Vandaag 1840: de prille Vlaamse Beweging stelt het ‘Vlaams Petitionnement’ op

De Vlaamse Beweging overschrijdt voor het eerst de grenzen van een zuiver literaire beweging en betreedt het politieke forum met een Vlaams Petitionnement. Dat is een verzoekschrift aan het parlement waarin het Vlaams eisenprogramma wordt geformuleerd.

De Gentse volksvertegenwoordiger Désiré le Jeune d’Allegeershecque (1805-1865) leidt het in de Kamer in – we vertalen uit het Frans – als Verzoekschrift voor het herstel van de Vlaamse taal in bepaalde provincies voor gemeentelijke en provinciale aangelegenheden en benadrukt daarbij: ‘La réaction qui a eu lieu depuis la révolution contre la langue flamande a été excessive, on a été beaucoup trop loin … Il n’y a pas de tyrannie plus grande, plus forte que d’imposer à un peuple une langue qu’il ne comprend pas’. Met andere woorden: ‘De reactie tegen de Vlaamse taal die heeft plaatsgevonden sinds de revolutie is buitensporig geweest, men is veel te ver gegaan … Er is geen grotere, hardere tirannie dan een volk een taal op te leggen die het niet verstaat’.

Voor de stap in de politieke arena blijkt vooral de vriendschapsband tussen de twee artsen Ferdinand Snellaert (1809-1872) uit Gent en Jan de Laet (1815-1891) uit Antwerpen belangrijk. Zij laten beiden duidelijk hun drang naar een doorbraak blijken. ‘Ik geloof dat wij zonder petitie bij onze heren regeerders niet ver zullen komen. Op de ene of de andere wijze zullen wij er op los moeten gaan’, schrijft Snellaert op 7 oktober 1839 aan zijn Antwerpse vriend.

Het petitionnement is de voorbode van een gepolitiseerde generatie Vlaamsgezinden die in het laatste kwart van de 19de eeuw de eerste beschermende taalwetten afdwingen. En dan is er nog een lange weg te gaan…