Voor 15 euro intellectuele luiheid

Frits Bolkestein, voormalig leider van de Nederlandse liberale VVD en gewezen eurocommissaris, houdt blijkbaar niet erg van ‘Belgen’ of toch zeker niet van twee specifieke zuiderburen. Op 11 december, in de week voor weer een belangrijke EU-top, kwam de flamboyante politicus zijn verzet tegen een federaal Europa uit de doeken doen bij Pauw & Witteman, het veelbekeken talkshowduo. Bolkestein vindt dat er te veel macht naar ‘Brussel’ gaat: ‘Het perspectief van de voorzitter van de Europese Raad … dat is een Belg … Van Rompuy heet die man … is dat van een federale Europese staat. Nederland is daar tegen en vele andere landen. Het enige land waar dat federale Europa enig enthousiasme kan opwekken, is België. Van Rompuy is dan ook een Belg.’ De minachting was zowat van het televisiescherm te scheppen toen de woorden ‘Van Rompuy’ of ‘Belg’ vielen.

Ook Guy Verhofstadt zit niet in Bolkesteins vriendenkring. Toen hij zei dat het plan-Van Rompuy totaal de verkeerde richting uitging, net zoals de ideeën van Verhofstadt, merkte mede-presentator Paul Witteman op: ‘Dat is een partijgenoot van u, ook een liberaal.’ Bolkestein maakte er niet meer woorden aan vuil dan de tussenzin ’tja, althans dat beweert hij’ (met zware klemtoon op ‘hij’).

De naam Verhofstadt valt in Nederland niet alleen slecht bij uitgesproken eurorealisten als Bolkestein. Euroforum.nl is een project van Clingendael. Dat Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen is een erg gerespecteerd kenniscentrum voor internationale politiek dat met de Internationale Spectator het beste Nederlandstalige tijdschrift terzake uitgeeft.

Adriaan Schout, adjunct-directeur Research en hoofd ‘Europa’ bij Clingendael, bespreekt voor Euroforum het boek VOOR Europa van Verhofstadt en Daniël Cohn-Bendit. De titel van de recensie zet meteen de toon: ‘Met zulke vrienden heeft de EU geen vijanden nodig’.

In de huidige eurocrisis lopen volgens Schout meerdere crises samen. Het gebrek aan een duidelijk doel is er één van. ‘Waar gaat de EU naartoe?’ vraagt hij zich samen met vele Europeanen af. Verhofstadt en Cohn-Bendit hebben wel een helder vergezicht en bepleiten in een ‘vlammend betoog’ het idee van het federale Europa. Ze vinden niet zozeer dat ze een keuze maken tussen verschillende visies want volgens hen bestaan er geen alternatieven behalve de totale achteruitgang. Het boek leest dan ook als een soort dreigement.

Schout maakt er brandhout van. ‘Mensen die anders denken, worden afgeserveerd: “het is nu of nooit” (p. 71), “het is vijf voor twaalf” en “Europa heeft geen behoefte aan dwarsliggers” (p. 69). Conservatieven, nationalisten en populisten worden op één hoop gegooid als “vijanden van Europa” (p. 37 o.a.). De oorlogstaal van het boek blijkt al uit de openingszin: “aanvallen is de beste verdediging”. Hiermee biedt het boek weinig meerwaarde en komt het amper uit boven oppervlakkig gescheld op mensen die het niet volstrekt met hen eens zijn.’

Het hoofd ‘Europa’ van Clingendael noemt het ‘een lui geschreven boek’, vol herhalingen en onduidelijk ingedeeld. Informatie bevat het amper en intellectueel daagt het niet uit. De plannen die het liberaal-groene duo ontplooit, zijn volgens Schout ‘half doordacht’. Hij betrapt de auteurs dan nog op tegenstrijdigheden op de koop toe.

Dat het boek 15 euro kost, wordt in het vlijmscherpe artikel ‘bedenkelijk’ genoemd. ‘Politici worden betaald om te communiceren en om kiezers te informeren over hun inzichten en keuzes. Daar hebben zij bijvoorbeeld hun websites voor. Alleen de Grieken krijgen dit boekje gratis – vast een hele troost.’

Onze gewezen eerste minister wordt door aanhangers wel eens gedreven genoemd. Schout gebruikt net niet het woord drammerig maar zijn uitsmijter windt er ook geen doekjes om: ‘Het is prima om stelling te nemen, en dat mag natuurlijk stevig gebeuren, maar dan graag wel met respect voor andersdenkenden en het liefst ook met een beetje relativering. De EU heeft al genoeg last van zwart-witdenkers.’

Zo’n vernietigende analyse van Verhofstadts boek zagen we in de Vlaamse pers nergens. De kloof tussen Nederland en Vlaanderen blijkt immens wanneer het over de toekomst van de EU gaat.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>