Waarom heb ik ja gezegd

U leest me hier voor de eerste keer. Toen Doorbraak enkele maanden geleden vroeg om een maandelijkse column te schrijven, heb ik toch wat bedenktijd gevraagd. Vooral het besef dat hier wel wat werk inkruipt, deed me in een eerste reactie twijfelen. Ik begin echter met frisse moed. Maar misschien moet ik me eerst even voorstellen?

U kent me vermoedelijk als fractieleider voor Groen in het Vlaams Parlement. Ik voel u aarzelen. Groen? En dan schrijven voor Doorbraak? Ik heb al eerder aangegeven dat ik bewondering heb voor de realisaties van de Vlaamse Beweging. Dat ik mezelf (cultuur)flamingant voel, maar geen nationalist ben die droomt van een onafhankelijk Vlaanderen. Als historicus besef ik dat identiteit een constructie is, maar wel een mentale realiteit. En dat mensen vaak verschillende identiteiten combineren, die soms ogenschijnlijk tegengesteld zijn. Ik geloof dat het Marc Reynebeau was die het ooit had over een ‘lasagne’: verschillende laagjes op elkaar, maar samen toch een eenheid. (Dat woord is niet van Reynebeau, al eigent hij het zichzelf wel toe nvdr.)

Bart en Bruno

Net afgestudeerd aan de Universiteit Gent schreef ik een boek over een van de grotere interneringskampen waar na de bevrijding in september 1944 echte en vermeende collaborateurs werden opgesloten. Ook mijn grootvader langs moederszijde bracht er – als gestrafte Waffen-SS’er – drie jaar van zijn naoorlogse tijd door. Mijn grootvader langs vaderszijde bevrijdde als soldaat in het Poolse bevrijdingsleger het Waasland. Ik heb het ooit een ongelooflijk toeval genoemd dat de liefde mijn ouders samenbracht. Het heeft ervoor gezorgd dat ik vanaf de eerste rij heb gezien hoe de oorlog aan ‘beide kanten’ diep insleet. Het zorgde voor een open en empathische blik op verschillende posities.

Zoals zovelen liep ook ik een inspirerende leerkracht tegen het lijf. Historicus Werner Vandenabeele, die ik als auteur in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging (NEVB) typeerde als ‘rode flamingant’, voedde mijn leeshonger. Bruno De Wever en Herman Balthazar zorgden voor de verdieping. Bruno leerde zijn studenten argumenteren en debatteren. Met open vizier. Na de lancering van de NEVB raakte ik – in overdachte tijden – op café met de broers De Wever, Bruno en Bart. Ik werd er getuige van een verbaal steekspel dat me altijd is bijgebleven.

Efficiëntie als meetlat

Na enkele jaren in de cultuur- en erfgoedsector vroeg Wouter Van Besien me in 2009 om ondervoorzitter van Groen te worden. Vijf boeiende jaren, met de door heel wat Vlaams-nationalisten verguisde zesde staatshervorming. Op dit laatste zal ik uiteraard in mijn columns nog terugkomen. Ik ben ervan overtuigd dat er heel wat kansen zijn, die op dit moment niet worden benut. In plaats van nu al opnieuw een Wetstraatdebat op gang te trekken over de vraag ‘wat in 2019?’, moet de Vlaamse Regering en het Parlement ten volle de uitgebreide bevoegdheden benutten.

Ik was het niet zinnens, maar gezien dit stukje verschijnt net op het moment dat er opnieuw verhoogde aandacht is voor de staatsstructuur, doe ik het toch. De discussie of je nu Vlaamsvoelend bent, federalist of nog iets anders: ik ben geen romanticus, maar een pragmatisch politicus. Bevoegdheden moeten daar zitten waar ze het best beheerd worden en dat was op het federale niveau – bij wijze van understatement – niet altijd het geval. Dat is de enige meetlat die ik hanteer. Europees, federaal, Vlaams, lokaal of …in handen van burgers: daar waar ze het meest efficiënt worden uitgevoerd.

De auteur is fractieleider voor Groen in het Vlaams Parlement.