Zachte heelmeesters maken stinkende wonden

De scheepsramp in de Middellandse Zee staat symbool voor de totale mislukking van het immigratie- en asielbeleid van de Europese Unie. De lakse aanpak van de illegale immigratie via de Middellandse Zee zorgt ervoor dat steeds meer illegale migranten de oversteek wagen, met steeds meer drenkelingen tot gevolg.

De schrijnende beelden op televisie zorgen voor emotie. Dat is begrijpelijk en menselijk, maar we moeten vermijden dat louter emotie de leidraad wordt (of beter gezegd: blijft) van het beleid. De korte-termijnreflex die nu zeer luidruchtig weerklinkt, is te pleiten voor meer uitgebreide reddingsoperaties zonder meer, hoewel deze aanpak een aantal aantoonbare perverse effecten heeft. In plaats van symptomen te bestrijden, moet men de push- en pull-factoren van de massa-immigratie langs de Middellandse Zee durven inzien.

Op de push-factoren, de lokale elementen die Afrikanen aanzetten om naar Europa te trekken, hebben de Europese landen de minste invloed. En die beperkte invloed was niet altijd positief. Tijdens de zogenaamde Arabische lente heeft de Europese Unie onvoorwaardelijk en met de twee voeten vooruit de kaart van het moslimfundamentalisme getrokken. De Egyptenaren en de Tunesiërs zijn daar na een slechte start al op teruggekomen. De situatie in Libië en Syrië (en uiteraard ook Irak) is echter rampzalig.

Het beheersen van de migratiestroom moet een conditio sine qua non worden voor het verlenen van ontwikkelingshulp. Dat moet samengaan met het bestrijden van corruptie, het beschermen van niet-moslims en andere minderheidsgroepen, het aanmoedigen van geboortebeperking en het stimuleren van de economie.

De pull-factoren (die de Afrikanen naar hier trekken) hebben we in eigen handen. Er is natuurlijk het grote verschil in welvaartsniveau. Er is het feit dat allochtonen hier – zelfs zonder te werken – via alle mogelijke sociale voordelen een veelvoud kunnen verdienen van wat ze in hun eigen land verdienen.

Bovendien weet iedereen in Afrika dat de EU zijn regels inzake asiel en immigratie niet handhaaft en dat de buitengrenzen zo lek zijn als een zeef. Wie erkend wordt als vluchteling mag blijven, wie niet erkend wordt… ook. Bijna alle opvangcentra zijn open, wat betekent dat men de illegaliteit induikt wanneer men wil. ‘Dankzij’ de Schengenruimte zonder binnengrenzen komt men dan vaak in landen als Duitsland, Nederland en België terecht. Vervolgens is het enkel nog wachten op een regularisering. Die situatie creëert een aanzuigeffect.

Tot overmaat van ramp maakt het huidige EU-beleid integraal deel uit van het business-model van de mensensmokkelaars. Het zogenaamde EU-grensbewakingsagentschap Frontex is in de praktijk een veredelde veerdienst. Het gebeurt regelmatig dat mensensmokkelaars Frontex of de Italiaanse kustwacht opbellen met de melding dat er een schip vertrokken is. De kustwacht en Frontex moeten het maar oplossen, en als dat niet lukt, moet de Europese Unie weer eens ‘meer doen’.

Deze perverse logica moet doorbroken worden en dat kan alleen door de boodschap te doen ingang vinden, in woord én daad, dat illegale immigratie niet langer beloond zal worden. De Australische regering heeft met ‘Operation Sovereign Borders’ aangetoond dat deze consequente aanpak de enige juiste is. Niet alleen worden de grenzen beschermd, maar er wordt ook veel menselijk leed vermeden. De ‘harde’ aanpak van Australië is een indrukwekkend succes; de zachte heelmeesters van de EU daarentegen hebben stinkende wonden gemaakt.

Een daadwerkelijke en consequente bescherming van de grenzen kan levens redden. Enkel als het voor iedereen duidelijk wordt dat illegale immigratie en asielmisbruik niet meer beloond worden, zal de toevloed stoppen en zullen er dus veel minder doden vallen. Dat betekent dat boten met illegale migranten moeten teruggesleept worden naar hun plaatsen van vertrek. Als dat gebeurt, stort het business-model van de mensensmokkelaars in als een kaartenhuisje. De Europese landen moeten samenwerken om voor de kust van onder meer Libië te patrouilleren.

Vluchtelingen kunnen beter in hun eigen regio opgevangen en geholpen worden. De opnamecapaciteit van de meeste Europese landen is al lang overschreden. Het heeft geen zin om de landen die tot nu toe relatief weinig immigranten opnamen, ook te verplichten de problemen van de Derde Wereld te importeren.

De maatregelen die de Europese Commissie intussen voorstelt, zijn een druppel op een hete plaat. Het gemorrel in de marge van de EU-leiders zou bijna lachwekkend zijn als het niet zo dramatisch was.

Het is tijd voor actie en dat betekent dat het roer – letterlijk – moet omgedraaid worden.

© Reporters