13 januari. Net binnen: Arcadie Claret overleden, minnares van ‘wellustige’ Leopold I

2007   In de Delft (Zuid-Holland) wordt een proef gestart met gratis openbaar vervoer op zaterdag van 11 tot 17 uur. Hadden ze daar van Steve Stevaert gehoord?

2004   Een leerling van het Terra College in Den Haag schiet een kogel in het hoofd van onderdirecteur Hans van Wieren die daaraan later overlijdt. De dader meldt zich bij het politiebureau. De 17-jarige jongen beroept zich op het recht om te zwijgen. Wel wordt op zijn aanwijzing het moordwapen in de bosjes bij de school gevonden. Zijn voogd heeft hem op eigen verzoek naar het politiebureau gebracht. Hij spoorde zijn pupil met veel moeite op. De jongen zou ‘in shock’ zijn en spijt hebben van zijn daad. Volgens de voogd handelde hij uit woede over een ophanden zijnde langdurige schorsing. Klasgenoten zeggen dat hij waarschijnlijk onder invloed van drugs was. Bovendien zat zijn vader sinds kort in de gevangenis. ‘Eigenlijk is hij een heel aardige jongen, maar had hij verkeerde vrienden’, menen anderen. Hij had een blanco strafblad en zijn familie was niet bekend bij de jeugdhulpverlening in de regio. Maar medeleerlingen verklaren dat de dader al twee jaar een vete had met de onderdirecteur.

Pierre Cox (1915-1974)

1974   Overlijden in Hasselt (Limburg) van Pierre Cox (58), kunstschilder. Hij publiceert in 1938 een dichtbundel Allegro, non troppo, maar zijn grote liefde bleek de schilderkunst. Zijn werk De Morgenpost wordt bekroond tijdens de kunsttentoonstelling De Mijn in 1951 naar aanleiding van de 50ste verjaardag van het opdelven van steenkool in Limburg. Hij is een van de zes Belgen die uitgenodigd worden om een doek te schilderen voor de Expo 58 in Brussel. Hierna wordt zijn werk Grote blauwe fluitspeler aangekocht door de Belgische Staat, het eerste van een tiental van zijn werken.

1974   België heeft zijn laatste autoloze zondag als energiebezuiniging wegens de Arabische olieboycot. Nederland was er een week eerder mee gestopt.

1953   Een mijnramp in de Escouffiaux nabij Wasmes (Henegouwen) eist 17 doden.

Jan Caudron (°1937)

1937   Geboorte in Anderlecht (Brussel) van Jan Caudron, Vlaams-nationaal politicus. Van opleiding was hij licentiaat lichamelijke opvoeding en kinesitherapeut. Hij was van 1977 tot 1995 volksvertegenwoordiger voor de Volksunie. Bij het uiteenvallen van de Volksunie werd hij lid van de N-VA en zetelde in het partijbestuur. In 2015, intussen 78 jaar, beëindigde hij zijn functies binnen de N-VA en verliet hij de politiek.

1897   Overlijden in Monheim am Rhein (Noordrijn-Westfalen) van Arcadie Claret (70), de langjarige minnares van koning Leopold I. Hij leert Arcadie kennen in 1842 of ten laatste in 1844. Ze is toen amper zestien of achttien en wordt bijna onmiddellijk zijn minnares. Hij is dan 52 of 54. Hij installeert haar luxueus in een patriciërswoning in de Koningsstraat, Sint-Joost-ten-Node (thans nummer 312). Als camouflage organiseert hij in 1845 een schijnhuwelijk met zijn stalmeester, de Coburger Ferdinand Meyer (1808-1864), die vervolgens de kinderen van de koning als de zijne erkent. De twee zonen van Leopold, Georg (1849-1904) en Arthur (1852-1940), worden in de akten van de burgerlijke stand als ‘Meyer’ ingeschreven.

Wanneer Léopold het over zijn gezin had, had hij het over Arcadie en haar kinderen, die allen een Duitse adellijke titel kregen toebedeeld: baron von Eppinghoven. Leopold, weduwnaar van Charlotte van Wales, is dan nog altijd getrouwd met Louise Marie d’Orléans, dochter van de Franse koning Louis-Philippe. Maar Louise Marie heeft tuberculose, in de laatste fase. Om het niet te gênant te maken, vertrekt Arcadie begin oktober 1850, tegen de zin van de koning, naar Duitsland. Enkele dagen later, 11 oktober, overlijdt koningin Louise Marie. Einde 1851 komt Arcadie terug naar Brussel.

Ze wordt voor de som van 80 000 frank – uit de portefeuille van Leopold – eigenares van het op twee stappen van het paleis van Laken gelegen kasteel van Stuyvenberg, waar ze aan de koning een nieuwe haard kan bieden. Stuyvenberg bood ook onderdak, zoals al in de Koningsstraat, aan de familie van Arcadie, in de eerste plaats aan haar moeder, en aan een paar van haar broers en zussen.

Arcadie is een goede pianiste en de koning luistert graag naar haar vertolkingen. In september 1852 wordt de tweede zoon op Stuyvenberg geboren. De twee jongens krijgen een prinselijke opvoeding, met huisleraars. Leopold brengt een groot deel van zijn namiddagen, soms zelfs hele dagen bij Arcadie en de kinderen door. Ze vergezelt hem vaak op zijn vele reizen of verblijft met hem in kuuroorden, zoals Wiesbaden. In zijn oude dag wordt ze Leopolds verzorgster en staat hem bij in zijn laatste ziekte. Als Leopold overlijdt (1865) beseft ze dat ze onmogelijk op Stuyvenberg kan blijven wonen: ze vertrekt ijlings met de kinderen naar Duitsland.

De twintig jaar durende verhouding tussen Leopold I en Arcadie Claret is zonder twijfel zeer intensief geweest. Na 1850 was zij, tot aan zijn dood in 1865, de enige vrouw in zijn leven. Er zijn kattenbelletjes bewaard die de koning naar Arcadie stuurde en die geen twijfel laten over de intensiteit van zijn verliefdheid. Hij ondertekende deze briefjes met een ‘L’ en een hartje: ‘Arcadie, je t’aime et je t’adore’. In een agenda van Arcadie voor 1854 noteerde ze :’Zeer groot feest. Passie’ of ‘Groot feest, zeer wellustig’.

Einde 1864 – begin 1865 verbleef Leopold in Engeland en Arcadie reisde hem achterna. In verschillende buitenlandse kranten werd bericht dat het paar tijdens een reis in Engeland – eind 1864, begin 1865 – een geheim huwelijk was aangegaan. Zoals altijd reageerde het Hof niet. Maar hier werd na enige tijd toch een uitzondering gemaakt en werd in het Staatsblad (!) van 4 mei 1865 een logenstraffing gepubliceerd.

1850   Geboorte in Brugge van Jozef Axters, een onbekende, maar geen onbelangrijke voorman van de Blauwvoeterij. Zie Vandaag van 19 december, zijn overlijdensdag.

Duits bankbiljet met Maria Merian

1717   Overlijden in Amsterdam van Maria Merian (69), Duitse kunstenares en entomologe, de eerste die insecten tekende samen met de plant waar ze op gedijden. Merians naam leeft in het Nederlands voort in de naam van de vlinder meriansborstel, die een sterk behaarde rups heeft. In 2020 vernoemde de gemeente Amsterdam een brug naar haar: de Maria Sibylla Merianbrug.

1596   Geboorte in Leiden (Zuid-Holland) van Jan van Goyen, beroemd landschapsschilder uit de Gouden Eeuw. Hij schilderde ook regelmatig zee- en stadsgezichten, maar nooit een portret of stilleven.

532   Het Nika-oproer in Constantinopel. Tijdens het wagenrennen in het Hippodroom laait de agressie van de ‘Blauwen’ en ‘Groenen’, twee supportersclubs, enorm op. Deze keer niet tegen elkaar, maar samen tegen het bewind van de Byzantijnse keizer Justinianus I. Bijna de halve stad wordt verwoest en zo’n 30 000 mensen komen om het leven.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.