1 maart. Historische dag: Nederlanden herenigd

Elk jaar   In Wales Saint David’s Day, jaarlijks feest van de patroonheilige van Wales die volgens de legende in het jaar 589 op deze dag is gestorven.
De Welshe taal en cultuur, erfgoed en identiteit staan op deze dag centraal. Met feesten en parades wordt overal in Wales Saint David herdacht. Het grootste evenement vindt in Cardiff plaats. Ook in Canada en de V.S. wordt deze dag gevierd door mensen van Welshe afkomst.

Onlangs is door de inwoners van Wales geprobeerd van deze dag een nationale feestdag te maken, maar dat werd geweigerd door de Britse overheid.

Evrard Raskin (1935-2016)

2016   Overlijden in Hasselt van Evrard Raskin (80), Vlaams politicus, advocaat, rechter en auteur. Hij promoveert aan de Rijksuniversiteit Gent tot doctor in de Rechten en licentiaat Geschiedenis. Tijdens zijn studies is hij actief in het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) en in het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV).

Na een paar jaar leraar te zijn geweest, schakelt hij in 1968 over naar de advocatuur. Voor de Volksunie zetelt hij van 1968 tot 1977 in de Kamer, daarna tot eind 1978 in de Senaat. In 1973 verloor hij nipt de verkiezing voor het voorzitterschap van de partij tegen Hugo Schiltz. Dit valt samen met de electorale stagnatie van de Volksunie. In 1980 datzelfde jaar publiceerde hij zijn politieke memoires: Van binnenuit bekeken. De herinneringen van een VU-parlementslid.

Gedurende jaren spant Raskin zich in voor de culturele en maatschappelijke integratie van Vlaanderen en Nederland. Van 1971 tot 1978 is hij lid van de Interparlementaire Benelux-raad. En van 1987 tot 1991 Vlaams voorzitter van het Algemeen Nederlands Verbond (ANV). Hij schreef biografieën van onder meer Gérard Romsée (1995), prinses Lilian (1998) en koningin Elisabeth van België (2005).

Raskin evolueerde in de loop der jaren van katholiek naar vrijzinnige en werd burgerlijk begraven. Hij was de oom van Wouter Raskin, volksvertegenwoordiger voor de N-VA.

2004   In Aarlen begint het proces tegen Marc Dutroux. Televisiebeelden van de slecht afgesloten gevangeniswagen met openzwaaiende deur en de rijkswachter die met zijn paard in de eerste bocht onderuitgaat, doen de ronde over de hele wereld.

Lana Wood (°1946)

1946   Geboorte in Santa Monica (Californië) van de actrice en filmproducente Lana Wood, met haar ware naam Svetlana Zakharenko. Ze is bekend van de Bond-film Diamonds are forever, maar ook van For singles only, Speedtrap, Satan’s mistress en op tv onder meer van The long hot summer. Zus van actrice Natalie Wood (1938-1981); de zussen waren fans van regisseur Sam Wood en namen bij het begin van hun carrière zijn achternaam aan.

1856   De dramatische ommekeer van Florimond Fonteyne had niemand voorzien. Deze Vlaamse priester, sociale voorman en volksvertegenwoordiger wordt geboren in Houtem (Veurne). Als leraar en onderpastoor valt Fonteyne al heel vroeg op door zijn Vlaamse, democratische gezindheid en zijn sociale bekommernis. Dit brengt hem levenslang in aanvaring met zijn geestelijke oversten. In Tielt sticht hij een Christene Volksbond die in daensistische zin evolueert. Fonteyne onderhoudt contacten met priester Adolf Daens in Aalst. De Tieltse daensisten ontwikkelen ook een sterke Vlaamsgezinde werking.

In Brugge wordt onderpastoor Fonteyne een zeer populair figuur. Hij staat dicht bij De Vrije Vlamingen, een Vlaamsgezinde groep in de lokale katholieke partij. Die vragen hem in februari 1897 het woord te voeren op een Vlaamse meeting. Fonteyne onderstreept daar het belang van het algemeen stemrecht voor de ontvoogding van het Vlaamse volk. De ontvoogdingsstrijd van de arbeiders en Vlaamse Beweging zijn voor hem één.

Dat ergert de reactionaire bisschop Waffelaert die hem veroordeelt en verbant naar het landelijke Zarren. Vandaar uit blijft hij contacten onderhouden met daensisten uit heel het Vlaamse land. Als hij in 1900 het aanbod krijgt om in Antwerpen op hun lijst te staan voor de wetgevende verkiezingen, verlaat hij zijn post en wordt door zijn bisschop gesuspendeerd. Hij is daarna nog kandidaat in Gent (1904) en Brussel (1910), telkens zonder veel succes. Samen met priester Daens wordt hij door Rome afgekeurd.

In februari 1911 keert hij op vraag van de Brugse daensisten naar Brugge terug en neemt er de leiding van de sluimerende Christene Volkspartij. Op een grote meeting voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit zou hij in de Brugse stadshallen het woord voeren naast Camille Huysmans, Frans van Cauwelaert en Louis Franck, maar op katholiek aandringen wordt hem het spreekgestoelte ontzegd. In een naburig lokaal houdt hij dan maar een afzonderlijke meeting. Fonteyne gaat steeds meer de travaillistische en antiklerikale kant op en krijgt een grote aanhang. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1911 verovert Fonteyne met zijn christendemocraten vier zetels. Een nieuwe bisschoppelijke veroordeling volgt prompt. Toch wordt hij in 1912 tot volksvertegenwoordiger verkozen op een kartellijst met liberalen en socialisten. In het parlement spreekt Fonteyne Nederlands.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog houdt hij zich ver van het activisme. En, kijk, na 1918 kiest hij in het parlement zowaar de zijde van de belgicisten en houdt zijn tussenkomsten in het Frans. Tot verbijstering van velen stemt hij zelfs tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit. In 1919 verliest Fonteyne zijn zetel. Verlaten door zijn vrienden sterft hij arm en verbitterd in Béjaïa (Algerije), waar hij voor een Brugse handelaar een likeurstokerijtje bewaakte.

1814   De grote mogendheden besluiten in Wenen dat de noordelijke en zuidelijke Nederlanden herenigd zullen worden onder koning Willem I.

1795   Eerste bijeenkomst der Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek, het Noord-Nederlandse collaboratieregime met de Fransen. Deze voert nog vóór de grondwet de scheiding van kerk en staat door, en stelt de ‘Joodse natie’ gelijk met de ‘Bataafse’, lees Nederlandse. De 126 Nederlandse volksvertegenwoordigers kopiëren slaafs de Franse parlementaire opdeling in ‘unitariërs’ (= jakobijnen), die een eenheidsstaat willen, de ‘federalisten’ (= girondijnen), die grote bevoegdheden aan de gewesten willen geven en de ‘moderaten’ (= le marais) die het zelf niet goed weten en de andere groepen bij elkaar willen brengen.

François de Croix de Clerfayt (1733-1798)

1793   De Franse revolutionaire Convention (wetgevende vergadering) beslist dat Brussel wordt aangehecht bij Frankrijk. Enkele dagen later annexeert Frankrijk opeenvolgend de steden Brugge, Gent, Doornik en Leuven. Meer naar het noorden gaat de Franse vlieger niet op. Graaf François de Croix de Clerfayt (1733-1798), een vermaarde krijgsman van de Nederlanden, verplettert de Franse republikeinen in Aldenhoven en ontzet Maastricht. Clerfayt was een Henegouwse militair, geboren op het kasteel van Bruille in Waudrez, die het in Oostenrijkse dienst tot veldmaarschalk bracht.

752   Pepijn de Korte, zoon van Karel Martel, en hofmeier over het hele Frankische Rijk wordt tot koning der Franken uitgeroepen. De ‘vadsige koning’ Childerik III, de laatste Merovinger, wordt afgezet. Hiermee komt een einde aan de heerschappij van de Merovingers en komen de Karolingers op de troon, die al een eeuw lang de hofmeiers, zeg maar de eerste ministers, leverden.