18 februari. Net binnen: flamingantische communist Jef Van Extergem geboren

Elk jaar   In het Afrikaanse land Gambia Onafhankelijkheidsdag, de nationale feestdag. Op 18 februari 1965 werd Gambia onafhankelijk, zij het nog als lid van het Britse Gemenebest, met de Britse koningin als staatshoofd. In 1970 wordt het land een volledig autonome staat onder de naam Islamitische Republiek Gambia.

Pater Desideer Stracke (1875-1970)

1970   Overlijden van pater Desideer Stracke, jezuïet, doctor in de Germaanse taal- en letterkunde en stichter van het Ruusbroecgenootschap. Hij schreef onder andere Over de bekering en doopsel van koning Chlodovech, alsook vele artikelen over de Oud-Nederlandse letterkunde. Zijn opmerkelijke redevoering In de leer bij Jacob van Maerlant is een belijdenis van de Heel-Nederlandse gedachte die ook de Frans-Vlaamse voorman J.M. Gantois inspireerde (Ons Nederland boven de Zomme).

1966   Geboorte in Amsterdam (maar met Belgische nationaliteit) van de presentatrice, sportvrouw, schrijfster en journaliste Marlène de Wouters, voluit Marlène jonkvrouw de Wouters d’Oplinter. Ze was als tiener een veelbelovend tennisster. Ze werd in 1975 Nederlands jeugdkampioen tot 12 jaar. Op haar vijftiende en op haar zestiende won zij twee keer de nationale kampioenschappen in de categorie tot en met 16 jaar. De Wouters werd de eerste Belgische tennisspeelster met een WTA-ranking. Ze stond in 1989 mee aan de wieg van de Vlaamse televisiezender VTM. Vanaf 2002 werkte ze voor RTL4 en VT4. In 2009 werd ze verkozen tot ‘mooiste, meest sensuele en geloofwaardige Belgische vrouw boven de 30 jaar’.

1948   Na verloren verkiezingen treedt Éamon de Valera af als premier (Taoiseach) van Ierland.

1930   Overlijden in Groningen van filosoof en psycholoog Gerard Heymans. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste filosofen die Nederland heeft voortgebracht, en tevens als een grondlegger van de experimentele psychologie. Van 1890 tot 1927 was hij hoogleraar wijsbegeerte en psychologie in Groningen. Ontwikkelde de ’temperamentenleer’ volgens de zogenaamde ‘kubus van Heymans’, nog altijd een handige typologie.

1906   Geboorte in Hausbrunn (Neder-Oostenrijk) van Hans Asperger, Oostenrijks kinderarts, naar wie het ‘syndroom van Asperger’ is genoemd, een aan autisme verwant psychisch ziektebeeld. Hij overlijdt in 1980.

1902   Interpellatie van de Zuid-Vlaamse priester-politicus Jules Lemire in het Franse parlement ten gunste van het onderwijs in de moedertaal in Frans-Vlaanderen. Minister Georges Leygues antwoordt meteen weigerachtig.

1898   Geboorte in Dendermonde van Jef Van Extergem, Vlaamsgezinde communistische flamingant die aanvankelijk een synthese tussen Vlaamse Beweging en arbeidersbeweging nastreeft. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is hij een overtuigd activist met die de socialisten mee op het pad van de Vlaamse onafhankelijkheid poogt te krijgen. In 1920 wordt hij veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, maar het jaar daarop wordt hij vrijgelaten op voorwaarde dat hij zich niet meer met politiek zou bezighouden. Hij trekt zich daar niets van aan, wat hem opnieuw in de gevangenis brengt, van 1925 tot 1928.

Afgezien van August Borms was hij de activist die het langst achter de tralies zat. Na zijn vrijlating wordt er op 24 juni 1918 in Antwerpen voor hem een hulde georganiseerd onder leiding van Roza de Guchtenaere. De Frontpartij houdt zich afzijdig, wegens Van Extergems virulent communisme. Na het eerbetoon trekt een betoging door de straten van Antwerpen, achter de portretten van Borms en Van Extergem. In november 1918 vlucht Van Extergem naar Duitsland en maakt in Berlijn kennis met de Spartakusbund van Roza Luxemburg en Karl Liebknecht

Op 9 december 1928 wordt in Antwerpen een tussentijdse verkiezing gehouden, ter vervanging van een overleden liberaal volksvertegenwoordiger. Van Extergem wordt door de Belgische Kommunistische Partij (BKP) voorgedragen als amnestiekandidaat. Als de Frontpartij op de valreep August Borms naar voor schuift, doet Van Extergem een oproep om op Borms te stemmen. Het was toen te laat om zijn eigen kandidatuur in te trekken. Op de dag van de Bormsverkiezing wordt hij lid van de Belgische Kommunistische Partij en vertrekt voor een eerste keer naar Moskou. In de zomer van 1930 wordt Van Extergem een tweede keer naar de leninistische kaderschool in Moskou gestuurd. Hij blijft er tot begin 1931.

In 1936 jaar besluit de BKP in haar schoot een Vlaamse Kommunistische Partij (VKP) op te richten. Jef van Extergem wordt partijsecretaris en hoofdredacteur van het nieuwe communistische weekblad Het Vlaamse Volk. In feite gebruikt de partij Van Extergem als uithangbord, telkens als zij een Vlaamsgezinde figuur nodig heeft, maar intern wordt hij precies vanwege dat Vlaams profiel gewantrouwd.

In februari 1939 veroordeelt Van Extergem het activisme als strijdig met het socialisme en, ook nieuw, verkiest ‘als Vlaming een goede Belg te zijn’.

In augustus 1939 sloot de Sovjet-Unie een niet-aanvalspact met nazi-Duitsland en de communisten borgen hun antifascistische politiek op. In deze voor de communisten moeilijke en dubbelzinnige periode middels krijgt hij in 1940 de leiding gekregen over de partij in Vlaanderen. Het eerste clandestiene nummer van De Rode Vaan rolt van de pers met Van Extergem als hoofdredacteur. In april 1943 werd hij aangehouden en naar Breendonk gebracht. Ondanks foltering blijft hij zwijgen. Eind 1943 wordt hij naar het concentratiekamp Sachsenhausen gedeporteerd en verplicht tewerkgesteld bij Henckel. In maart 1945 overlijdt hij, fel verzwakt door ziekte en ontbering.

1861   Beslissende stap in de hereniging van Italië: samenkomst van het eerste Italiaanse parlement in Turijn.

Standbeeld van president Jefferson Davis in Richmond, vernield in 2020.

1861   De Democratische politicus Jefferson Davis wordt op 18 februari 1861 geïnaugureerd als president van de Geconfedereerde Staten van Amerika, een statenbond van elf zuidelijke staten die zich van de Verenigde Staten afscheiden. De president van de ‘afvallige staten’ stuurt aanvankelijk aan op het bijleggen van de geschillen, maar dit lukt niet. De Amerikaanse Burgeroorlog breekt uit en honderdduizenden verliezen het leven. De oorlog wordt uiteindelijk door het noorden (de Unie) gewonnen. Na de oorlog verliest Davis zijn burgerrechten en zit hij twee jaar gevangenisstraf uit.

Na deze periode wordt hij directeur van een verzekeringsmaatschappij. In 1870 wordt hij herkozen als senator, maar omdat hij zijn burgerrechten kwijt is kan hij dat ambt niet vervullen. Het Amerikaans Congres besluit de burgerrechten van Jefferson Davis postuum te herstellen… in 1978.

1798   De opstandige boeren uit Waals-Brabant verenigen zich onder leiding van Antoine Constant met de strijders uit het Hageland en veroveren Geldenaken. Op 26 november 1798 sluit Constant zich aan bij de Boerenkrijg en voegt zich bij het Vlaamse hoofdleger van de brigands. Tijdens de Slag bij Hasselt wordt hij echter krijgsgevangene gemaakt, ter dood veroordeeld en op 18 februari 1799 gefusilleerd.

1574   De watergeuzen heroveren Middelburg op de Spanjaarden, na een belegering van twee jaar.