10 juli. Net binnen: Franse geheime dienst dynamiteert Rainbow Warrior

Elk jaar   Dag van de Pina Colada, een initiatief van Amerikaanse barkeepers uit de jaren 1950. De pina colada (van piña = ananas en colada = gezeefd) is een alcoholische crème-cocktail op basis van witte rum, ananassap en kokosmelk. Het is een cocktail die symbool staat voor vakantie, zon, strand, een tropische levensstijl met de Caraïben op kop. Sinds 1978 is de pina colada de nationale drank van Puerto Rico.

1985   De Rainbow Warrior, het vlaggenschip van de milieuorganisatie Greenpeace, wordt door een aanslag van de Franse geheime dienst tot zinken gebracht. Het schip ligt in de haven van Auckland in Nieuw-Zeeland om te protesteren tegen de Franse kernproeven op Mururoa. De ontploffingen slaan een groot gat in de romp, waardoor de Rainbow Warrior snel zinkt. Op één na kunnen de opvarenden veilig aan land komen. Degene die omkomt wordt is de fotograaf Fernando Pereira. De aanslag werd uitgevoerd door agenten van de Franse inlichtingendienst (DGSE) onder de naam Operation Satanique.

De agenten waren verdeeld in drie teams. Het eerste team bestond uit Dominique Prieur en Alain Mafart, die zich voordeden als het Zwitsers echtpaar ‘Turenge’. Zij waren verantwoordelijk voor de verkenning en de logistiek. Het tweede team bestond uit de bemanning van het jacht Ouvea. Zij brachten de mijnen binnen die gebruikt werden. Het derde team bestond uit de duikers die de mijnen bevestigden. Aan boord van de Rainbow Warrior bevond zich een spionne, Christine Cabon, die onder de naam Fréderique Bonlieu bij Greenpeace was geïnfiltreerd om de Franse geheime dienst van informatie te voorzien

De geheim agenten Prieur en Mafart worden gearresteerd en tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Nieuw-Zeeland levert ze uit aan Frankrijk om daar hun straf uit te zitten. Maar na een kort huisarrest worden ze vrijgelaten. In juli 2005 wordt bekend dat de Franse president François Mitterrand zelf toestemming heeft gegeven voor de aanslag, die hij in het openbaar sterk veroordeelde.

Godfried Bomans (1913-1971)

1976   Bij de chemische fabriek Icmesa in het Italiaanse stadje Seveso komt een uiterst giftige wolk dioxine vrij. Vogels vallen dood neer, maar pas na twee weken beseffen de autoriteiten de omvang van de milieuramp.

1971   De schrijver Godfried Bomans begint een eenzaam verblijf van een week op Rottumerplaat, een onbewoond Waddeneiland. Een radio-omroep zendt zijn verslag direct uit. Het primitieve verblijf bevalt hem zeer slecht.

Maarschalk Philippe Pétain (1856-1951)

1940   Hoe kwam maarschalk Philippe Pétain in Frankrijk aan de macht? Nadat Frankrijk op 25 juni 1940 had gecapituleerd, wordt het land in twee verdeeld: een bezette zone in het noorden en een onbezette in het zuiden. Het Franse parlement vergadert in Vichy (onbezette zone). Maarschalk Pétain krijgt ‘volledige bevoegdheid’ (pleins pouvoirs). President Albert Lebrun vraagt dat een nieuwe Grondwet wordt opgesteld die ‘de rechten van de Arbeid, het Gezin en het Vaderland waarborgt’. Op de 850 volksvertegenwoordigers en senatoren stemmen 569 voor, 80 tegen, bij 18 onthoudingen en 30 afwezigen. Einde van de Derde Republiek.

1939   Met een rondschrijven van het Duitse ministerie van Propaganda wordt officieel verboden nog de uitdrukking ‘Derde Rijk’ te gebruiken om het Hitler-regime aan te duiden. Duitsland moet vanaf dan het ‘Groot-Duitse Rijk’ (Großdeutsches Reich) worden genoemd.

1895   Geboorte in München van Carl Orff, Duits componist, musicus en pedagoog, bekend van o.m. Carmina burana en Catulli carmina. Hij was ook de componist van de hymne van de Olympische Spelen van Berlijn in 1936. Hij overlijdt in 1982 op zijn 86ste.

1888   Geboorte in Volos (Griekenland) van Giorgio de Chirico, Italiaanse schilder en beeldhouwer. Zijn ouders waren Italianen en hij volgde kunstopleidingen in Athene, Firenze en München. De Chirico schildert pre-surrealist, lang voor het surrealistisch manifest van 1924 en keert dan terug naar een meer academische stijl. Hij had grote invloed op het werk van René Magritte. De Chirico overlijdt in 1978 op de leeftijd van 90.

Moord op Willem van Oranje, 10 juli 1584

1584   In Delft wordt Willem van Oranje vermoord door de katholieke fundamentalist Balthasar Gérard. Die vuurt van kortbij drie kogels op hem af. Oranjes laatste woorden: ‘Mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk’. In de ogen van Gérard was Willem van Oranje een verrader omdat hij zich verzette tegen de Spaanse overheersing van de Nederlanden en opkwam voor godsdienstvrijheid, waardoor de protestanten niet langer werden vervolgd.

In 1580 was Willem van Oranje vogelvrij verklaard door de Spaanse koning Filips II. Dit omdat hij de koning had laten weten het niet eens te zijn met de onderdrukking en vervolging van de ‘ketters’. Balthasar Gérard hoorde in 1581 dat Willem van Oranje vogelvrij was verklaard en nam zich – als fanatiek voorstander van het katholicisme – voor Willem te vermoorden. Of hij dit alleen besloot vanwege zijn liefde voor het katholicisme is niet helemaal duidelijk. Filips II had bij het uitspreken van de ban eveneens bepaald dat de moordenaar van Willem van Oranje 25 000 kronen zou ontvangen en bovendien in de adelstand zou worden verheven.

Gérard reist naar Delft waar Willem van Oranje in het Prinsenhof verblijft. Hier schiet hij hem op 10 juli 1584 neer. Eén kogel raakte Willem van Oranje in de zij en een ander in de borst, de derde gaat ernaast. Willem van Oranje zakte ineen en sterft ter plaatse. Balthasar Gérard neemt de benen maar werd al snel in de kraag gevat. Het liep niet goed af met de moordenaar. Hij wordt ter dood veroordeeld en op 13 juli 1584 gevierendeeld en onthoofd op de Markt in Delft. Het hoofd prijkt enige tijd als afschrikwekkend voorbeeld op de Schooltoren, deel van de stadsmuur van Delft. De priester Sasbout Vosmeer, apostolisch vicaris in Delft, neemt het uiteindelijk mee naar de bisschop van Keulen, die er naar verluidt maar weinig prijs op stelt.

Twee weken na de moord op Willem van Oranje werd op 25 juli 1584 in de Sint-Janskathedraal van ‘s-Hertogenbosch door kanunniken uit dankbaarheid het Te Deum gezongen. De koning van Spanje verheft de familie van Gérard in de adelstand. In zijn geboortedorp Vuillafans bij Besançon wordt een straat naar hem genoemd. Tot vandaag.

1509   Geboorte in Noyon, ten noorden van Parijs, van Johannes Calvijn als Jehan Cauvin. Zijn moeder was een Frans-Vlaamse uit Kamerijk. Naar deze Franse christelijk theoloog en kerkhervormer werd een protestants-christelijke stroming genoemd, het calvinisme. Zijn grote concurrent is Maarten Luther. Calvijn overlijdt in 1564.

1315   De Vlaamse graaf Robrecht III geeft zijn ambtenaren het bevel om de bezittingen van alle leliaards (aanhangers van Franse koning) in beslag te nemen.