen de geschiedenis van Andhra Pradesh, bleef de Telangana-kwestie zo nu en dan de kop op steken. Hyderabad, de hoofdstad van Andhra Pradesh, gelegen in Telangana, maakte een echte boom mee. Maar de rest van Telangana bleef het landelijke, zwakkere broertje van Andhra. Tijdens de jaren ’70, ’80 en ’90 werden verschilde politieke initiatieven gelanceerd om de situatie te ontmijnen, maar steeds zonder resultaat. Uiteindelijk kondigde de regering in Delhi in 2009 aan dat Telangana een afzonderlijke deelstaat zou worden. Door de hevige protesten, voornamelijk in Andhra, werd die aankondiging enkele dagen later weer ingetrokken, maar de geest was uit de fles. Voor het eerst leek een eigen deelstaat een echt realistisch vooruitzicht voor de Telangana beweging.  

Na 2009 bleef de Telangana beweging groeien. Hyderabad werd steeds vaker het toneel van stakingen en betogingen. Veel winkelcentra en kantoorgebouwen waren permanent voorzien van gigantische netten die de ruiten moesten beschermen wanneer betogers met stenen gooiden. ‘T’, zoals de Telangana kwestie door lokale kranten wordt afgekort, bleef de gemoederen beheersen. Discussies werden steeds vaker emotioneel. Betogingen werden steeds vaker gewelddadig. Verschillende studenten pleegden zelfmoord op de universiteitscampus als ‘martelaren’ voor Telangana. 

Hoewel er veel rationele argumenten aan te dragen zijn voor of tegen de opsplitsing van Andhra Pradesh, hoorde je die afgelopen jaren steeds minder. Mensen uit het ene stuk van Andhra Pradesh die eigendommen hebben in het andere stuk, maakten zich zorgen dat ze dit na de opdeling zouden verliezen. Mensen vrezen dat ze zullen worden verjaagd uit de andere deelstaat. Studenten vrezen dat ze hun studies zullen moeten onderbreken. Het taalgebruik klonk bij momenten meer als dat van een burgeroorlog dan als dat van een discussie over een interne administratieve grens.

Verkiezingen 

Dat de Telangana beweging nu toch haar slag thuis haalde, heeft alles te maken met de parlementsverkiezingen van april-mei dit jaar. De congrespartij die momenteel aan de macht is, doet het niet zo goed in de peilingen. Ze hopen dat hun steun aan Telangana electoraal zal worden beloond. Een gevaarlijke gok, want de hele partijafdeling in Andhra is radicaal tegen de opsplitsing van de staat. De Chief Minister van Andhra Pradesh, tot vorige week lid van de congrespartij, heeft intussen aangekondigd dat hij een nieuwe politieke partij zal oprichten. Ondertussen lijkt de Telangana-bonus vooral te gaan naar de lokale partijen die zich al langer voor Telangana engageren. 

Maar er staat voor India meer op het spel dan het lot van de congrespartij. In het verleden waren er wel al kleine uitzonderingen gemaakt op de ‘Taalgrens is deelstaatsgrens’. Maar nu wordt voor het eerst een grote deelstaat opgesplitst, en wordt erkend dat er naast taal, ook andere culturele, economische en historische realiteiten zijn waar de indeling in deelstaten rekening mee moet houden. Afscheidingsbewegingen in andere deelstaten zullen er moed uit putten.

In een land met slechts 29 deelstaten voor meer dan een miljard inwoners, kun je je de vraag stellen of dat wel zo’n slechte zaak zou zijn.

Foto: © Reporters (Politici vieren de goedkeuring van de splitsing van Andhra Pradesh met een bekend gebaar)