23 juni. Net binnen: eerste harttransplantatie uitgevoerd in Nederland

Elk jaar   In Zweden Midzomeravond (Midsommarafton), gevierd tijdens het weekend van de zomerzonnewende, op de vrijdag die het dichtst bij 21 juni valt. Overal in het land worden midzomerpalen versierd met bladeren en bloemen. Per streek kan de midzomerpaal er iets anders uitzien, maar de basis is een kruis met grote kransen aan de dwarslat. Als de midzomerpaal versierd is en rechtop staat wordt er in een kring omheen gedanst, meestal onder begeleiding van accordeon- of gitaarmuziek. De volgende dag (zaterdag) is ook een feestdag en wordt Midzomerdag (Midsommardagen) genoemd.

2005   Er duiken verhalen op dat er een poema zou rondlopen op de Veluwe. Leden van een speciaal poemateam slagen er in foto- en video-opnames van het dier te maken, maar of het echt een poema is, of een groot uitgevallen kat of wat dan ook blijft onduidelijk. Nadat het dier op verschillende plaatsen op de Veluwe is opgedoken, verdwijnt het weer spoorloos. Misschien familie van die wolf in West-Vlaanderen?

Christo (1935-2020)

1995   De Duitse Rijksdag is helemaal ingepakt door de Bulgaarse inpakkunstenaar Christo, artiestennaam van Christo Vladimirov Javašev. Christo (1935-2020) transformeerde gebouwen – tijdelijk – tot groot uitgevallen pakketjes. Wereldberoemd werd hij met het inpakken van de Rijksdag, de Pont Neuf en andere monumenten. Ook bekend om zijn ‘paraplu-projecten’ en ‘gordijn’-projecten’, zoals Running Fence. Christo en zijn vrouw Jeanne-Claude Denat de Guillebon (1935-2009) zagen het als hun levenswerk. Ze staken tientallen miljoenen dollars eigen geld in zijn kunstondernemingen. Christo overleed in 2020 in zijn woonplaats New York, hij was 84 jaar.

1985   Een vliegtuig van Air India met 329 inzittenden stort na een explosie in de Atlantische Oceaan. De oorzaak is waarschijnlijk een bom, geplaatst door een Sikh-terrorist.

1984   Ger Keyzer ondergaat in het Rotterdamse Dijkzicht-ziekenhuis als eerste Nederlander met succes een harttransplantatie. De eerste harttransplantatie in België werd uitgevoerd op 27 augustus 1973 in het Brugmann ziekenhuis door de Brusselse professor en hartchirurg Georges Primo. En helemaal vooraan staat natuurlijk de harttransplantatie die op 3 december 1967 werd uitgevoerd in het Groote Schuur-Hospitaal in Kaapstad (Zuid-Afrika) door dr. Christiaan Barnard en zijn team.

1971   De ministers van buitenlandse zaken van de zes EEG-landen en Groot-Brittannië bereiken een akkoord over de Britse aansluiting bij de Euromarkt in 1973.

1900   In Parijs wordt de koepel van de befaamde Basilique du Sacré-Coeur de Montmartre geopend.

1965   Geboorte in Zandvoort (Noord-Holland) van Suzanne Bosman, presentatrice van het RTL Nieuws.

1961   Het Antarcticaverdrag treedt in werking. Het verdrag, dat twee jaar eerder door twaalf landen is ondertekend, bepaalt dat het Zuidpoolgebied alleen voor vreedzame, wetenschappelijke doeleinden mag gebruikt worden.

1944   In Lisse (Zuid-Holland) schieten onbekenden Jean G. Schoup dood, een Vlaamse oud-strijder, bekend om autobiografische roman In Vlaanderen heb ik gedood. Zie Vandaag van 21 februari 2023.

Belgische oudstrijders betogen in Brussel tegen amnestie (1937)

1937   Bij een betoging van belgicistische oud-strijders in Brussel wordt de neutrale zone overrompeld. Aanleiding was de amnestie-wet die op 13 juni in het Belgisch Staatsblad was verschenen: veroordelingen worden uit het strafregister geschrapt en veroordeelden krijgen hun kiesrecht terug. Ter dood veroordeelden konden evenwel niet gekozen worden. Deze bepaling was vooral tegen August Borms gericht.

Eerder al waren belgicistische oud-strijders in Brussel hun decoraties op het graf van de Onbekende Soldaat gaan gooien of knielden er om vergiffenis te vragen.

Koning Leopold III nodigde afgevaardigden van de oud-strijdersverenigingen, ook van de VOS, uit op een onderhoud. Hij verklaarde hun dat hij niet kon of mocht ingaan tegen de wil van de meerderheid. Hij vroeg tucht en eerbied voor de overheid. De oproep had resultaat, al had er op 8 juli nog wel een patriottische rouwoptocht plaats en volgde er nog veel scherpe agitatie vanwege Belgischgezinde oud-strijders en hun sympathisanten.

Als reactie daartegen vormen Vlaamse oud-strijders op de volgende IJzerbedevaart met hun oorlogsdecoraties een groot opschrift: ‘Amnestie 1937’.

1936   Geboorte in De Bilt (Utrecht) van Berend Boudewijn, artiestennaam van Berend Boudewijn van der Woude, presentator, quizmaster, acteur, regisseur en schrijver. Ook in Vlaanderen was De Berend Boudewijn Kwis (1971-1974) legendarisch.

Hij was een zoon van de dichter Johan van der Woude (1906-1979) en trouwde in 1992 met actrice en zangeres Martine Bijl (1948-2019).

Alan Turing (1912-1954)

1912   Geboorte in Paddington bij Londen van Alan Turing. Hij zal een van de belangrijkste wiskundigen van de 20ste eeuw worden. Alan Turing wordt gezien als de grondlegger van de moderne informatica. Op basis van zijn theoretisch wiskundige modellen werd het mogelijk snelle én nauwkeurige machines te bouwen. De belangrijkste is de Turingmachine die in feite bestaat uit een eindige verzameling ingebouwde regels en deze blijven vast gedurende heel het rekenproces. De informatie wordt gelezen van een band, in cellen verdeeld, die elk maar één symbool mogen bevatten.

Tot zover de theorie. De eerste machine die in de praktijk aan de eisen van Turing voldeed en dus ‘de eerste computer’ mag worden genoemd is de Z3 van Konrad Zuse waarover we in onze Vandaag van gisteren spraken.

Met Turing zelf loopt het slecht af. In 1952 wordt hij gearresteerd wegens homoseksuele handelingen. Dat was tot 1967 strafbaar in Groot-Brittannië. Turing wordt veroordeeld, waarbij hij kon kiezen tussen een hormonale behandeling gedurende een jaar, of een gevangenisstraf. Turing koos het eerste.

Op 7 juni 1954 wordt hij dood aangetroffen in zijn bed. De officiële doodsoorzaak is zelfmoord, maar er wordt beweerd dat hij door de Engelse geheime dienst is omgebracht, omdat hij te veel zou weten over geheime codes en daardoor een te groot veiligheidsrisico werd. Hij werd 41.

Anna Achmatova (1889-1966)

1889   Geboorte in Fontan bij Odessa (Oekraïne) van Anna Achmatova, Russische dichteres. Ze streeft naar ‘apollinische helderheid’, zet zich af tegen de symbolisten, met hun hang naar mystiek, meerduidigheid en occultisme en wordt door literatuurkenners geloofd voor haar ‘zuiverheid, soberheid en technische perfectie’. Ze houdt van ‘epos zonder helden’, ook de titel van een van haar werken. Achmatova’s eerste echtgenoot, Nikolaj Goemiljov, werd in 1921 door de communisten gefusilleerd. Al haar andere huwelijken en relaties draaiden op een mislukking uit. Anna overlijdt in 1966 op de leeftijd van 76 aan hartinfarct. Nagenoeg haar volledige werk werd in het Nederlands vertaald. In 2006 verscheen ook haar ‘autobiografisch proza’ De echte twintigste eeuw in het Nederlands.

1868   De Amerikaan Christopher Sholes (1819-1890) krijgt patent op de eerste schrijfmachine. Tegelijk zijn er vier anderen die de uitvinding claimen. Uiteindelijk zijn het de nazaten van de ingenieur Eliphalet Remington (1793-1861) die later hun naam op de meeste typemachines mogen zetten.

1297   De Franse koning Filips de Schone neemt Rijsel (Frans-Vlaanderen) in. Verwar deze vorst niet met de hertog van Boergondië, ook Filips de Schone (1478-1506), waarover we het hier gisteren hadden.