Universiteit Stellenbosch kiest voor Engels in plaats van Afrikaans

De Universiteit Stellenbosch in de Republiek Zuid-Afrika, is een van de bekendste universiteiten van het Afrikaanse continent. Tot dusver was de voertaal Afrikaans.

Afrikaanstalige families uit heel Zuid-Afrika en omliggende landen als bv. Namibië, stuurden al generaties lang hun kinderen naar die universiteit waar zij in het Afrikaans studeerden. Dit stak al lang de ogen uit van de huidige Zuid-Afrikaanse overheid en van de niet-Afrikaanstalige studenten die herhaaldelijk protestacties hielden.
De universiteit stond dus al geruime tijd onder druk om het Afrikaans door het Engels te vervangen.

Onder druk van de niet-Afrikaanse studentenkoepels, heeft het universiteitsbestuur onlangs dan besloten in 2016 het Engels in plaats van het Afrikaans als onderwijstaal in te voeren. De protesterende studenten zien het Afrikaans als de taal van de onderdrukking, en vinden dat gekleurde studenten door cursussen in die taal worden benadeeld.

In zijn verklaring van twaalf november stelt het bestuur dat het Engels voortaan de voertaal zal zijn, omdat dit ’s lands meest gesproken gemeenschappelijke taal is, en omdat taal niemand van het onderwijs mag uitsluiten. De verklaring voegt er wel aan toe dat de universiteit belangrijke steun zal geven aan het gebruik van andere landstalen zoals het Afrikaans en het isiXhosa. De behoeften van de studenten zullen dit bepalen. De universiteit belooft ervoor te zorgen dat Afrikaans en isiXhosa zich als academische talen ‘verder kunnen ontwikkelen’.
De beslissing moet nog wel worden voorgelegd aan de Universiteitsraad, maar die zal er waarschijnlijk mee instemmen.

Opmerkelijk is dat er op zo’n 60 km. van Stellenbosch al twee universiteiten zijn met het Engels als onderwijstaal. De beslissing van het universiteitsbestuur heeft kennelijk niet alleen te maken heeft met de onderwijstaal, maar ook met politieke overwegingen.

Uit verschillende hoeken werd al er al op het voornemen van de universiteit gereageerd. Yves T’Sjoen, hoogleraar aan de universiteit Gent, besteedde in oktober aandacht aan de studentprotesten in Zuid-Afrika. Hij is ook buitengewoon hoogleraar voor de vakken Nederlands en Afrikaans aan de universiteit van Stellenbosch. Hij vroeg zich daarbij af of de verengelsing wel een garantie is voor meer sociale gelijkheid.

De auteur Breyten Breytenbach noemde het een opportunistische en domme beslissing, en schreef in een brief aan de auteursvereniging PEN “Dis ’n skande wat onthou sal word”. De beslissing van Stellenbosch is inderdaad een zware klap voor het Afrikaans, en dat was naar alle waarschijnlijkheid ook de bedoeling.