1 april. Net binnen: Hippoliet Meert geboren, oprichter ANV en onvermoeibaar taalstrijder

2002   Nederland legaliseert euthanasie, en wordt het enige land in de wereld met deze wetgeving. België volgt met een euthanasiewet die op 1 juni 2002 in werking treedt.

2001   In Nederland wordt, als eerste land ter wereld, het homohuwelijk ingevoerd. België volgt met een gelijkaardige wet die in werking treedt op 28 mei 2003.

1983   Studio Brussel begint aan zijn uitzendingen als Brusselse lokale radio.

1983   Vanaf nu worden de dagelijkse weerkaarten van het KNMI getekend door een computer. Daar is heel wat aan voorafgegaan. In 1668 publiceerde de Engelse sterrenkundige Edmund Halley (1656-1742) een kaart met windgegevens om de passaatwinden te verklaren. De eerste meer uitgebreide weerkaarten waren van de hand van Heinrich W. Brandes (1777-1834) van de universiteit van Breslau. Hij verwerkte daarop weergegevens van de Societas Meteorologica Palatina, een van de eerste meteorologische instellingen opgericht door keurvorst Karl Theodor (1724-1799) van de Palts. De isothermen, lijnen die plaatsen met dezelfde temperatuur verbinden, werden in 1817 bedacht door de geograaf Alexander von Humboldt (1769-1859).

In 1823 krijgt Adolphe Quetelet van de Minister van Openbaar Onderwijs van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden de toelating in Brussel een sterrenwacht op te richten. Op dat moment gebeuren ook hier de eerste meteorologische waarnemingen.

Het Franse publiek kon zich al in 1863 abonneren op dagelijkse weerkaartjes en de Engelse krant The Times publiceerde vanaf 1 april 1875 dagelijks een weerkaart. Op 1 september 1876 wordt het eerste Belgische weerbericht uitgegeven, gebaseerd op de analyse van een synoptische kaart.

In Nederland klaagt het KNMI in 1878 dat slechts drie kranten bereid zijn weerberichten te publiceren. Toch wordt in 1881 begonnen met de uitgave van dagelijkse weerkaarten. De kaarten worden gratis verspreid en verschillende opticiens versierden er hun vitrines mee. Drommen mensen verdrongen zich voor de ramen om kennis te nemen van het nieuwste weerbericht.

Na 1945 werden de dagelijkse weerkaarten geperfectioneerd met waarnemingen van de radiosonde. Dit is de weerballon die een doorsnede maakt van de atmosfeer tot enkele tientallen kilometers hoogte. Computers doen de rest.

1982   Het Taalunieverdrag, gesloten op 9 september 1980, treedt in werking. Zie Vandaag 9 september voor meer hierover.

1969   Een nieuwe Belgische wet voert het gewaarborgd inkomen voor bejaarden in als een recht. De uitwerking hiervan is een ander verhaal.

1969   Het Journaal meldt op 31 maart 1969 dat één dag later in Nederland een grote landelijke actie wordt gehouden om zwartkijkers op te sporen, mensen die hun kijk- en luistergeld niet hebben betaald. Controleurs zullen met een tv-peilwagen door de straten rijden om overtreders te betrappen. ‘Of daar niets tegen te doen is’, vraagt een journalist. ‘Neen’, is het antwoord van een controleur, want hij kon zich niet voorstellen dat men zijn televisietoestel in aluminiumfolie zou wikkelen, want dan zal de voorbijrijdende controledienst met hun scanner niets kunnen uitrichten. Op 1 april 1969 is al het aluminiumfolie in Nederlandse winkels binnen enkele uren uitverkocht. Op 1 april, juist.

1929   Introductie van de jojo in New York.

1918   Oprichting van de Royal Air Force (RAF) in het Verenigd Koninkrijk.

Het grafmonument van Hippoliet Meert in Gent

1865   Geboorte in Aalst van Hippoliet Meert, onvermoeibaar Vlaamse taalstrijder en Heel-Nederlander. Na studies Germaanse talen en geschiedenis, wordt hij atheneumleraar. Meert maakt zich tevens verdienstelijk door zijn werken over taal en taalzuivering. Driemaal wordt hij door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde bekroond.

In antwoord op het artikel ‘Heeft de Nederlandsche taal een toekomst?’ in het blad De Nederlander te Chicago (februari 1893), ontvouwt Meert een plan om, naar het voorbeeld van Alliance française en de Alldeutscher Verband, een algemeen-Nederlandse organisatie op te richten ter ondersteuning van de Nederlandse taal en cultuur. Hij oogst bijval en in april 1895 wordt te Brussel het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) opgericht dat nog steeds actief is.

Meert koestert ook grote sympathie voor de Boeren van Zuid-Afrika in hun oorlog tegen Groot-Brittannië. Hij belegt protestvergaderingen tegen de Engelse handelwijze, geeft het blad Transvaal uit om solidariteit met Zuid-Afrika op te wekken en brengt geld bijeen voor een ambulance voor de Boeren.

Als secretaris van de tweede Vlaamse Hoogeschoolcommissie (1907) is hij zoveel als de propagandaleider voor de vernederlandsing van de Gentse Rijksuniversiteit: hij organiseert vergaderingen, verzamelt gegevens, schrijft brochures, levert de sprekers argumenten voor hun toespraken, maar spreekt zelden zelf. Hij is tevens uitgever en redacteur van het maandblad De Vlaamse Hoogeschool (1911-1914). Meert is ook bezorgd voor het lot van de Vlamingen in Wallonië, waar hij met behulp van Gustaaf Vermeersch in enkele centra afdelingen van het ANV oprichtte, evenals ziekenkassen en volksbibliotheken. Samen met zijn neef Leo Meert en Lieven Gevaert stichtte hij het Vlaams Handelsverbond, voorloper van het Vlaams Economisch Verbond (VEV).

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog distantieerde Meert zich duidelijk van de voortvarende activisten. Hij spoort de Vlamingen aan tot voorzichtigheid. Anderzijds moeten de Vlamingen beslist geen stilzwijgen aanvaarden. Aan de Duitsers worden geen gunsten gevraagd. Hij eist echter de toepassing van de bestaande taalwetten en zegt niet te zullen protesteren, als de Duitsers ze doen toepassen.

In oktober 1915 sticht Meert met Gustaaf Doussy en Reimond Speleers te Gent Volksopbeuring, een sociaal werk met het doel de geestelijke en materiële nood van de Vlamingen in het bezette gebied en van de Vlaamse soldaten in Duitse krijgsgevangenschap te lenigen. Hij verleent zijn medewerking aan de Duitse commissie die belast is met de voorbereiding van de vernederlandsing van de Gentse universiteit. In 1917 wordt Meert er tot hoogleraar benoemd. Meert is tevens lid van de Raad van Vlaanderen, maar neemt in juli 1918 ontslag na een redevoering van kanselier Georg von Hertling over het lot van België in de toekomst: over Vlaanderen zegt hij geen woord en België zal hersteld worden. Meert gebruikt hier het woord ‘verraad’ aan het adres van de Duitsers, die ‘de activisten als speelgoed hebben gebruikt’.

Jozef Guislain (1797-1860)

In 1918 emigreert Meert naar Hannover (Nedersaksen) waar hij postzegels en kantoorbenodigdheden verkoopt. In België wordt hij tot 20 jaar dwangarbeid veroordeeld. In september 1924 vestigt hij zich in Den Haag. Uitgeput overlijdt hij op 20 november in de kliniek van dr. Adriaan Martens in Middelburg (Zeeland). Vlaams-nationalisten willen Meert luisterrijk te Gent begraven, maar de Gentse politie treedt zeer hardhandig op en drijft de begrafenisstoet uiteen. Pas in oktober 1925 kan op het stedelijk kerkhof van Gent een monument op Meerts graf worden onthuld.

1860   Overlijden van dr. Jozef Guislain (63) die onder koning Willem I in Gent de eerste psychiatrische instelling van ons land heeft opgericht. Hij was een der eersten in de Zuidelijke Nederlanden die zich specialiseerde in het behandelen van geestesziekten.