Wie bestraft politiek pestgedrag?

Voor pestgedrag op de school en op het werk is de publieke horreur haast uitgesmeerd tot hysterie. Cursussen, liederen, columns over het vermijden van pestgedrag zijn een bloeiend industrietje. Over pestgedrag ten aanzien van niet-politiek-correct-denkenden dat maatschappelijk belangrijker is, wordt amper gekikt. Johan Swinnen diende een tentoonstelling over Vlaamse fotografie in Charleroi, waarvan hij de curator zou zijn, af te gelasten omdat een voorhoede van stoere anti-N-VA-fotografen de confraters onder druk zette, waardoor een mini-lawine van brieven, mails, haat over de man spoelde die dé Vlaamse autoriteit is op het gebied van de fotografie en begin 2013 secretaris werd van de N-VA-Kamerfractie. Uiteraard staat het uitoefenen van die job voor culturo’s gelijk aan Hitleriaanse, fascistische neigingen.

Veel vertelde Johan Swinnen over de heksenjacht niet in een Weekeinde-De Standaard. Met de ontvlambare gevoelens van het zich beter voelende deel van de bevolking, de cultuurdragers dus, spring je zachtjes om. Wat wel duidelijk is, een vijftal grote namen van de Vlaamse fotografie haakten af, omwille van de N-VA-band van Swinnen, en die hebben hun oudere collega’s en de jonge fotografen, die zij dikwijls coachen, onder druk gezet.

Wat is pestgedrag? Precies wat Swinnen meemaakte. Veel pesterijen op school zijn pure opschepperij, dreigingen die vaak loos zijn. Maar echt pestgedrag bestaat daar ook, en dat is de bijzonder onaangename vorm van pesten waarbij groepen kruiperige handlangers zich scharen rond een gangmaker of gangmakers bij wie zij in het gevlij trachten te komen. De wetenschapper Richard Dawkins schrijft er navrante passages over in zijn recente autobiografie (‘Verwondering, of hoe ik wetenschapper werd’, Nieuw Amsterdam Uitgevers, 2013). Hij wilde evenmin als de nalopers van de leidende fotografen in de affaire Swinnen de waardering van populaire chef-figuren verspelen. De ware pestkop beschikt over een falanx van trouwe volgelingen. Diezelfde macht zien we bij de verbale wreedheid en het gepest op internetfora dat epidemische vormen heeft.

De kern van de kwestie is de lafheid en meegaandheid van veel mensen, voornamelijk in het kruiperige en onvolwassen Vlaanderen. Ik kijk naar mijn 40 jaar in de Vlaamse pers (Gazet van Antwerpen, Trends). In dat beroep stap je in met de gedachte dat je omringd zal worden door flinke, onafhankelijke lefgozers die een eigen mening hebben of ontwikkelen en die, binnen de grote krijtlijnen van hun blad of audiovisueel medium, deze naar buiten brengen. Niets is minder waar. Het allergrootste deel van de Vlaamse journalisten is een zootje meelopers dat de baasfiguren nabootst en niet met hen in conflict wil of durft gaan want dan wordt hij of zij aan de kant geschoven, gepest, gekleineerd in dat micro-milieu met zijn enkele honderden leden.

Voor mei 68 was de consensus in de Vlaamse pers centrum-rechts, met kleine linkse uitstulpinkjes bij Volksgazet en het weekblad ABC. Na die gauchistische, kleinburgerlijke soi-disant revolutie, trokken progressieven van het type hart langs links en portemonnee langs rechts de consensus naar zich toe bij de openbare omroep en stilaan bij de kranten en de weekbladen. Wie niet in de pas liep werd neergesabeld als ‘rechtse zak’. Van 1968 tot vandaag is er aan die situatie weinig veranderd. Paul Goossens en zijn klonen zijn de leiders van de pesters die affaires als die met Johan Swinnen uitlokken.

En die van mei 68? Nooit zal ik vergeten wat Régis Debray, een soixante-huitard waar alle Vlaamse 68‘ers bij in het niet verzinken, biechtte na zijn heftige jaren in Parijs en in de Derde Wereld op dat hij koos voor de contestatairen omdat ‘daar de leukste, meest meegaande en meest sexy jonge meiden beschikbaar waren’. Met ideologie had het voor deze man weinig te maken. Ik ken er in Vlaanderen ook van dat slag. 68’er zijn om geliefd te worden en het beschikbare wild te kunnen bejagen. 

Foto: © Reporters