Waarom ik het boek van Jan Vranken maar niet koop…

Als we sommige van de reacties achteraf mogen geloven heeft Liesbeth Homans vooral kritiek de mond gesnoerd zonder één enkel inhoudelijk element, ‘Homans geeft ons gisteren lessen gegeven in plat en oneerlijk populisme’ leert dr. Ico Maly ons. Wie echter het fragment herbekijkt merkt dat Homans verschillende malen haar beleid uiteenzet, wijst op de verhogingen van het OCMW-budget met een kwart, op de investeringen in kinderarmoede, op het steunen van Nederlands onderwijs en mensen die willen gaan studeren met OCMW-geld… Misschien had professor Vranken verwacht dat Homans zo onder de indruk zou zijn van zijn renommé dat ze haar beleid niet eens zou durven verdedigen maar het had hem als wetenschapper in ieder geval wel gesierd op de vragen en kritiek te antwoorden. Het enige weerwerk wat we echter hoorden was het eeuwige voorbeeld van de vuilophaler uit Nederland (die na zijn ontslag verplicht werd zijn oude werk te doen in ruil voor een leefloon), en een verwijzing naar de manier waarop met foorkramers of kinderverzorgsters wordt omgegaan zonder ooit echt concreet te worden. De grote armoede-expert heeft precies één maal verwezen naar het Antwerpse OCMW-budget (van 1 miljard), met een vage kritiek op een postje van 1,1 miljoen die hij niet hard kon maken.

Later blikte Vranken in de media terug op het debat, en slaagde er opnieuw in vooral te zeggen wat er niet in zijn boek stond, en hoe vervelend het toch was dat mensen dachten dat een boek met de naam ‘Thatcher aan de Schelde’ wel eens over Liesbeth Homans zou gaan… Gelukkig is er altijd nog DeWereldMorgen. In een reactie bespreekt Jan Blommaert het boek van Vranken waarbij hij claimt dat het wel dégelijk inhoudelijke, concrete en wetenschappelijk onderbouwde kritiek bevat. De eerste helft van de tekst van Blommaert bestaat vooral uit allerlei meta-economisch denken dat ik u bespaar, daarna komen er twee paragraafjes waarin enkele argumenten uit het boek summier worden opgesomd, en daarna volgt weer een lange poging tot karaktermoord. Communicatie is écht niet de forté van links tegenwoordig…

In ieder geval, we zijn al blij dat er eindelijk inhoudelijke argumenten worden gegeven, dat is al heel wat na al die deconstructies en ontmaskeringen. Volgens Blommaert stelt Vranken dat Homans teveel op geld en bezit focust in haar definitie van armoede. Kijk, dat is nu een interessante kritiek, daar kunnen we wat mee! Helaas loopt de argumentatie wat spaak… Het argument is namelijk het feit dat het bezit van een wagen tegenwoordig volstaat om het leefloon te verliezen. Waar haalt de expert Vranken dit vandaan? Wat wél waar is, is dat bezit van een wagen een rol kan spelen bij de evaluatie van een leefloon (een regel die nog van Monica De Coninck is). Het bezit van een huis leidt ook niet tot verlies van leefloon, zoals Vranken beweert, maar bepaalt wél mee de hoogte van dat leefloon. Dat is een federale regel, die N-VA net wil schrappen.

Helaas wordt het daarna niet veel beter. De enige cijfers die we verder lezen zijn die van de 200 000 werklozen vs. ‘slechts 20 000 vacatures’ (en in Antwerpen slechts 4000). Men vraagt zich af waar die cijfers vandaan komen, misschien bedoelt Vranken de 20 000 vacatures die er per maand bijkomen (in Antwerpen 5000 voor februari, het meeste van allemaal), wat op jaarbasis neerkomt op heel wat meer… Maar zelf als de cijfers van Vranken kloppen, neemt dat niet weg dat er sowieso een zo goed mogelijke ‘match’ moet zijn tussen vraag en aanbod. Is het dan zo vreemd dat de overheid daar aan bijdraagt? Dat er altijd een groep mensen zal zijn die niet in staat is een job te vinden klopt, maar dat als argument gebruiken voor de stelling dat we van geen enkele werkloze mogen verwachten dat hij/zij werk zoekt is een wel erg onlogische stap.

Dan komt Blommaert op de verplichte tewerkstelling: opnieuw lezen we geen enkel concreet argument. Wel wordt er nog eens gesuggereerd dat verplicht tewerkgestelde werklozen ex-werknemers van ‘t Stad zouden zijn die nu hetzelfde werk als vroeger moeten doen, maar dat wordt nergens bewezen. Het enige dat we in een voetnoot vinden is het feit dat Janssens functies schrapte in plantsoenzorg etc. Waar is de rest van het bewijs? Gezien de ruchtbaarheid die dat voorbeeld in Nederland kreeg zal men wel héél voorzichtig geweest zijn om hier niet dezelfde fouten te maken. Wat we wel vinden is een ideologisch argument: verplichte arbeid ‘ontmenselijkt.’ U leest het goed, Homans doet aan ‘ontmenselijking.’ Dat zou misschien een argument kunnen zijn indien het klopte: niemand is verplicht te werken, maar wie een leefloon wil kan gevraagd worden daar iets voor terug te doen. Is dat zo onmenselijk? Is het niet eerder zo dat je leven lang van de dop leven veel meer ontmenselijkt? Immers, dan verlies je elke trots en gevoel van zelfstandigheid.

Als dit de wetenschappelijk onderbouwde kritiek is van Vranken begrijp ik waarom hij zich zo op de vlakte hield in het debat in Terzake, en waarom hij achteraf liever de Calimero speelde in plaats van in de aanval te gaan. Als we al deze reacties mogen geloven bestaat Vrankens kritiek vooral uit karaktermoord, sfeerschepping en veel drogredenen onder het mom van een ‘wetenschappelijkheid’.

Mochten er nog mensen zijn die me een degelijk argument uit het boek kunnen geven zal ik hen zeer dankbaar zijn. Tot die tijd echter denk ik dat ik mijn €19.90 liever aan een dakloze schenk dan dat ik er dit boek mee koop, dan wordt er toch tenminste iemand beter van…

Foto © uitgeverij EPO