Theo liegt en CD&V plooit

Op vrijdag 22 december 2017 werd de vernieuwing van de vennootschapsbelasting goedgekeurd in de Kamer. Het gaat om een ambitieuze hervorming: heel wat fiscale koterijen maken plaats voor meer eenvoudige regels, het tarief van de vennootschapsbelasting verlaagt van 33% naar 25% en KMO’s zullen op de schijf tot 100.000 euro zelfs maar 20% meer moeten betalen. Dat is, zeker naar federale maatstaven, een kleine revolutie in België belastingland.

Probleem is: niemand hoort dit nieuws nog. De succesjes van de regering worden telkens weer ondergesneeuwd door bits geruzie. De hervorming van de vennootschapsbelasting werd naar de achtergrond gedreven door de rel rond Soedan en de vraag of staatssecretaris Theo Francken het parlement heeft voorgelogen. Eén van de grootste werven van de regering Michel haalde niet eens de televisiejournaals, laat staan de krantencommentaren.

Liegen en laten liegen

Over Francken kan men kort zijn. Het heeft er alle schijn van dat de populaire staatssecretaris inderdaad zijn premier en het parlement voorgelogen heeft. Het is een strenge interpretatie van de term ‘liegen’, het gaat om een bagatel en de redenering van Francken volgde een bepaalde logica, maar toch: tot voor kort was het parlement misleiden een politieke doodzonde. In een niet zo ver verleden zou Francken al lang het gat van de deur gezien hebben.

Behalve de feiten is ook de afloop bekend. N-VA zal het goudhaantje Francken nooit opofferen. Daarvoor geniet Theo te veel steun, bij de brede achterban én bij de partijtop, die goed aan elkaar kleeft. CD&V zal de federale regering ook niet laten vallen. Daarvoor is de politieke context niet gunstig genoeg. De aloude staatsdragende partij zal geen nieuwe verkiezingen riskeren, zeker niet als die dan onvermijdelijk gaan over migratie: een thema waar de Vlaamse christendemocratie te zwak staat.

Bij de start van het nieuwe jaar verkeert de Belgische politiek dus in lamentabele staat. Niet omdat de regering er niet in slaagt het eigen beleid uit te leggen, niet omdat een geroutineerde politicus als Theo Francken blundert in het parlement en niet omdat we geleid worden door een krachteloze premier, die veel meer dan Vlaamse kranten schrijven nog altijd redeneert als een Franstalige partijvoorzitter. De problemen zitten nog een stuk dieper.

Zelfgedolven graf

Op dit moment is er gewoon geen enkele partij nog in staat om daden te verbinden aan woorden. Kijk naar CD&V, die nu op ongezien scherpe wijze Francken onder vuur neemt om straks gewoon te blijven zitten op de regeringsbanken – alsof er niets gebeurd is. Welk gewicht legt ‘het moedige midden’ dan eigenlijk in de schaal? Welke waarde hebben al je Grote Principes nog, als je uiteindelijk aan al je retoriek geen enkele consequentie verbindt?

CD&V is natuurlijk niet de enige zondaar in deze regering. Zowat elke partij stoot zich aan dezelfde steen. N-VA laat zowat alles passeren, omdat de partij zichzelf compleet vereenzelvigd heeft het met het regeringsbeleid. Open VLD laat amper een stempel na op het beleid en zal, om dat te illustreren, na nieuwjaar instemmen met een schijntrofee over onbelast bijverdienen (alsof dat zo een urgent pijnpunt was). Niemand is nog bij machte om te ontsnappen uit het zelf gedolven graf.

Misschien zal er aan het einde van de rit nog iemand de verkiezingen winnen. Of zal een andere partij beter doen gevreesd. Een derde partij zal misschien de verwachtingen overtreffen. Maar dat zal hoe dan ook allemaal maar gebeuren in 2019. Tot dat jaar gebeurt er in dit land niets meer van betekenis. De regeringspartijen zijn echtelieden die elkaar mentaal terroriseren, maar nooit de kracht vinden om de ander te verlaten. In de psychologie noemen we dit soort gedrag ziekelijk. In de politicologie zouden we dat ook moeten doen.