29 april. Historische dag: première van de guillotine

Elk jaar   Sinds 1982 de Internationale Dag van de Dans. Deze dag werd ingevoerd door het Internationaal Theater Instituut (ITI/UNESCO).

Violetta Sanders (1950-2005)

2005   Overlijden in Groningen van varkensvriendin Violette Sanders (54), oprichtster en eigenares van varkensopvangcentrum ’t Swieneparredies in Nieuw Scheemda (Groningen), om varkens een goed tehuis te bezorgen. Ze schreef Het varken als gezelschapsdier (2000). In 2018 verhuisden de varkens naar Haren.

1980   Overlijden in Bel Air van de Engelse regisseur sir Alfred Hitchcock (80), waarschijnlijk een van de beste en meest invloedrijke filmregisseurs ooit, die de term ‘suspense’ zijn volle betekenis gaf. Belangrijke films van hem zijn onder meer Psycho, Topaz, Vertigo, The birds, Frenzy, North by northwest, Dial M for murder, Rear window, Lifeboat, Rope, Spellbound, Suspicion, Shadow of a doubt. Veel Hitchcock-films bevatten een klein optreden van de regisseur zelf. Hij werd in 1955 Amerikaans staatsburger.

1975   Feitelijk einde van de Vietnamoorlog: de laatste Amerikaanse troepen vluchten weg uit Saigon voor de oprukkende Vietcong. De Amerikaanse ambassade wordt in chaos en paniek geëvacueerd met helikopters.

Uma Thurman (°1970)

1970   Geboorte in Boston van Uma Thurman, Amerikaanse filmactrice van Zweeds-Duits afkomst. We herinneren ons de films Pulp fiction, Even cowgirls get the blues, Dangerous liaisons, The avengers, Batman & Robin, Final analysis, Hysterical blindness, Kill Bill, , Burnt, The war with grandpa, The Brits are coming en de serie Nymphomaniac.

1933   Oprichting van Actiecomité Vlaams Nationale Zangfeesten, bedoeld om de door Willem de Meyer vanaf 1926 georganiseerde zangavonden een organisatorisch stevige basis te geven. Het actiecomité bestond uit onder meer uit Karel Peeters (voorzitter), Lode Bonten (ondervoorzitter), Joris Diels (regisseur) en Jef van Hoof (dirigent). Onder voorzitterschap van August Borms werd tevens een erecomité samengesteld met prominente Vlaams-nationale politici (onder meer Hendrik Borginon, Adiel Debeuckelaere, Herman Vos, Gerard Romsée), componisten en musicologen.

De uitbreiding van het erecomité met Stijn Streuvels, Gaston Feremans, Renaat Veremans, Lieven Gevaert, Wies Moens, Joris van Severen en Reimond Tollenaere maakte duidelijk dat de vereniging zich wou openstellen voor andere Vlaams-nationalisten en Heel-Nederlanders, voorbij alle partijpolitieke geschillen.

De trend tot verruiming leidt in mei 1938 tot de omvorming in mei 1938 tot het Vlaams Nationaal Zangverbond (VNZ). Door de oorlogsomstandigheden werd het VNZ in 1944 ontbonden, maar de activiteiten werden in juni 1947 hervat door het nieuw opgerichte Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ) dat sindsdien, naast vele andere activiteiten, het jaarlijkse Vlaams Nationale Zangfeest organiseert.

1922   Geboorte in Brussel, meer bepaald in de Marollen, van Toots Thielemans, Vlaams jazzmuzikant, componist en mondharmonica virtuoos. Hij was een veelgevraagd solist en begeleider. Bekende songs van hem waren onder meer Bluesette, Soul station, Tenor madness, Undecided, Body and soul. Speelde met onder andere Charlie Parker, Miles Davis en Stevie Wonder. Hij kreeg in 1980 een hersenbloeding, waarna hij geen gitaar meer speelde. In 2001 verhief koning Albert II hem tot ‘baron’; waarschijnlijk de enige baron die ooit op een Vlaams Nationaal Zangfeest optrad. Hij overleed in 2016.

1915   Geboorte in Mers-les-Bains (Somme) van Albert Deckmyn, jurist en Vlaams-nationaal politicus. Hij studeert rechten aan de RUGent, vestigt zich als advocaat in Kortrijk. Via het KVHV komt hij in het Verbond van Dietse Nationaalsolidaristen (Verdinaso) terecht. Na de moord op Joris van Severen (20 mei 1940) sluit hij zich in 1941 aan bij het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en volgt Pol le Roy op hoofdredacteur van het VNV-partijblad De Nationaal-Socialist, Hij komt herhaaldelijk in aanvaring met de leiding van het VNV omdat hij al te nadrukkelijk het Dinaso-gedachtegoed verbreidt en Joris van Severen prijst. De Dietse koers van het VNV-weekblad ergert de Duitse bezetter. In mei 1944 krijgt het een verschijningsverbod opgelegd. In 1945 wordt hij veroordeeld tot vijftien jaar en komt in juli 1950 vrij. Hij overlijdt in 1989.

1901   Geboorte in Tokio van de Japanse keizer Hirohito (1901-89). Hij nam in 1926 de naam Showa aan (‘verlichte vrede’) maar liet zich in 1941 door de militaire elite in Japan overhalen tot een grote oorlog. Zijn regeerperiode – als 124ste keizer – duurde 68 jaar, van 1921 tot zijn overlijden in 1989.

1899   In het Frans-Vlaamse Wimeruwe (Wimereux) brengen de Italiaan Guglielmo Marconi en de Fransman Édouard Branly de eerste draadloze radioverbinding tot stand tussen Frankrijk en Groot-Brittannië. Een gedenkteken herinnert aan de proefnemingen die in de Villa Flandre werden gehouden.

1792   Voor het eerst wordt de guillotine in Parijs gebruikt voor een terechtstelling, en wel van de misdadiger Nicolas Pelletier. Eerder waren er – bij wijze van proef – schapen en lijken van mensen mee onthoofd. De guillotine is vernoemd naar de Franse arts en politicus Joseph-Ignace Guillotin (1738-1814), een uitgetreden jezuïet, die pleitte voor een mechanische uitvoering van de doodstraf. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Guillotin dus niet de uitvinder van het toestel dat naar hem werd genoemd.

De guillotine kreeg al gauw een bloedige reputatie tijdens het Schrikbewind, toen tienduizenden mensen onthoofd werden als vijanden van de Franse Revolutie. Guillotin ontsnapte zelf ternauwernood aan ‘zijn’ machine. Hij werd in september 1793 als verdachte gearresteerd en kwam pas vrij na de val van Maximilien de Robespierre in juli 1794. Als Dr. Guillotin in 1814 overlijdt, krijgen zijn kinderen toestemming om hun familienaam te veranderen.

De laatste executie met de guillotine vond plaats in Marseille op 10 september 1977, toen de moordenaar Hamida Djandoubi werd onthoofd, een Tunesisch immigrant die werd veroordeeld voor de marteling van en moord op een 21-jarige vrouw.

Michiel de Ruyter (1607-1676)

1676   Overlijden van de Nederlandse admiraal Michiel de Ruyter (69) aan zijn door een Franse kanonskogel veroorzaakte verwondingen, na een onbesliste zeeslag in de Middellandse Zee. Hij is de grootste vlootvoogd der Nederlanden en de bekendste zeeheld uit onze geschiedenis. Zijn bijnaam was ‘Bestevaêr’ (grootvader).

Deze uitzonderlijke militair tacticus maakt tijdens de Tweede Engelse oorlog (1665-1667) de ‘Tocht naar Chatham’, waarbij het Engelse vlaggenschip Royal Charles wordt buitgemaakt. Prins Willem III benoemt hem in 1673 tot luitenant-admiraal-generaal. In de drie eerste Engels-Nederlandse Oorlogen speelde hij een belangrijke rol. Hij was ook actief in diverse oorlogen in de Oostzee en tegen piraterij in de Middellandse Zee. Eerder voer hij met zijn eigen schip, de Salamander, naar West-Indië en Noord-Afrika. Hij begon als walvisvaarder.

De Ruyter was al in de zeventiende eeuw een held. Vanaf het einde van de 18de eeuw heeft de Nederlandse vloot zijn admiraal geëerd door steeds een van de grotere oorlogsbodems naar hem te vernoemen. Van 1970 tot 1977 prijkte Michiel de Ruyter op het biljet van honderd gulden. In 2007 vond naar aanleiding van zijn 400ste geboortedag een speciaal Michiel de Ruyterjaar plaats, met onder meer een internationale vlootschouw in Vlissingen, zijn geboortestad.