Vivaldi vs Vlaanderen. Dus weg met het cordon

Met Vivaldi is paarsgroen van Verhofstadt helemaal terug. Een nieuwe start met respectvol en positief samenwerken in een verbindende constructief project luidde het samengevat in de media. Inhoudsloze buzzwoordjes. Net zoals toen applaudisseert de regimepers echter eensgezind en gedwee. Net zoals toen klitten ogenschijnlijk tegengestelde partijen in een coalitie bijeen. Net zoals toen krijgt iedereen zijn symbolen en verlanglijstjes gedaan. Net zoals toen worden ambitieuze doelstellingen en revolutionaire beloften geformuleerd zonder duidelijk te maken hoe deze gerealiseerd zullen worden.

Het geld is op

Maar er is een belangrijk verschil. Verhofstadt startte met een structureel gezonde begroting waarmee de interne tegenstellingen konden afgekocht worden. Hij liet een financiële puinhoop achter waarvoor we nu nog altijd moeten betalen. De huidige Vivaldi-regering start echter met een financiële puinhoop. We kijken momenteel naar een gigantisch begrotingstekort van maar liefst 53 miljard euro.

De economische gevolgen van de coronacrisis moeten echter nog beginnen. Er komt een faillissements- en werkloosheidsgolf op ons af. Doortastende sanering en concrete hervormingen zijn dringend en noodzakelijk. Maar de regering heeft besloten precies het omgekeerde te doen. Eerder dan productieve investeringen (infrastructuur, digitalisering, etc.) om onze economie te herlanceren, investeert men in uitkeringen. Bovendien heeft men er geen flauw benul van hoe dat te betalen. Dat kan maar door extra belastingen of extra schuldopbouw. Maar zowel inzake fiscale druk als staatsschuld staat België al aan de bedenkelijke top in Europa. Ze hopen op het geld van het EU-coronafonds. Maar eigenlijk zijn dat ook gewoon extra schulden waarvoor de Belgische belastingbetaler instaat.

Angst voor de kiezer   

De Vivaldi-regering heeft een zeer duidelijk links profiel, heeft geen meerderheid in Vlaanderen en hangt met ongefinancierde beloftes aan mekaar. Uiteindelijk zal de factuur altijd bij de hardwerkende Vlaming terechtkomen. Juridisch mag Vivaldi dan een legitieme regering zijn, politiek is Vivaldi gebouwd op drijfzand. Vlaanderen is goed voor 62% van de bevolking, 72% van de belastingen en 82% van de export, maar de Vlaming wordt geminoriseerd in de federale regering. Vlamingen mogen betalen, maar niet bepalen.

Dat uitgerekend de CD&V deze paarsgroene regering aan de nodige meerderheid brengt is meer dan opmerkelijk. Maar er is een logische uitleg voor. Van 45% in 1978 is de Vlaamse christendemocratie verschrompeld tot amper 15% in 2019. Twee derde van hun kiezers zijn weggelopen naar de rechtse Vlaams-nationalisten.  Maar nog is de bodem niet bereikt. In alle peilingen sinds 2019 flirt de CD&V met de irrelevantie om en bij de 11%. We zijn getuige van de implosie van de centrale beleidspartij die zich met de moed der wanhoop nog een laatste keer aan de macht vastklampt, uit pure doodsangst voor de kiezer. Daarvoor brengen ze desnoods paarsgroen aan de macht. Tragisch.

Politieke herverkaveling

De traditionele partijen zijn gebaseerd op 19de-eeuwse breuklijnen (links/rechts, christelijk/vrijzinnig) en een verzuilde samenleving. Beide zijn ingehaald door de realiteit, waardoor de traditionele partijen verkiezing na verkiezing aftakelden. Nieuwe partijen ontstonden rond nieuwe thema’s (ecologisme, multicul) en breuklijnen (nationalisme vs globalisme) die de realiteit definiëren. Dat zorgt voor een versnipperd politiek landschap. En veel kleine partijen bemoeilijken besturen en coalitievorming klagen sommigen.

Organisatiestructuren hebben echter de neiging hun eigen overleven te bewerkstelligen, dus die herverkaveling zit er niet meteen aan te komen. Dat hoeft ook eigenlijk niet. Wie kan het verschil benoemen tussen pakweg Sihame El Kaouakibi (Open Vld), Orry Van de Wouwer (CD&V), Wouter De Vriendt (Groen) of Conner Rousseau (sp.a)? De historische kleur verschilt, maar wat is het wezenlijk inhoudelijk verschil tussen al deze Vivaldisten?

Cordon sanitaire tegen Vlaanderen

Deze Vivaldi-coalitie is pas tot stand kunnen komen door de twee grootste Vlaamse partijen aan de kant te schuiven en de dominante politieke stroming, het Vlaams-nationalisme, uit de regering te houden. Op zijn beurt is dit uitsluitingsconcept helemaal niet nieuw. Al sinds de opkomst van het Vlaams Blok eind jaren 80 wordt deze partij uitgesloten met een cordon sanitaire. Dat heeft natuurlijk niets met prietpraat over racisme te maken, maar wel met de politieke doelstelling van het VB om het Belgisch politiek systeem op te doeken.

Anderen dachten door zich af te zetten van het VB, en door te participeren aan de Belgische macht, dat men het systeem van binnenuit kon veranderen. Deze participatiestrategie heeft enkel maar de levensduur van het Belgisch systeem verlengd. Steeds werd voor ministapjes inzake Vlaamse autonomie teveel betaald, nooit mocht aan de kern van de zaak (de transfers) geraakt worden. De vorige Zweedse regering is hiervan het dieptepunt. Met een historische 33% in 2014 belandde het Vlaams programma zelfs helemaal in de diepvries.

Een winnende strategie voor Vlaanderen  

Lang beweerde De Wever dat een stem voor het Vlaams Belang een verloren stem was, of zelfs een stem voor de PS. Het maakt de linkse en Belgische krachten enkel maar sterker, beweerde hij. Dat argument is definitief ontkracht door het failliet van de vorige Zweedse regering en de totstandkoming van de huidige Vivaldi-coalitie.

Het is voor iedereen duidelijk dat er enerzijds een Belgisch systeem en anderzijds een Vlaams alternatief is. Binnen het Belgisch systeem valt immers niets te bereiken. Maar dat Vlaams alternatief kan maar tot stand komen als Vlaamse politieke krachten open staan voor volwassen samenwerking over de verschillen heen. Daarmee moeten we niet enkel over samenwerking tussen VB en N-VA durven praten. Kamerlid Hendrik Bogaert pleitte onlangs nog voor een einde van het cordon. Aan de basis van CD&V is veel ongenoegen over Vivaldi. Is het niet uit overtuiging, is het uit eigenbehoud. De burgemeesters houden immers nauw contact met het diepe Vlaanderen. In 2024 staat ook de lokale machtsbasis van CD&V op het spel.

Ook bij de basis van Open Vld, in bijzonder in buitenstedelijk gebied, rommelt het. In elke peiling sinds 2019 is Vlaams Belang de grootste partij. Vlaams Belang is de leidende politieke Vlaamse kracht of men dat nu graag heeft of niet. ‘Als het VB morgen een resolutie indient dat de zon schijnt, dan zal ik nog niet meestemmen’ snauwde De Wever aan Van Grieken toe in 2015. Wie het Vlaams Belang blijft uitsluiten, dient enkel het Belgisch systeem en verdient het afgezet of electoraal afgestraft te worden. We moeten de verschillen kunnen overstijgen en bouwen aan een Vlaams front in 2024. Als linkse partijen kunnen samenwerken, als Belgische partijen daar in slagen, waarom zouden de Vlamingen daar niet in slagen?