Vandaag 1989: Pol Pot overleden, de laatste (?) communistische dictator van Cambodja

Op 15 april 1998 overlijdt in Anlong Veng de Cambodjaanse communistische dictator Pol Pot (72). Hij sterft op de vlucht in de jungle. Hoe is onduidelijk: door vergiftiging of door zelfmoord. Zijn lijk werd onmiddellijk verbrand.

Hij was tot 1985 leider van de Rode Khmer. Van 1975 tot 1979 voerde hij een verschrikkelijk schrikbewind, de beruchte Killing Fields. Tijdens deze ‘socialisering’ van zijn land maakte hij 2 tot 3 miljoen slachtoffers. Dat was toen een kwart van de Cambodjaanse bevolking. In 1996 werd hij door zijn vroegere nummer twee, Ta Mok, berecht en tot levenslang huisarrest veroordeeld, maar in 1998 moesten alle overgebleven Rode Khmer-leden vluchten voor het regeringsleger.

De Killing Fields of velden des doods geheten (Choeung Ek) liggen ongeveer 14 km ten zuiden van de hoofdstad Phnom Penh in een boomgaard. Gevangenen worden geboeid en geblinddoekt aangevoerd. Om kogels te sparen slaan de Rode Khmer kinderen dood door ze tegen bomen te smakken. Bij ouderen wordt het hoofd ingeslagen met een geweerkolf. Ook laten doodbloeden wordt vaak toegepast. Complete gezinnen worden vaak vermoord, inclusief kleine kinderen, zodat er niemand overblijft om wraak nemen.

Choeung Ek was slechts één van de vele velden des doods in Cambodja. Minimaal 20.000 mensen zijn hier omgebracht door de communisten (Rode Khmer). Hun lichamen zijn begraven in 129 massagraven. Vanwege het gif in de groeven werd slechts een deel van de graven geopend. Het gif had een tweeledig doel: overlevenden in het graf alsnog ombrengen en ontbinding van de lijken tegengaan. Zo kon de ontbindingsgeur de gevangenen die op het land aan het werk waren niet afschrikken. Luidsprekers waaruit propaganda klonk, moesten de geluiden aan de rand van de graven overstemmen.

Overlevenden die later de massagraven openden zijn alsnog overleden door het gif in de graven. Daarom is afgezien van verdere opgravingen. Zeker in het regenseizoen worden nog regelmatig kledingstukken of botten zichtbaar boven de grond. In een monument, een witte toren (stupa) met glazen ramen, liggen veel schedels, gesorteerd naar geslacht en leeftijd en gemerkt met kleurcodes per moordwapen.

Een bezoek aan de Velden des Doods en aan het Genocide Museum (Tuol Sleng) maakt vaak een zeer zware indruk op mensen. De Britse film The Killing Fields (1984) is gebaseerd op de waargebeurde geschiedenis van Choeung Ek.