12 mei. Net binnen: Johan Fleerackers geboren, vader van de Taalunie

2010   Afriqiyah Airways-vlucht 771 stort neer vlak voor de landing bij de Libische hoofdstad Tripoli. Het toestel, afkomstig uit Zuid-Afrika had 105 mensen aan boord; één Nederlandse jongen overleeft de ramp.

1998   Tijdens een massale betoging tegen president Soeharto schiet de Indonesische politie zes demonstranten dood. Tientallen mensen raken gewond.

1998   India voert drie ondergrondse kernproeven uit in de woestijnstaat Rajasthan, ruim 500 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad New Delhi. Twee nieuwe kernproeven volgen een dag later. Er wordt wereldwijd verontwaardigd gereageerd: buurland Pakistan is bang voor een ‘gevaarlijke wapenwedloop’ en de G8 dreigen met sancties.

Ferdinand Vecnocke (1906-1989)

1989   Overlijden in Duffel van Ferdinand Vercnocke (82), Vlaams jurist, auteur en kunstschilder, geboren in Oostende. Tijdens zijn rechtenstudie te Leuven is Vercnocke voorzitter van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) en preses van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). In het conflict tussen het AKVS en de bisschoppen, dat onder zijn voorzitterschap een aanvang neemt, verdedigt hij een moedig Vlaams-nationaal standpunt. Hij vestigt zich als advocaat in Brugge, maar zijn ware passie gaat uit naar de poëzie.

Hij wordt algemeen gezien als een voortzetter van de West-Vlaamse traditie, in de lijn van Albrecht Rodenbach en René de Clercq. Daarnaast schrijft hij spreekkoren en strijdgedichten voor de Landdagen van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), de IJzerbedevaarten en de Vlaams Nationale Zangfeesten. In Volk en Staat en in tijdschriften als Voetlicht en Volk (waarvan hij tussen 1938 en 1940 redactielid was) pleitte hij voor een volksverbonden kunst en poëzie.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt Vercnocke ook mee aan Zender Brussel, waar hij de rubriek ‘Politiek en Gemeenschap’ leidt. Hij wordt een boegbeeld van de culturele collaboratie. Gedichten van hem verschijnen in zowat alle collaborerende tijdschriften. Maar in 1943 neemt hij ontslag bij Zender Brussel, deels om gezondheidsredenen, deels uit onvrede met de bemoeizucht van de bezetter. Ook bij Volk en Staat kwam hij geregeld in conflict met de censuur van de Duitse bezetter.

Eind 1945 wordt Vercnocke veroordeeld tot 12 jaar, maar vier jaar later vrijgelaten. In januari 1964 krijgt hij eerherstel. Hij schrijft in de jaren 1950 nog spreekkoren voor de IJzerbedevaarten en de Vlaams Nationale Zangfeesten en werkt korte tijd mee aan het weekblad De Vlaamse Linie en het dagblad De Standaard. Vanaf de jaren 1970 is hij vooral bedrijvig met schilderkunst (meer dan 300 werken). Toch blijft hij gedichten schrijven met een sterke volks inspiratie, zoals blijkt uit zijn bundel De Geuzenpenning (1975).

Ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag wordt Ferdinand Vercnocke gehuldigd in de Abdij van Grimbergen, waar ook zijn laatste bundel De Aardse Staat wordt gepresenteerd. Anton Van Wilderode spreekt de laudatio uit.

1965   Het onbemande Sovjet ruimtevaartuig Luna 5 stort neer op de maan.

1965   De Bondsrepubliek Duitsland en Israël hervatten diplomatieke betrekkingen.

Helmuth von Pannwitz (1898-1947)

1945   Het Kozakken-cavaleriekorps van ongeveer 25 000 man, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog aan Duitse zijde tegen de Sovjets vocht, geeft zich over. Om zich niet aan de communistische partizanen te moeten overgeven, had hun commandant, de Pruisische generaal Helmuth von Pannwitz, de Engelsen van de 11de Britse pantserdivisie gecontacteerd.

Ondanks de beloften van de Engelsen aan von Pannwitz, wordt een groot deel van het legerkorps met de families die het vergezelden, toch overgeleverd aan het Rode Leger. Wie niet ter plaatse wordt afgeslacht, vertrekt voor dwangarbeid naar Siberië. Van de zowat 800 Duitse officieren en onderofficieren die het lot van de Kozakken deelden, hebben er slechts 165 de Goelag overleefd. Over de Kozakken is geen enkel cijfer bekend.

De Britse officieren zitten verveeld met hun verbroken beloften, maar willen wel generaal von Pannwitz in persoon redden, op expliciet bevel van Londen, zo zeggen zij. De generaal wijst het aanbod af en volgt vrijwillig zijn Kozakken in gevangenschap. Na vele martelingen wordt hij op 16 januari 1947 in Moskou opgehangen, samen met elf andere Kozakkenleiders.

Als teken van vertrouwen in Helmuth von Pannwitz, en ondanks de dreigende nederlaag, hadden de Kozakken hem in maart 1945 in Virovitica nog als ‘opperste Ataman van alle Kozakkenlegers’ gekozen, een eer die tot dan alleen de tsaar toekwam. Von Pannwitz werd in april 1996 in Moskou gerehabiliteerd door het militaire gerecht. In juni 2001 werd de herroeping van de veroordeling van Pannwitz echter ongedaan gemaakt en werd zijn veroordeling hersteld.

1940   De Nederlandse koninklijke familie vlucht naar Engeland. Alleen koningin Wilhelmina blijft nog achter. Een dag later verlaat ook zij het land.

George VI van Groot-Brittannië (1895-1952)

1937   In Engeland wordt George VI tot koning gekroond. George volgt Edward VIII op die afstand van de troon heeft gedaan om te kunnen trouwen met een gescheiden vrouw.

1932   Tien weken na zijn kidnapping wordt het zoontje van de Amerikaanse vliegpionier Charles Lindbergh dood teruggevonden.

1931   Geboorte in Mortsel (Antwerpen) van Johan Fleerackers, Vlaams jurist, topambtenaar en een belangrijk acteur binnen het Vlaams cultuurbeleid en de Nederlands-Vlaamse culturele activiteiten. Fleerackers studeerde in Namen, aan de KULeuven en aan de Universiteit Stellenbosch in Zuid-Afrika.

Hij interesseerde zich vroeg aan culturele activiteiten en was onder meer medestichter van de ABN-kernen, bestuurslid van de Vlaamse studentenclub in Namen en uitgever van De Goedendag, een blad voor scholieren. Fleerackers was voorzitter van de Vaste Taalcommissie, die bijzonder veel deed voor de toenadering tussen alle Nederlandstaligen. Als kabinetschef van negen ministers van cultuur, bovendien van verschillende ‘kleur’, wist hij met veel geduld het Taalunieverdrag van 1980 tot stand te brengen. Gaston Durnez noemde hem in een herdenkingsboek ‘De meest Nederlandse van alle Vlamingen’. Hij overlijdt in 1989 op de leeftijd van 57.

1863   België en Nederland sluiten een verdrag over de afschaffing van de Scheldetol, een belasting op de schepen en hun lading die de Schelde opvoeren of verlieten. Wettelijk was in 1839 bepaald dat deze tol niet door de schepen zelf zou worden betaald – dit zou de Antwerpse handel zo goed als zeker hebben stilgelegd – maar door de Belgische staat. Nederland en België kwamen overeen dat de eenmalige afkoopsom 36 278 566 Belgische frank zou bedragen. De onderhandelingen over de betalingsmodaliteiten vielen enorm mee: België kwam ervan af met een derde van dat bedrag. Twee derden werd vereffend door twintig maritieme mogendheden, verdeeld op basis van aantal en omvang van hun langs Antwerpen binnenlopende schepen. Zo werd een rekening van 8 782 320 Belgische frank door Groot-Brittannië voldaan en een van 1 670 640 Belgische frank door Pruisen.

De Nederlanders toonden zich inschikkelijk wat de betaling van de Belgische rekening betreft: een derde werd onmiddellijk afgerekend; de overige twee derden gespreid over de jaren 1864, 1865 en 1866. België heeft groot economisch voordeel kunnen halen uit deze overeenkomst. De Antwerpse Kamer van Koophandel heeft de afkoop van de Scheldetol feestelijk gevierd.