Wankelende Waarheden

‘Never let a good crisis go to waste’, wist goede oude Winston Churchill al. Dat is ook een bijzonder goede raad in de vluchtelingencrisis die deze weken zowat alle andere nieuws in de schaduw stelt.

Wie gelooft, zoals deze dagen nog gesuggereerd in een Facebook-discussie, dat het debat beperkt blijft tot de vraag ‘grenzen open of grenzen toe?’, zal van die uitdaging geen last hebben. Onwankelbare Waarheden wekken zo’n luxueuze illusie een betrouwbaar kompas in handen te hebben. Alle anderen, de grote meerderheid mag ik hopen, krijgen alvast de kans om deze stevige crisis niet te verspillen.

Als Fernand Huts enkele dagen geleden in De Standaard schreef: ‘Zonder migranten zou mijn bedrijf niet draaien. Er zijn heel veel jobs waar Vlamingen hun neus voor ophalen. Migranten hebben een goede werkethiek; ze willen zich integreren, willen in dit land blijven en doen al het mogelijke om hun kost te verdienen’, dan zal het wel even geknetterd hebben in menig rechts hoofd. Was het citaat opgetekend uit de mond van een roodgroene geitenwollensokken wouldbe wereldverbeteraar, oké dan, maar neen, Fernand Huts, pispaal van alles wat zich ook maar een beetje links noemt.

The Economist, een weekblad dat zich ook niet meteen beroept op de verzamelde werken van Karl Marx, schrijft op 29 augustus een commentaarstuk onder de titel ‘let them in and let them earn’, een geëngageerd pleidooi om de grenzen verder te openen voor asielzoekers. We moeten dat doen uit puur zelfbelang, zegt deze spreekbuis van het economisch liberalisme, daarin enkele dagen later gevolgd door de Duitse kwaliteitskrant Frankfurter Allgemeine Zeitung. Asielzoekers zijn gemiddeld jong, dynamisch en op zoek naar werk, luidt het argument. Dikwijls hoog opgeleid ook. Onze bevolking vergrijst dan weer tegen een hoog tempo en dus moeten we langer werken om onze pensioenen betaalbaar te houden. Maar zelfs dan smelt de jonge actieve basis snel.

Het argument van de grote economische winst bij immigratie, ondersteund door vele economisten, overtuigt niet helemaal. De studies zijn betwistbaar want de kosten van integratie en wrijving omwille van cultuur- of godsdienstverschillen blijven moeilijk in cijfers uit te drukken maar zijn wel realiteit. Toch kunnen de mogelijke kansen voor een vitalisering van onze economie niet zomaar weggeschoven worden. De klassieke waarheden moeten moedig en eerlijk onder de loep geschoven worden.

Trouwens, veel of weinig nieuwelingen, daarover kan getwist worden maar dat Vlaanderen er een aanzienlijk aantal zal zien binnenkomen de volgende maanden en jaren, is een feit waar we best van uitgaan als we een beetje zinvol willen blijven redeneren.

Ook links, dat graag net iets te gemakkelijk kampeert op het vluchtheuveltje van morele verontwaardiging, zal een aantal Onwankelbare Waarheden in vraag moeten durven stellen. Als het argument van uiterst-rechts dat die asielzoekers ‘ons’ werk komen afpakken niet klopt volgens de linkerzijde, dan vervalt ook meteen de dooddoener van datzelfde links dat er jobs wegvallen voor jongeren als ervaren werknemers langer blijven werken. Dat argument van de oppositie tegen de verhoging van de pensioenleeftijd is daarmee ook van de baan.

Maar links zal zich moeten bezinnen over een nog veel scherper dilemma. De nieuwe werkkrachten kunnen maar op hun volle waarde bijdragen aan onze samenleving als de arbeidsregels worden versoepelt, als er meer flexibiliteit komt. Vandaag hebben wij een zware sociale wetgeving die erg beschermend is voor de ‘in-group’ (degenen met een job) en heel bepamperend voor de out-group (de pechvogels zonder werk). Wie werk heeft, zit stevig gebeiteld; wie geen werk heeft, wordt getroost met uitkeringen.

In zo’n rigide arbeidsmarkt komen nieuwkomers moeilijk aan de bak en vallen velen ten laste van overheidsvoorzieningen allerhande. Milton Friedman gooide het de linkerzijde jaren geleden al voor de voeten: ‘ofwel leg je grenzen rond de sociale zekerheid, ofwel rond je land’. De praktijk spreekt Friedman niet tegen. Veel geprezen immigratielanden zoals de Verenigde Staten, Australië of Canada kennen veel minder collectieve sociale voorzieningen. Landen met een zwaar uitgebouwd sociaal stelsel zijn traditioneel eerder homogeen en kennen weinig immigratie. Als het immigratiemodel van de Verenigde Staten het voorbeeld vormt, dan zal het sociale model mee binnensluipen.

Inderdaad, niet alleen de rechterzijde moet een aantal oude waarheden nog eens tegen het daglicht houden. De storm rukte het dak van alle comfortzones. De nieuwe realiteiten liggen op tafel; vluchten kan niet meer.

Peter De Roover (Kamer, N-VA) wisselt wekelijks een column met Chris Janssens (Vlaams Parlement, Vlaams Belang).

Foto: (c) Reporters