11 maart. Net binnen: Frans Boermans overleden, was hij ‘maar bij moeder thuisgebleven’

2006   Slobodan Milosevic (64) overlijdt in een cel van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. De communistische oud-dictator van Servië heeft een hartinfarct gehad. Hij wordt begraven in Servië, in de tuin van zijn ouderlijk huis in Pozarevac.

2004   Aan boord van vier forensentreinen in Madrid, Spanje, ontploffen bommen. Er worden 193 mensen gedood en meer dan 1400 verwond. De terroristische aanslagen blijken het werk van de islamietische al-Qaeda.

2002   Een gijzeling in de Rembrandttoren in Amsterdam eindigt met de zelfmoord van de gijzelnemer. Hij wilde aandacht voor zijn strijd tegen breedbeeld-tv. De 59-jarige man drong ’s ochtends het gebouw binnen (in de veronderstelling dat het een hoofdkantoor van Philips was) met een mitrailleur en affiches met de tekst ‘Wij misleiden’ en ‘Wij liegen’. De man stuurt ook een fax naar diverse media waarin hij stelt dat ‘verkopers van breedbeeld-tv’s zich schuldig maken aan manipulatie en het verkopen van creatieve onzin’.

1999   Hem kent u waarschijnlijk niet meer, maar zijn bekendste schlager wel: Och was ik maar bij moeder thuisgebleven… Een tekst van Frans Boermans die op 11 maart 1999 overleed in zijn geboortestad Venlo (Limburg) op de leeftijd van 81. De bijna vijfhonderd liedteksten van Boermans zijn bewaard in het Gemeentearchief van Venlo. De stad heeft ook een Volkstheater Frans Boermans.

1990   Als eerste Baltische land verklaart Litouwen zich onafhankelijk van de Sovjet-Unie.

1929   Overlijden in Gent van Paul de Witte (80), Vlaams socialist en activist. Deze kleermaker is een militant van de Eerste Internationale te Gent en medestichter van de Vlaamse Socialistische Arbeiderspartij (VSAP) – de eerste socialistische partij in België – en van de coöperatie Vooruit. In 1883 verlaat De Witte de beweging wegens meningsverschillen met Edward Anseele die van de VSAP in 1880 de Belgische Socialistische Arbeiderspartij had gemaakt. Toch wordt hij in 1894 redacteur van de krant Vooruit. Vanaf 1896 schrijft hij regelmatig – onder pseudoniem – kritische artikels over Anseele en Vooruit in het Nederlands anarchistisch weekblad Recht voor Allen van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. In september 1896 wordt hij als dissident uit de partij gegooid. Hij publiceert in 1898 een kritische geschiedenis van Vooruit. Samen met andere uitgestotenen engageert hij zich in 1906 bij het onafhankelijke socialistische blad De Waarheid, waarvan De Witte in 1916 de hoofdredactie overneemt. Hij maakt het blad meer Vlaamsgezind, links-radicaal en gematigd activistisch.

Belangrijk is het interview dat hij in het blad in december 1917 publiceert waarin de bestendig afgevaardigde Herman de Baets – een christendemocraat en niet bepaald bekend als flamingant – verklaart dat de oprichting van de vernederlandste Universiteit te Gent legaal was en conform de conventie van Den Haag. Een standpunt dat heel wat stof doet opwaaien, temeer omdat de eminente jurist De Baets van 1902 tot 1904 voorzitter was geweest van het Verbond der Belgische Advocaten.

Ondanks zijn redacteurschap bij het activistische De Waarheid wordt Paul De Witte na 1918 niet vervolgd. Waarschijnlijk hebben ‘de vrienden’ hem een hand boven het hoofd gehouden. Na de oorlog werkt hij nog mee aan het Gents satirisch weekblad De Gieljotine van Pierlala, de officieuze spreekbuis van de gewezen activisten.

Henri Pirenne (1862-1935)

1928   De Ligue nationale pour l’Unité belge beslist de archieven van de activistische Raad van Vlaanderen (Eerste Wereldoorlog) te publiceren, in het Frans natuurlijk, wat had je gedacht. Genoemde ‘Ligue’ was gegroeid uit de Ligue nationale pour la Défense de l’Université de Gand die streed tegen de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Eind 1923 krijgt de historicus Henri Pirenne het bezoek van Armand Wullus (1893-1969), een Fransdolle Leuvenaar die zich tot taak stelt de rol van de Vlaamse activisten tijdens de Eerste Wereldoorlog te ‘ontmaskeren’. Wullus heeft vernomen dat een Duitser de archieven van de Raad van Vlaanderen wil verkopen voor de ronde som van 500 000 frank, maar de regering had het aanbod geweigerd.

De liberale volksvertegenwoordiger (en latere premier) Paul-Emile Janson brengt Wullus op de hoogte van het voorstel. De prijs was ondertussen gedaald tot 50 000 frank en Wullus vroeg Pirenne of hij deze som kan bijeenbrengen. Solvay zorgt voor de nodige financiering, ook van de gedrukte uitgaven nadien. Op 24 januari 1925 vertrekken Pirenne en Wullus naar Aken om er de archieven op te halen en naar België te brengen. Die worden opgeslagen in een kluis van de Bank van Brussel. Pirenne besteedt drie jaar aan het onderzoek en de inventarisatie van de archieven.

Eind september 1928 verschijnen Les Archives du Conseil de Flandre (Raad van Vlaanderen) publiées par la Ligue nationale pour l’unité belge in de reeks ‘Documents pour servir à l’Histoire de la Guerre en Belgique’. De Nederlandstalige editie verschijnt een jaar later. Deze publicatie valt niet toevallig samen met de bespreking van een wetsvoorstel voor amnestie in het parlement en met de Bormsverkiezing die er staat aan te komen (9 december 1928).

Armand Wullus wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog verbindingsofficier bij de Franse legerstaf.

1899   Overlijden te Sint-Jans-Molenbeek (Brussel) van Albert Peerenboom (60). Hij is afkomstig uit Dendermonde, woont vanaf 1870 te Sint-Jans-Molenbeek, waar hij sedert 1875 een fabriekje exploiteert. Onmiddellijk neemt Peerenboom deel aan de Vlaamse strijd in het Brusselse, meestal met vrijzinnige vrienden als zijn vroegere schoolmakker Emanuel Hiel, Julius Hoste (sr.) en anderen.

Omstreeks 1875 sticht hij, samen met de bekende acteur en toneelschrijver Felix van de Sande, de eerste Vlaamse schouwburg te Brussel in het vroegere circus aan de Zennelaan, de latere Alhambraschouwburg. Hij was er jarenlang gedelegeerd- beheerder van en het was op zijn aandringen, dat Hoste in 1884 het toneelstuk De Kleine Patriot schreef met een kinderrol die door zijn 12-jarige zoontje Lodewijk gespeeld werd. Het werd een groot succes en meteen de financiële redding van de schouwburg. Toen de Alhambra in 1887 vervangen werd door de Koninklijke Vlaamse Schouwburg aan de Lakensestraat, opende Peerenboom daar vlakbij, aan de Arduinkaai, het Vlaams Bierhuis (nu Waltracafé), dat het stamcafé werd van al wie iets te maken had met Vlaamse kunst of Vlaamse Beweging.

Om de 80ste verjaardag van het overlijden van Albert Peereboom te vieren, o.m. via een academische zitting, werd in 1979 het Comité Albert Peerenboom opgericht door Els Grootaers.

’t Zal wel gaan, bestuur 1928-1929

1854   Samen met de overblijvende stichter Julius Vuylsteke komt ’t Zal wel gaan naar de Gentse universiteit en wordt er een Taalminnend Studentengenootschap waarvan alleen studenten lid kunnen worden. Hiermee was ’t Zal de eerste Vlaamse strijdvereniging aan de Gentse Rijksuniversiteit en is het heden de oudste nog bestaande studentenvereniging in Vlaanderen.

1793   Geboorte in Boechout van Jan Frans Willems, de ‘Vader van de Vlaamse Beweging’, vrijzinnige en Heel-Nederlander.