21 maart. Historische dag: België gesplitst

Elk jaar   Lente! In de nacht van 21 maart was het tot in het begin van de twintigste eeuw de gewoonte, in vele dorpen en steden van de Nederlanden, om een lentevuur aan te steken. Deze heidense traditie, zoals het nog bestaande Borellefeest in de Westhoek, werd door de Kerk hevig bestreden.

2016   Nederland noteert nu 17 miljoen (legale) inwoners. De aanwas vond de afgelopen jaren vooral plaats in de Randstad. In Zuid-Limburg, Zeeuws-Vlaanderen, Friesland en Groningen ging de bevolking achteruit. Gemiddeld leven er in Nederland nu (legaal) 504 mensen per vierkante kilometer. Ter vergelijking: in België is dat aantal 375. Opgesplitst volgens gewest krijgen we een heel ander beeld: het Vlaams Gewest heeft een bevolkingsdichtheid van 488 inwoners/km², het Waals Gewest 216 inwoners/km² en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 7511 inwoners/km².

Tineke Geessink (1948-2020)

2011   De 63-jarige alleenstaande vrouw Tineke Geessink uit Harlingen (Friesland) bevalt in het Medisch Centrum Leeuwarden van een dochter, Meagan, na een ivf-behandeling (eiceldonatie) door de Italiaanse arts Severino Antinori. Die is gespecialiseerd in vruchtbaarheidsbehandelingen van oudere vrouwen. Het meisje komt via een keizersnede ter wereld. Moeder en dochter maken het goed. Tineke Geessink was de ‘oudste zwangere Nederlandse vrouw ooit’. Ze sterft in 2020 en laat een dochter van 9 na.

1990   Zuidwest-Afrika wordt onafhankelijk en heet voortaan Namibië.

Flor van Reeth (1884-1975)

1975   Overlijden in Lier van Flor van Reeth (90), architect, stichter samen met Felix Timmermans en Ernest van der Hallen van De Pelgrim, een vereniging van Vlaamse, katholieke en eigentijdse kunstenaars. Hij evolueerde naar een functionele architectuur, verwant met de Internationale Stijl (Ludwig Mies van der Rohe, Oscar Niemeyer, Alvar Aalto en anderen) en de Nederlandse Nieuwe Zakelijkheid van onder meer Bernard Bijvoet en Gerrit Rietveld.

1974   Minister Irene Vorrink opent in Amsterdam het eerste proefstation voor elektrisch aangedreven openbaar vervoer: vijf Witkar-wagentjes staan klaar voor gebruik. De Witkar is een driewielig elektrisch motorvoertuig, ontworpen door de Nederlandse provo Luud Schimmelpennink, oorspronkelijk bedoeld als collectief vervoermiddel in de Amsterdamse binnenstad. Dit ecologisch project blijkt vooruit op zijn tijd en… wordt in 1986 opgeheven.

1963   De beruchte Amerikaanse gevangenis op het eilandje Alcatraz in de baai van San Francisco gaat dicht, de laatste 27 gevangenen worden overgeplaatst. De bekendste gevangene die ooit op het eiland zat (van 1934 tot 1938) was Al Capone. Sinds 1973 is het eiland – als museum – opengesteld voor het publiek.

1945   Verzetsstrijdster en koerier Hannie Schaft, bijgenaamd ‘het meisje met het rode haar’, wordt opgepakt als bij een Duitse controlepost wordt ontdekt dat ze illegale bladen bij zich draagt. Pas op het politiebureau komen de Duitsers erachter wie ze is. Ze wordt op 17 april 1945 terechtgesteld in de duinen bij Bloemendaal.

1941   Geboorte te Utrecht van Paul Fentener van Vlissingen, bekend Nederlands ondernemer, auteur, natuurbeschermer en… miljardair. Hij stamt uit de patriciërsfamilie Fentener van Vlissingen die tot de rijkste families van Nederland behoort. Zelf was hij lange jaren topman van Nederlands grootste familiebedrijf, de Steenkolen Handels-Vereeniging (SHV), vooral bekend door een van zijn filialen, de zelfbedieningsgroothandel Makro. In zijn boek Ondernemers zijn ezels (1995) en zijn talrijke columns in Het Financieele Dagblad geeft hij ongewoon openhartige beschouwingen over management en decentralisatie, eerlijkheid en corruptie, ambitie en succes.

Hij raakt geboeid door Zuid-Afrika en de ecologie. Na zijn loopbaan in het bedrijfsleven sticht hij African Parks Conservation om verwaarloosde natuurparken te doen herleven en de lokale economie in Afrika op een ecologische manier vooruit te helpen.

1935   Perzië wordt hernoemd tot Iran, op initiatief van de toenmalige sjah Reza Pahlavi.

De ‘Prijs Derine’, genoemd naar prof. Dr. Raymond Derine (1926-1987)

1926   Geboorte in Hoboken (Antwerpen) van Raymond Derine, Vlaams jurist en politicus. Hij was hoogleraar in Kinshasa (Belgisch-Kongo), de KULeuven en de UFSIA in Antwerpen. Derine was wetenschappelijk bedrijvig en publiceerde onder meer een standaardwerk over zakenrecht, maar hij raakte vooral bekend als een gedreven Vlaamsgezind politicus. Hij was actief in de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en werd in 1964 voor de Christelijke Volkspartij (CVP) in Antwerpen tot gemeenteraadslid verkozen. Als voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Professoren staat hij vooraan in de campagne voor ‘Leuven Vlaams’ en is een prominent voorstander van amnestie.

In maart 1968 wordt hij volksvertegenwoordiger voor de CVP, maar hij neemt al in juni ontslag, uit onvrede met het standpunt van het kabinet-Gaston Eyskens betreffende de splitsing van de Leuvense universiteit. Derine was voorzitter van het Davidsfonds (1970-1972) en kwam toen, samen met Clem de Ridder, in botsing met de ‘progressieve’ linkervleugel van de vereniging. Hij overlijdt in 1987.

1921   In het parlement wordt het probleem van de vernederlandsing van de Gentse universiteit opnieuw behandeld. Het regeringsontwerp raakt echter niet aan de bestaande Franstalige universiteit. Het wordt nog tien jaar wachten…

1917   De Duitse gouverneur-generaal von Bissing tekent een besluit tot splitsing van België in twee bestuurlijke gebieden. De Vlaamse provincies alsook de arrondissementen Brussel en Leuven moeten vanuit Brussel bestuurd worden. De Waalse provincies, samen met het arrondissement Nijvel, krijgen Namen als hoofdstad. Voeren blijft bij Luik, maar het gemeentelijk onderwijs moet er in het Nederlands worden gegeven.

1685   Geboortedag in Eisenach (Thüringen) van de Duitse componist en organist Johann Sebastian Bach. Eén is een van de grootste en invloedrijkste componisten uit de muziekgeschiedenis met zijn Brandenburgischen Konzerte, Matthäus Passion, Johannes Passion, Die Kunst der Fuge, Goldbergvariaties, Weihnnachtsoratorium… Hij trouwt in 1707 met zijn nicht Maria Barbara Bach (7 kinderen) en na haar dood in 1720 met de sopraan Anna Magdalena Wilcke (13 kinderen). De laatste jaren van zijn leven was hij blind.

1569   Alva voert ten bate van de Spaanse kroon in de Nederlanden een nieuwe belasting in die bekend staat als ‘de tiende penning’. Het was niet zijn beste zet, want op het vlak van de strijd tegen de Spaanse bezetting motiveert het de ongemotiveerden.

1338   Ridder Zeger de Kortrijkzaan, alias Seger Cortrezyn, die in 1302 op de Groeningekouter streed als aanvoerder van de Gentse milities, wordt door Lodewijk van Nevers, graaf van Vlaanderen aangehouden en opgesloten in het kasteel van Rupelmonde. Hij was een familielid van de Arteveldes en onderhandelde namens Jacob van Artevelde met Engelse koning, In gevangenschap wordt hij ziek. Lodewijk van Nevers laat hem in zijn bed onthoofden.

717   Karel Martel, aanvoerder der Franken, verslaat in Vimy tussen Atrecht en Kamerijk (Zuid-Vlaanderen) het leger van Neustrië, het latere Frankrijk. Hierdoor verzekert hij het verder bestaan van de Frankische natie.