Vlaanderen gepeild in 10 vragen

De media zijn gek op cijfertjes. Het Vlaams Belang, normaal gesproken uitgesloten van het ‘nieuws’, mocht zich gisteren en vandaag verheugen in ‘normale’ mediabelangstelling. De partij deed een peiling en dat biedt cijfermateriaal. Zo lekker dat de media het snoepen niet kunnen laten, zelfs al wordt de zoetigheid aangeboden door het Vlaams Belang. (Zie voor een uitgebreid overzicht: ‘De Vlaming gepeild’.)

Ook heel prettig met cijfermateriaal uit peilingen en enquêtes: ze kunnen altijd betwist worden. Dat gebeurt vandaag al, bijvoorbeeld in De Standaard door Marc Hooghe en Jaak Billiet, Leuvense menswetenschappers. Die staan niet bekend voor hun objectiviteit als het over het Vlaams Belang gaat, dus dient zeer voorzichtig te worden omgesprongen met hun maning om zeer voorzichtig om te springen met de resultaten. Maar ook Frank Thevissen, auteur van o.m. ‘het is maar een peiling’ en voor het Vlaams Belang superviseerder van de enquête, nuanceert in diezelfde krant: ‘Dit is zeker niet dé mening van dé Vlaming’. Het gaat over een momentopname, internetpeilingen hebben hun eigen dynamiek, een  kwart van de gemailde potentiële deelnemers nam ook daadwerkelijk deel, enz. Het is in elk geval zonder meer een grote verdienste van het Vlaams Belang dat de methodologie helemaal wordt vrijgegeven.

Uiteraard beschikken we nu niet over ‘dé’ cijfers die ‘dé’ mening van de Vlaming in detail weergeven. Trouwens, democratie werkt niet op basis van peilingen. Als ‘dé’ Vlaming A denkt maar een stem uitbrengt voor een partij die daar helemaal andere meningen over verdedigt, dan moet die A-overtuiging van ‘dé’ Vlaming sterk gerelativeerd worden. Vindt 70% dat de euro ons geld kost en stemt 90% voor partijen die de euro willen behouden, dan willen de kiezers de euro behouden of zijn ze alvast niet overtuigd genoeg tegenstander van de euro om die mening in het beleid over te nemen. Punt aan de lijn. Zo werkt het systeem. Interessante tussenvraag: is peilen wat de mensen denken hetzelfde als peilen wat de mensen willen?

Het Vlaams Belang interpreteert de resultaten uiteraard op zo’n manier dat ze ook de gewenste politieke vertaling krijgen. Dat een overdonderende meerderheid vindt dat de invloed van de islam op onze samenleving voelbaar is, lijkt logisch. Dat is ook gewoon een feit. Velen vinden de islam ook geen verrijking. ‘Integendeel, de islam staat haaks op onze Vlaamse en Europese cultuur en hoort hier dus niet thuis’, besluit het Vlaams Belang. Kleine aanvulling: iemand kan de islam niet meteen een verrijking vinden en toch niet akkoord gaan met de stelling die het Vlaams Belang daar aan kleeft.

Het is de logica zelf dat het Vlaams Belang garen probeert te spinnen uit de enquête die de partij zelf heeft besteld. ‘Als de uitkomst van de bevraging niet strookte met de standpunten van Vlaams Belang, dan verdween de enquête in de schuif’, tekent De Standaard op uit de mond van VB-voorzitter Gerolf Annemans. Ook deze eerlijkheid siert hem.

Wie door de detail-percentages prikt, leert dat de gemiddelde Vlaming terughoudend / argwanend / afwijzend staat tegenover het groeiende gewicht van de Europese Unie en tegenover de snelle aangroei van niet-autochtonen in wat tot niet zo lang geleden een witte samenleving was. Dat hebben de Vlamingen dan gemeen met de inwoners van zowat alle EU-lidstaten. Die onvrede is ook groter dan in de klassieke media wordt erkend. Ook dat verbaast niet echt, tenzij bij wie zich alleen voedt met die klassieke media.

Hoe met die cijfers moet worden omgesprongen, is een andere zaak. Welke beleidskeuzes het Vlaams Belang daar aan koppelt, is bekend. De peiling zal terecht de hoop doen oplaaien bij het VB dat daarmee meer dan 10% van het kiezerscorps kan verleid worden. De cijfers lijken daar op te wijzen.

Een peiling is echter geen referendum. De grote lijnen van deze interessante enquête moeten het maatschappelijke debat mee voeden, ze komen er uiteraard niet voor in de plaats.

(Over het communautaire luik volgt morgen een commentaar.)