13 juni. Historische dag: veroordeling levert VB een verkiezingsoverwinning op

Tineke Verburg (1956-2020)

2020   Overlijden in Amsterdam van Tineke Verburg (64), Nederlandse journaliste (TROS) en televisiepresentatrice die ook in Vlaanderen zeer populair was. Vergeet niet dat VTM pas vanaf 1989 begon uit te zenden en dat zeer veel Vlamingen voordien naar Nederlandse zenders keken, als alternatief voor de VRT – toen BRTN.

Tinekes bijnaam was ‘Trui’, vanwege de handgebreide truien die ze droeg. Ze was 22 jaar lang (tot 2001) het gezicht van de TROS in onder meer Tros Aktua, Tien voor taal, Tros Triviant. Ze presenteert daarna op RTL5 Nederland in bedrijf en op RTL7 Supervrouwen.

2004   De Vlaamse parlementsverkiezingen geven aan hoezeer het politieke landschap veranderd is – en nog kan veranderen. Na het uiteenspatten van de Volksunie was de N-VA bij de parlementsverkiezingen van 2003 net aan de ondergang ontsnapt: slechts 3% van de stemmen en maar één gekozene, voorzitter Geert Bourgeois. Dat willen ze bij N-VA geen tweede keer meemaken en dus komen ze op in kartel met CD&V. Ze worden samen de grootste combinatie met 35 zetels, maar de N-VA is nu wel het wagentje achter de CD&V-locomotief..

Na de veroordeling van het Vlaams Blok – net voor de verkiezingen – wegens racisme waren de verwachtingen bij andere partijen hoog gespannen en hoopte men op de neergang van deze spelbederver. Het valt helemaal anders uit: het verkiezingsthema ‘vrije meningsuiting’ slaat aan en het Vlaams Blok wordt de tweede grootste partij met een 25% van de stemmen. Dat levert 32 zetels op, een winst van 12 vergeleken met de vorige Vlaamse verkiezingen van 1999.

1996   België schaft als laatste Europese land de doodstraf af. Dat is een beslissing van het parlement. De afschaffing krijgt haar beslag met de wet van 11 juli 1996. De grondwettelijke afschaffing van de doodstraf volgt in 2005.

1988   Een Amerikaanse tabaksfirma wordt veroordeeld tot het betalen van een gigantische schadevergoeding aan een man wiens vrouw in 1984 aan het roken van sigaretten is overleden.

1983   Het Amerikaanse ruimteschip Pioneer 10 kruist de baan van Neptunus en wordt zo het eerste door mensen vervaardigde voorwerp dat ons zonnestelsel verlaat. Aan boord een plaquette met pictogrammen van de aarde en haar bewoners.

1971   De New York Times start een serie artikelen over het Amerikaanse Vietnam-beleid gebaseerd op de ‘Pentagon Papers’ die Daniel Ellsberg de krant toespeelde.

Wikimedia Commons/Pvt pauline

Isa Hoes (°1967)

1967   Geboorte in Leiden (Zuid-Holland) van Isa Hoes, Nederlandse toneel- en filmactrice, maar ook scenarioschrijfster. Hoes trouwde op 26 juni 1997 in Venetië met de acteur Antonie Kamerling. Zij kregen samen een zoon en een dochter. Op 6 oktober 2010 maakte haar man een einde aan zijn leven. Over haar leven met Antonie en zijn depressies schreef zij in 2013 een boek getiteld Toen ik je zag. Een op dit boek gebaseerde film werd onlangs uitgebracht in 2023.

1966   Een derde vakantieweek wordt ingeschreven in de Belgische vakantiewet.

1956   Het Duitse weekblad Der Spiegel brengt een artikel onder de titel ‘Zwischen Königin und Rasputin’, ‘Tussen koningin en Raspoetin’. Er wordt melding gemaakt van de groeiende invloed van gebedsgenezeres en pacifiste Greet Hofmans op koningin Juliana. Het kabinet-Drees reageert met het instellen van een importverbod van het betreffende nummer van Der Spiegel. Krantenwinkels net over de grens doen gouden zaken. Na onderzoek wordt Hofmans de toegang tot het koninklijk paleis ontzegd. Naar later blijkt was Prins Bernhard de informant van het weekblad.

1944   De eerste ‘vliegende bom’, een V1, treft Londen en doodt zes mensen in Hackney. Begin van de Duitse V1-bombardementen op Engeland.

1934   De eerste ontmoeting van Adolf Hitler en Benito Mussolini vindt plaats in Venetië.

William Butler Yeats (1865-1939)

1865   Geboorte in Sandymount bij Dublin van William Butler Yeats, dichter, toneelschrijver, mysticus en senator. Bekend gebleven zijn onder meer The rose, The wind among the reeds, In the seven woods, The shadowy waters, The tower. Nobelprijs voor literatuur 1923. Hij was senator (1922-28) van de Ierse Vrijstaat. In de winter van 1938 verlaat hij Ierland in slechte gezondheid en wijkt uit naar de Provence. Hij overlijdt op 28 januari 1939 op de leeftijd van 73 en wordt begraven in Roquebrune-Cap-Martin, halverwege tussen Menton en Monaco. In september 1948 wordt zijn stoffelijk overschot naar Ierland overgebracht en opnieuw begraven, nu op de begraafplaats van zijn grootvaders parochie in Drumcliffe. Een steen met inscriptie zoals Yeats had aangegeven markeert de plaats:

Cast a cold Eye/On Life, on Death./Horseman pass by!

Werp een koud oog/op het leven, op de dood./Ruiter, rij door!

1854   De verkiezingen van deze datum, die voor een vernieuwing van de helft van de Kamerzetels moeten zorgen, betekenen een groot verlies voor de liberalen die hun meerderheid verliezen. Althans in die zin dat de ‘ongebonden’ elementen de effectieve meerderheid bepalen: naast 42 katholieken en 44 liberalen die steeds duidelijk blok vormen, zijn er nog 16 Kamerleden waarop geen van beide groepen vast kan rekenen. In Antwerpen mislukt de in Frankrijk geboren Charles Latour Rogier als lijstaanvoerder van de liberalen. Dat is mede te danken aan de actie van Vlaamsgezinde opposanten die deze gangmaker van de verfransing diep verafschuwen.

De regering van de liberaal Henri de Brouckère biedt de koning zijn ontslag aan, maar die gaat er voorlopig niet op in wegens de onzekere buitenlandse toestand: de Krimoorlog veroorzaakt sterke internationale spanning. Niets nieuws onder de zon.

1780   Als laatste dorp van drie doet het Franse koninkrijk afstand van Westouter dat vanaf dan terug tot de Zuidelijk Nederlanden behoort, onder Oostenrijkse controle. De onderhandelingen voor de grenscorrecties duurden meer dan tien jaar, van 1769 tot 1780. Westouter werd geruild voor gronden in het westelijke deel van het dorp Watou. De bedoeling van deze grenscorrecties was niet alleen enclaves in het grondgebied van beide landen te ruilen, maar ook om de nieuwe weg Rijsel-Duinkerke, die deels over door Oostenrijk gecontroleerd grondgebied liep, volledig Frans te krijgen. Oostenrijk deed hiertoe onder meer afstand van gronden in het gehucht de Seule, behorend tot de gemeente Nieuwkerke, alsook van het dorp Deulemonde (Kasselrij Ieper). Deze gebiedsoverdrachten werden in de volksmond ‘’t groot transport’ genoemd.

Karel de Kale (823-877)

1695   Geboorte in Antwerpen van Arnout van Aken, wijnmeester, schilder en prentkunstenaar. Hij is de zoon van een kunstschilder en wordt in 1725 opgenomen in de Sint-Lucasgilde van Antwerpen. Pas in Londen komt hij echt aan zijn trekken met voornamelijk landschappen en genrestukken. Maar hij overlijdt er in 1735 op de leeftijd van 40.

1525   Huwelijk van Maarten Luther en de voormalige non Katharina von Bora in Wittenberg.

823   Geboorte in Frankfurt am Main van Karel de Kale, koning van West-Frankenland, waar Vlaanderen toe behoorde (maar niet Brabant en Limburg). Kleinzoon van Karel de Grote.