18 februari. Net binnen: Frontbeweging dreigt met opstand in loopgraven

2007   In Engeland en Wales (niet in Schotland) komt een wet in voege die het jagen met honden verbiedt.

1989   Volgens Amerikaans onderzoek vertoont de ozonlaag niet alleen boven de zuidpool, maar ook boven de noordpool een gat.

1979   In de Sahara valt sneeuw.

Jakob Wilhelm Hauer (1881-1962)

1962   Overlijden in Tübingen (Baden-Württemberg) van de Indiakenner en godsdiensthistoricus Jakob Wilhelm Hauer (80). Hij gaat in 1900 naar het protestantse seminarie in Basel, brengt verschillende jaren als missionaris in India door, breekt met het christendom en legt vervolgens de basis voor een nieuwe spirituele traditie gebaseerd op het ‘Germaanse geloof’.

Doctoreert aan de universiteiten van Oxford en van Tübingen, waarna hij hoogleraar werd aan de universiteit van Marburg (1925) en Tübingen zelf (1927). Oprichter in 1920 van de Bund der Kögener, daarna van de Deutsche Glaubensbewegung, waarvan het orgaan Deutscher Glaube tot 1944 verscheen. Hij vatte zijn stellingen samen in Deutsche Gottschau (1934) en publiceerde ook verschillende werken over yoga. Hij stond lang dicht bij de psycholoog Carl Gustav Jung, maar ook bij de Joodse godsdienstfilosoof Martin Buber. Hauer werd van 1945 tot 1947 door de Fransen gevangengezet. Hij sprak zich in 1951 uit voor de neutralisatie van Duitsland.

1930   De Amerikaanse astronoom Clyde Tombaugh ontdekt de dwergplaneet Pluto na bestudering van foto’s die in januari zijn genomen. Tot 24 augustus 2006 werd Pluto een planeet genoemd in plaats van een dwergplaneet. Tombaugh heeft deze ‘degradatie’ niet meer moeten meemaken. Hij overleed in 1997 op de leeftijd van 91.

1918   De geheime Frontbeweging aan de IJzer verspreidt haar achtste Open Brief, getiteld Vlaamse Soldaten. Over het ‘Proces van de 6e Legerafdeling’. De brief is een steunbetuiging aan de gedaagde Lode de Boninge en zijn kameraden. De Frontbeweging dreigt ermee dat ze desnoods naar de wapens zal grijpen en een gewelddadige opstand ontketenen. Na een mislukte Vlaamse propagandatocht (‘vliegtocht’) te Hondschote achter het IJzerfront was De Boninge opgepakt en door de Krijgsraad veroordeeld tot 7 maanden gevangenisstraf. Onder druk van de Frontbeweging wordt zijn straf in beroep teruggebracht tot 6 maanden voorwaardelijk. Op 7 mei 1918 wordt De Boninge, een brancardier, dodelijk getroffen door een obusinslag. Hij was 21 jaar.

1906   Oprichting van het Belgisch olympisch comité. In 1978 hernoemd tot Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité.

Nikos Kazantzakis (1883-1957)

1883   Geboorte in Heraklion (Kreta) van de beroemde Griekse romanschrijver en politicus Nikos Kazantzakis. Bekend gebleven werken van hem zijn onder meer Alexis Zorba (1946), verfilmd als Zorba the Greek, en Christus wordt weer gekruisigd (1948). Beïnvloed door Nietzsche en Bergson, bij wie hij in Parijs in de leer ging, voelt hij zich ook aangetrokken tot het marxisme. In 1945 richt hij de Socialistische Arbeidersbond op. Kazantzakis overlijdt in 1957 op 74-jarige leeftijd in Freiburg im Breisgau (Baden-Württemberg). Nadat de kerk zijn begrafenis op het kerkhof had geweigerd, wordt hij begraven op de wallen van zijn geboortestad. Op zijn graf staat dit grafschrift: ‘Ik hoop nergens op, ik vrees niets, ik ben vrij’.

Max Klinger, Evocatie (1894)

1857   Geboorte in Leipzig (Saksen) van de symbolistische schilder, etser en beeldhouwer Max Klinger. In zijn veelzijdige oeuvre als graficus is zijn bekendste werk een serie van tien etsen getiteld Parafrasen over het vinden van een handschoen (1881). Hij woonde en werkte in onder andere München, Brussel en Parijs. Giorgio De Chirico beschouwde Klinger als een voorloper van het surrealisme en de ‘metafysische schilderkunst’ in de 20ste eeuw. Hij overlijdt in 1920 op zijn 63ste.

1839   Te Beringen komen 12 kinderen om het leven als de toren van hun school instort.

1807   Oost- en West-Vlaanderen wordt getroffen door een sneeuwstorm. Tientallen huizen en gebouwen storten in en duizenden bomen waaien om. Verscheidene vissersschepen van Oostende en omgeving, alsook een Engels vrachtschip, een Deens schip en een smokkelschip vergaan met man en muis.

1793   In de Gazette Nationale Liégeoise verschijnt een proclamatie van generaal Dumouriez, bevelhebber van de Franse bezettingsmacht ‘aan het Luikse volk’ die als volgt begint: ‘Moedige Luikenaars, volk dat de vrijheid waardig is, broeders van de Fransen en weldra zelf Fransen…’ De generaal vraagt verder 12 000 tot 15 000 Luikse vrijwilligers om tegen de Oostenrijkers te vechten. Dumouriez was in 1739 in het Frans-Vlaamse Kamerijk (Cambrai) geboren. Dezelfde dag beslissen de Luikse revolutionairen dat de Sint-Lambertuskathedraal moet worden afgebroken. En ze doen het nog ook.

1745   De Italiaanse uitvinder Alessandro Volta wordt geboren in Como. Professor in de natuurkunde aan de Universiteit van Pavia, vond in 1796 de eerste, zogenaamde ‘voltaïsche’ batterij uit, een elektrochemische cel die wordt beschouwd als de oorsprong van alle moderne batterijen. Naar hem is de elektrische spanningseenheid ‘volt’ genoemd.

1564   Overlijden in Rome van de schilder, beeldhouwer, dichter en architect Michelangelo (88), voluit Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste kunstenaars uit de Italiaanse renaissance. Maakte de fresco’s in de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan. Bekende beelden van hem zijn onder andere David (Firenze), Madonna met kind (Brugge), Cristo della Minerva (Rome), Rondanini Pietà (Milaan), Paulus en Petrus (Siena). Hij bleef vrijgezel en leefde volledig voor de kunst. Volgens zijn wens wordt zijn lichaam gerepatrieerd naar Firenze (Toscane).

Martin Luther spijkert zijn stellingen op de kerkdeur in Wittenberg

1546   Overlijden in Eisleben (Saksen-Anhalt) van de reformator Martin Luther (62). Hij is vooral bekend door het verhaal dat hij in 1517 met luide hamerslagen (die door heel Europa zouden galmen) vijfennegentig stellingen op de deur van de Slotkerk in Wittenberg slaat. Dit gegeven is op veel afbeeldingen te zien en werd tot 1960 als historisch feit erkend. Het is een beeld, dat – als geen ander – tot het symbool van de beginnende hervorming is geworden.

1386   Huwelijk van de grootvorst van Litouwen, Jogaila, met de Poolse koningin Hedwig.

Zij was een meisje van veertien en katholiek, zoals alle Polen. Haar Litouwse echtgenoot is heiden en 35 jaar Hij bekeert zich voor de gelegenheid van het huwelijk tot het christendom en neemt vanaf dan de naam Ladislas aan.

Een ander gevolg van deze unie is dat heel Litouwen tot het katholicisme wordt bekeerd. Bovendien verheffen de Polen het rooms-katholicisme formeel tot staatsgodsdienst. Slechts na een bittere strijd van vijftig jaar verkrijgt de Oekraïense adel, die orthodox-christelijk is, een juridische gelijkheid met de katholieke Poolse en Litouwse adel. Die gelijkheid geldt alleen voor hen, niet voor het gewone volk.

Met koningin Hedwig loopt het slecht af: vier dagen na de geboorte van haar eerste kind, Elisabeth Bonifacia, sterft ze op 27-jarige leeftijd ten gevolge van complicaties tijdens de bevalling. Haar dochtertje sterft drie weken na haar geboorte.