Vandaag 2008: Rusland erkent zijn rol in de grote hongersnood in Oekraïne (Holodomor), en toch weer niet

In haar plechtige verklaring bij de 75-jarige herdenking van de ‘grote hongersnood van de jaren 1930 op Sovjet-Russisch grondgebied’ spreekt de Doema (het Russisch Parlement) op 2 april 2008 onverwacht van een verschrikkelijke tragedie, die aan 7 miljoen mensen in een groot deel van de Sovjet-Unie het leven heeft gekost. Ze noemt ondubbelzinnig het stalinistische regime de hoofdverantwoordelijke.

Een tweede verrassing, een zeer onaangename deze keer, is dat Rusland op 31 oktober 2008 zijn veto uitspreekt op de vraag om de herdenking van de 75ste verjaardag van de holodomor op de agenda te plaatsen van de algemene vergadering van de VN.

De tragedie was eind 1929 begonnen als de Sovjets de nationalisatie van landbouwgrond hernemen, samen met de massale opeising van graan. Tijdens deze golf van collectivisering worden zo’n 200 000 landbouwbedrijven onteigend of eenvoudigweg vernield. Niet minder dan 850 000 boeren worden met hun gezin gedeporteerd. De meest geviseerden zijn de boeren van Duitse, Poolse of Griekse afkomst. Ze worden allen getransporteerd in afschuwelijke omstandigheden, erger dan vee, naar het noorden van de Sovjet-Unie of naar Siberië. Ze sterven bij duizenden.

In 1932 en 1933 heerst er grote hongersnood in Oekraïne. Men noemt het holodomor of in het Oekraïens голодомор, wat zoveel betekent als: moord door honger. Volgens schattingen van historici veroorzaakt zij tussen de zeven en de tien miljoen doden. De omstandigheden waarin deze hongersnood zich voordoet in het land dat de ‘graanschuur’ wordt genoemd, de catastrofale omvang ervan en het bijzonder hoge aantal slachtoffers duiden onmiddellijk op de opzettelijke aard van de hongersnood. Stalin heeft een plan.

Het Europese Parlement erkent – nà de Doema – de holodomor in Oekraïne als ‘een vreselijke misdaad gepleegd tegen het Oekraïense volk en tegen de mensheid’. Volgens een resolutie die het Europees Parlement op 23 oktober 2008 heeft aangenomen, werd de holodomor ‘op cynische en wreedaardige wijze gepland door het Stalinistische regime, om de Sovjetpolitiek van collectivisatie van de landbouw op te leggen tegen de wil in van de plattelandsbevolking van Oekraïne’.