JavaScript is required for this website to work.
GESCHIEDENIS

Vandaag  1881: Emiel Verheeke geboren, Vlaamsgezind syndicalist en ‘zwart schaap’ van het ACV

VandaagLuc Pauwels1/6/2024Leestijd 2 minuten
Dat de Unie van Hand- en Geestesarbeiders zich inschreef in de Nieuwe Orde brak
Emiel Verheeke na de oorlog zuur op

Dat de Unie van Hand- en Geestesarbeiders zich inschreef in de Nieuwe Orde brak Emiel Verheeke na de oorlog zuur op

Emiel Verheeke werd op zijn 12de textielarbeider en was Vlaamsgezind syndicalist. Hij verloor alle krediet bij het ACV door zijn medewerking aan de in WO II door de Duitsers opgelegde eenheidsvakbond.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

In Waarschoot (Oost-Vlaanderen) wordt op 1 juni 1881 Emiel Verheeke geboren, in een arbeidersgezin. Hij is de oudste van acht. Na de lagere school moet hij gaan werken. Emiel wordt wever. Hij engageert zich in de Christelijke Textielcentrale waarvan hij in 1912 nationaal schatbewaarder en na de Eerste Wereldoorlog de leidende figuur wordt. Dit geeft hem een groot gezag, want in 1920 werkt meer dan één op drie leden van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) in de textiel.

Verheeke probeert van deze positie gebruik te maken om het ACV geleidelijk in Vlaams-nationale richting te laten evolueren. Tijdens de crisis van de jaren 1930 gaat Verheeke resoluut zijn eigen weg. Hij streeft naar sociale hervormingen via onderhandelingen en samenwerking met de werkgevers. Dit leidt tot scherpe conflicten binnen het ACV.

Emiel Verheeke is eind 1924 in Gent betrokken bij de oprichting van de Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen, maar volgt uiteindelijk de keuze van het ACV voor de katholieke partij. Hij behoudt wel vele contacten binnen het Vlaams-nationalisme, zoals met de in 1936 opgerichte Arbeidsorde van het VNV.

Tegen de beslissing van het ACV-bestuur in blijft Verheeke in 1940 op post en weigert hij het land te verlaten. Hij sluit aan bij de Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA), de eenheidsvakbond die door de Duitse bezetter was opgedrongen en die aanvankelijk gesteund wordt door christelijke, liberale en socialistische vakbondsleiders. In februari 1942 sluit de Textielcentrale volledig aan bij de Unie.

Na de oorlog wordt hij uit al zijn functies binnen het ACV ontzet en op 2 oktober 1944 aangehouden. In november 1947 verschijnt hij voor de krijgsraad… en wordt volledig vrijgesproken. Op 4 mei 1950 beslist de burgerlijke rechtbank van eerste aanleg in Gent tot volledig herstel van al zijn rechten als Belgisch staatsburger. Zelfs dat blijkt voor het ACV niet genoeg. Tot aan zijn dood blijft Verheeke verbeten vechten voor eerherstel binnen de christelijke arbeidersbeweging. Maar rancuneuze ACV-prominenten hebben hem dat nooit gegund. Hij overlijdt in 1963 op zijn 81ste.

 

 

 

 

 

Luc Pauwels is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.

Commentaren en reacties