Wolfgang Schäuble volgt N-VA-spoor

‘Wir schaffen das’, verzekerde bondkanselier Angela Merkel enkele maanden geleden toen de omvang van de toestroom van asielzoekers naar Duitsland steeds duidelijker werd en voor beginnende paniek zorgde. Moedig volgens de enen, overmoedig meenden de anderen. De populariteit van de Bondskanselier kreeg hoedanook een knak naar beneden. Ook in haar eigen land, zelfs bij haar partijgenoten klonk kritiek. Soms klinkt die ongezouten, zoals wanneer die uit de mond komt van de Beierse christendemocratische minister-president Horst Seehofer, soms zit ze verscholen tussen de regels.

De gedachten over deze problematiek evolueren ook. De Duitse president Joachim Gauck (partijloos) riep in juni nog op voor meer groothartigheid en openheid tegenover asielzoekers. Eind september, bij de opening van de interculturele week van de kerken, pleitte hij nog steeds voor medevoelen tegenover vluchtelingen maar stelde de president ook vast dat de opnamecapaciteit van Duitsland begrensd is en de grenzen veilig moeten blijven. ‘Ons hart is groot maar onze mogelijkheden zijn eindig’, vatte hij samen.

Begin oktober, op de dag van 25 jaar Duitse hereniging, vergeleek Gauck de asielcrisis met die Duitse hereniging: ‘De innerlijke eenheid van Duitsland kon vooral daarom groeien omdat wij elkaar als samenhorend beschouwden en omdat wij in respect voor dezelfde politieke waarden wilden samenleven. (…) Anders dan toen moet nu samengroeien, wat tot nu niet bij elkaar hoorde.’ Gauck, zelf afkomstig uit de DDR, parafraseerde de beroemde zin van Willy Brandt van 1989: ‘Es wächst zusammen, was zusammen gehört’. De inspanning die nu moet worden geleverd, zal volgens de president generaties tijd vragen. Een uitdaging die generaties zal vergen; het klinkt allemaal wat steviger met de voeten op de grond bij Gauck dan Merkels geruststellende ‘wir schaffen das’.

Het levendige debat dat gevoerd wordt in Duitsland hoort ook ons te interesseren. Als bijvoorbeeld minister van financiën Wolfgang Schäuble (ook van Merkels CDU) in een toespraak op 13 oktober voorstelt om vluchtelingen minder Hartz-IV-steun te geven, dan komt hij wel erg dicht bij het N-VA-idee van aangepaste sociale voorzieningen. <Hartz-IV betreft de Duitse wetgeving over werkloosheids- en bijstandsuitkeringen.> Schäuble vindt bijvoorbeeld dat de kosten van de integratievoorzieningen zouden kunnen afgetrokken worden van die steun. De krant die Welt geeft aan waarom Schäuble die mening is toegedaan: ‘Anders ontvangt een vluchteling die noch de taal spreekt en soms nog moet leren lezen en schrijven, evenveel als iemand die 30 jaar gewerkt heeft en nu werkloos is.’ Schäuble vreest echter weinig gespreksbereidheid te vinden bij de linkse partijen. De prijs van coalitieregeringen; ze wordt niet alleen in Duitsland betaald.

De trouwe Schäuble valt zijn bazin Merkel niet zomaar openlijk af. Volgend jaar verwacht het Duitse ministerie van sociale zaken 240 tot 460 000 nieuwe steunontvangers. ‘We zullen die uitdaging aankunnen en willen dat doen zonder nieuwe schulden te maken’, verzekert de minister van financiën. Geen vluchtelingen binnenlaten in Duitsland is onrealistisch, maakt hij duidelijk. Schäuble spreekt over een ‘rendezvous met de realiteit van de globalisering’. Ja, dat het gemak waarmee wij graag grenzeloos andere landen bezoeken ook omgekeerd zou kunnen werken, is iets waar we liever niet bij bleven stilstaan.

De Europese grenzen moeten beter gecontroleerd worden, vindt Schäuble. Van Europa een vestiging maken, noemt hij ‘dom’. Maar we ‘kunnen niet iedereen opnemen die het ergens op de wereld slecht heeft.’ Dat laatste zinnetje komt dan weer de facto neer op het in vraag stellen van de huidige interpretatie van de Conventie van Genève.

Er klinken bij Schäuble aardig wat dingen waarmee de N-VA pas enkele weken geleden nog de banbliksems van weldenkend Vlaanderen opriep.

Foto (c) Reporters