Steve Stevaert: mannen sluiten de rangen

Tot mijn grote afgrijzen lees ik de volgende tussenkomst van Mario Van Essche, de voorzitter van de HVV, de vereniging van de vrijzinnigen van Vlaanderen (Facebook woensdagnacht 8-04-2015). Hij neemt het op voor Willem Elias, professor en decaan aan de VUB.

‘Het is stilaan welletjes met de kruisiging van Willem Elias. Ik ken de man en werk er graag mee samen, en hij verdient deze buitenproportionele hetze niet.

Willem provoceert altijd een beetje en hij deed op zijn FB-pagina nu niet anders dan dat. Dat wordt niet in rekening gebracht. Media schetsen geen context (bvb. doet men hem af als psycholoog omdat hij er decaan van is, wat niet juist is : hij is filosoof en kunstkenner). Hadden we daarom niet betoogd tegen de aanslagen op Charlie Hebdo, opdat iedereen zou kunnen zeggen wat hij wenst, zolang we mekaar de hersenen maar niet inslaan? En als we het niet eens zijn, volstaat verketteren niet? Is het echt nodig dat we mensen tegen een kruis slaan, zelfs met verroeste nagels? Iedereen verdient het om op de volheid van zijn karakter beoordeeld te worden, niet op uittreksels ervan en zoals men Willem afschildert, is hij niet.

Overigens : als advocaat van een vermeende dader, zou ik ook pleiten dat het bizar is dat er lange tijd gewacht wordt met aangifte te doen, omdat ik vind dat het op dat moment mijn job zou zijn om dat te zeggen of ik het er nu mee eens ben of niet. Dus neen, ik ga mij niet schikken achter de meute, zelfs al hebben die ogenschijnlijk gelijk.

En ook neen, ik ga hierover nu niet zwijgen, omdat mij dat veel gemakkelijker zou uitkomen, nu het mijn indringende analyse is dat het beeld dat men van Willem ophangt, op basis van fragmenten van wie hij is, niet representatief is voor wie hij echt is.’

Ik doe een oproep aan alle vrijzinnigen van Vlaanderen om deze uitspraak goed tot zich te laten doordringen. Wat uw voorzitter (niet de mijne, sinds zijn voorzitterschap ben ik geen lid meer) nu bepleit is zo afschuwelijk dat ik u, de vrijzinnigen, en in het bijzonder de vrouwen, oproep een gewetensonderzoek te doen en u uit te spreken of u zich kan vinden in de opvattingen van uw voorzitter.

Uit  de opvattingen van uw voorzitter haal ik een aantal schokkende zaken.

1. Een moordenaar die maar 1 moord gepleegd heeft, mag niet daarop veroordeeld worden, want een moord duurt maar enkele minuten, misschien een uur. Afgewogen tegen zijn leven is dat een detail. Iemand die 60 jaar voorbeeldig leeft en slechts 1 moord gepleegd heeft, heeft een zwakheid van maar 1/525600. Uw voorzitter vindt dat die moordenaar op de volheid van zijn karakter moet beoordeeld worden, en niet op een uittreksel van 0,0002%.
2. Zelfs een seriemoordenaar die elk jaar maar 1 moord pleegt, en voor de overige 364 dagen en 23 uren een voorbeeldig leven leidt, mag niet beoordeeld worden op die enkele uren van ‘zwakheid’ (zoals Elias bij uitbreiding een verkrachting noemt). Zelfs een seriemoordenaar is enkel een seriemoordenaar op basis van enkele fragmenten uit zijn leven. Een veelvuldig moordenaar zoals Ronald Janssens veroordelen op basis van slechts enkele ‘fragmenten’ uit zijn overigens voorbeeldig sociaal leven, dat vindt uw voorzitter blijkbaar onbetamelijk.
3. Elias die het opneemt voor zijn vriend Stevaert, en Van Essche die het opneemt voor zijn vriend Elias. Hen staat het vrij de grootste grofheden te zeggen in de publieke ruimte. Maar wie daar op durft reageren, die wordt door uw voorzitter gelijkgesteld met terroristen die anderen de hersenen inslaan. Door wie is tegen Elias of Stevaert één daad van geweld gepleegd? Is er één haartje op hun hoofd gekrenkt? Als er geweld zou gepleegd zijn, door wie dan? Het sterke vermoeden is eerder dat er weldegelijk slachtoffer(s) zijn van geweld binnen de uitgebreide vriendenkring van uw voorzitter, maar die slachtoffers kunnen op geen enkele manier op enige empathie van de heren rekenen. Voelt u zich daar gelukkig bij, vrouwen vrijzinnigen?
4. Psychologen staan aan te schuiven om uit te leggen wat de psychologische schade is van een verkrachting, en waarom de wet sinds 2000 zelfs toestaat dat de aanklacht tot 10 jaar na de feiten ingediend mag worden. De professor die, zij het maar een filosoof en maar een kunstkenner, als decaan psychologie of ten minste als mens toch verondersteld is iets te weten van psychologie bij verkrachtingen, die professor stelt zichzelf en zijn vrienden boven de wet. Hij vindt dat de verjaringstermijn van 10 jaar niet geldt voor de kameraad, en uw voorzitter beaamt dat (al doet uw voorzitter dat op een laffe manier door dit standpunt in de mond van een fictieve advocaat te zetten). Onmiddellijk aangeven, of anders zwijgen. Vrouwen vrijzinnigen, vindt u zichzelf gerepresenteerd door dit soort voorzitter?
5. Het seksueel misbruik binnen de katholieke kerk kon niet hard en vaak genoeg aangeklaagd worden door de vrijzinnigen, tientallen en tientallen jaren na de feiten. Maar als de dader eventueel een kameraad zou kunnen zijn, kijkt u dan, vrijzinnigen, liever de andere kant op? Vindt u, vrouwen vrijzinnigen, dat voor de ‘kameraden vrijzinnigen’ uitzonderingen van kracht zijn, en dat voor u, als vrouw verkracht door een kameraad, de wet niet meer telt?
6. Wordt u, vrouwen vrijzinnigen, graag ‘meute’ genoemd? Zelfs als u gelijk hebt in uw beoordelingen, dan nog noemt uw voorzitter u een meute, want van zijn vrienden geen kwaad woord. Begrijpelijk, dat straalt slecht uit op hemzelf. Zijn vrienden gaan voor. Eigen vrienden eerst. Vrienden kunnen geen verkrachters zijn, en vrienden verdedigen vrienden, geen verkrachters. Vindt u dat ook, vrouwen vrijzinnigen?
7. In de maatregelen tegen geweld op vrouwen, waar de sp.a zich graag kampioen van noemt, is het geweld door gebruik te maken van de hiërarchische onderschikking van het slachtoffer extra bezwarend. Is dit detail in de tenlastelegging u ontgaan, wenst u daar geen details over te vernemen, of herkent u, sp.a-vrouwen, dit aspect van misbruik in een gezagsrelatie maar al te goed en wenst u daar niet openlijk mee geconfronteerd te worden?
8. Het onderzoek is voor meer dan een jaar uit de media gehouden. Uniek feit, een privilege dat weinigen te beurt valt. En wie moet het nu ontgelden vanwege de vrienden van Steve? Waar spitste het debat zich onmiddellijk op toe? Op de rol van de media, de kleine scheurtjes in de omertà waardoor de gevallen godheid op een heiligschennende manier in de media komt, ’tegen zijn goesting’. Het feit dat de aangeklaagde Steve Stevaert gedurende heel die periode verkoos zich niet door een advocaat te laten vertegenwoordigen, getuigt dit volgens u van een positie van sterkte? Het feit dat hij in het begin de seksuele betrekkingen ontkend had, en daarna toegegeven, pas toen hij de sterkte van de bewijzen tegen hem begrepen had, hebt u daar geen bedenkingen bij? De dreiging om zich van kant te maken indien het tot een rechtszaak zou komen, is dat volgens u een laatste poging om chantage te plegen tegen de instituties, gebruik makend van zijn vermeende onaantastbare positie, een laatste poging om de volledige tenlastelegging uit de media te houden, of niet? Juicht u, vrouwen, die pogingen toe?
9. De details van de tenlastelegging zullen door het publiek nooit gekend worden. Bent u niet nieuwsgierig wat die details waren, die blijkbaar zo schokkend waren voor Steve Stevaert dat hij verkoos er zijn leven voor te geven? Vindt u het bevredigend dat een seponering omwille van de vlucht vooruit u belet het fijne ervan te weten? Vindt u het fijn dat uw voorzitter zich schaart aan de zijde van de vrienden van Steve die er alles aan doen om u de waarheid te ontzeggen? Dat uw voorzitter al degenen die er anders over denken een ‘meute’ noemt ?
10. Mist u bij uw voorzitter niet het begin van een heel klein beetje empathie voor een (zij het in zijn ogen niet bewezen) slachtoffer van verkrachting? Echt niet?

De vrouwelijke reacties die uit de partij van Steve Stevaert komen kan ik enigszins begrijpen. Het valt me op dat de meerderheid van de partijvrouwen zich niet uitspreekt over het geval verkrachting, en zich enkel keert tegen wie ‘iets negatiefs’ over hun geliefde (Oh happy days!) ex-voorzitter durft zeggen. Want over de doden niks dan goeds, nietwaar. Al die sp.a vrouwen die zich al tientallen jaren sterk maken tegen geweldsdaden tegen de vrouw, die daar wetten over geschreven hebben en gestemd, die instituten in de lande, in de bedrijven, geplant hebben, de meeste van die vrouwen kijken nu eensgezind de andere kant op. Zij verkiezen aan de zijkant te blijven staan. Eigen kameraden eerst. Al die sp.a-vrouwen weten maar al te goed hoe sterk de machistische en seksistische cultuur is die in hun rangen heerst. ‘Een zwakheid tegenover de vrouwen’, durft Elias dit noemen. Een zwakheid van de vrouwen die dit toelaten, zou ik zeggen.

Het kan niet anders dan dat sp.a-vrouwen beter weten. Het autoritaire seksisme van de top van de partij is een traditie, ik heb nooit anders geweten. Maar de sp.a-vrouwen zwijgen. Hun standpunt komt neer op het volgende: er is geen proces geweest over de verkrachting (en er zal er nooit een komen), want Steve Stevaert is helaas gestorven, hij zal nooit veroordeeld worden, hij mag dus nooit schuldig aan verkrachting genoemd mogen worden, hij is dus onschuldig. Tralala. Wat moeten die sp.a-vrouwen opgelucht zijn. De partij is gered. Meent u dat echt, sp.a-vrouwen? En meent u dat deze redenering enkel opgaat voor de kameraden? Al de anderen mogen door u en uw partijgenoten in de openbare ruimte uitgescholden worden voor gelijk welk misdrijf (racisme, om iets te noemen), bewezen of niet, aangeklaagd of niet, veroordeeld of niet, gestorven of niet. Of gaat u deze redenering (niet veroordeeld = onschuldig) vanaf nu consequent toepassen op iedereen, en in het bijzonder op uw politieke tegenstanders?

Ik begrijp dat de sp.a-vrouwen gevangen zitten in hun partij, vooral in deze voor hun partij zo barre tijden. Zou het kunnen dat de barre tijden van de partij iets te maken hebben met de hypocrisie die de partij zo beheerst? Maar wat zal jij, jonge sp.a-vrouw, de volgende keer doen in een dergelijke situatie? Toch de rangen gesloten houden en de benen open? Bij seksuele geweldpleging van een partijgenoot: waag het niet de geëigende weg te volgen, die weliswaar door uw partij voor ‘de anderen’ zo bepleit wordt. Waag het niet een aanklacht in te dienen. Jouw leven zal verwoest worden. En als uw partijgenoot door uw aanklacht in de knel komt en zich helaas genoodzaakt ziet in het kanaal te springen, gedenk dan dat het jouw schuld zal zijn (dixit Elias).

Maar voor de vrijzinnige vrouwen die zich bij de stompzinnige uitspraken van hun HVV-voorzitter zouden neerleggen, hun wegkijken vind ik nog onbegrijpelijker dan die van de sp.a-vrouwen. De vrijzinnige vrouwen zijn niet schatplichtig aan Van Essche. Ondanks de karikatuur die uw voorzitter op voorhand van u maakt als u zich durft uitspreken, de vrijzinnige vrouwen die zich uitspreken zijn geen meute. Integendeel, dan pas durven zij zich tegen hun tempels, tegen hun instituties, tegen hun bonzen keren die zelf bewijzen de weg kwijt te zijn. Dan pas zijn zij echt vrij-zinnig.

Magda Michielsens,

Vrijzinnig geboren.

De auteur is doctor in de moraalwetenschap, oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van RoSa en medestichter van de werkgroep Vrijzinnige Vrouwen.