29 november. Net binnen: Raspoetin vermoord

2017   De Bosnisch-Kroatische oorlogsmisdadiger Slobodan Praljak (1945-2017) hoort voor het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag dat het vonnis uit 2013 van 20 jaar celstraf tegen hem in hoger beroep blijft gehandhaafd. Hij roept ‘Ik ben geen oorlogsmisdadiger!’, en drinkt voor de ogen van de rechters en de camera’s een glaasje met daarin cyaankali leeg. Hij overlijdt enige tijd later. Het gebeurt tijdens de allerlaatste zitting van het Joegoslaviëtribunaal, een internationaal strafhof dat van 1993 tot 2017 zitting hield.

Luc de Vos (1962-2014)

2014   Overlijden in Gent van Luc de Vos (52), Vlaamse zanger-gitarist, schrijver en televisiepersoonlijkheid. Met zijn groep ‘Gorki’ maakte hij 11 albums. Nummers die het deden: Mia, Anja, Lieve kleine piranha. Hij schreef boeken als Paddenkoppenland, Het mensdom, De volksmacht, De verworpenen. Daarnaast ook columns voor onder andere radiozender Studio Brussel. Op televisie bracht hij onder meer De Laatste Show.

2001   Muzikant George Harrison overlijdt op 58-jarige leeftijd. De ex-Beatle lijdt dan al enkele jaren aan keelkanker. Harrison wordt gecremeerd in Hollywood. Na de crematie wordt zijn as uitgestrooid boven de Ganges in India. Harrison laat ruim 55 miljoen dollar na aan de Hare Krishna beweging.

1996   Linkse guerrilla’s in Guatemala tekenen een vredesverdrag met de regering, waardoor er een einde komt aan maar liefst 36 jaar burgeroorlog. In 1998 wordt gemeld dat de burgeroorlog aan 200 000 leden van de Indiaanse bevolking het leven heeft gekost.

1992   De president van Brazilië, Fernando Collor de Mello, neemt ontslag nadat hij ervan wordt beschuldigd zo’n 24,6 miljoen dollar te hebben gestolen uit de staatskas. Hij betwist dat.

1989   Vaclav Havel wordt (de laatste) president van Tsjechoslowakije. Op 1 januari 1993 zal het land vreedzaam worden opgedeeld in Tsjechië en Slowakije, zoals eerder Noorwegen en Zweden in 1905.

1987   De Russische kosmonaut Joeri Romanenko keert terug na een verblijf van 326 dagen in het ruimtestation MIR.

Hendrik Borginon (1890-1985)

1980   Viering van de 90ste verjaardag van Hendrik Borginon, advocaat en Vlaams-nationaal politicus. Dat verliep niet probleemloos, want Borginon hield er niet van in de schijnwerpers te worden gehuldigd. Toen Karel Lambrechts en Ernest van den Berghe het initiatief tot een huldiging namen naar aanleiding van zijn 90ste verjaardag, werd dit na lang wikken en wegen op uitdrukkelijk verzoek van de gevierde in het teken van 75 jaar Vlaamse Beweging geplaatst. De viering ging door in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) te Brussel op 29 november 1980 in aanwezigheid van talrijke medestanders en prominenten, ook gewezen politieke tegenstanders. Hendrik Borginon overleed te Brussel op 2 januari 1985 op de leeftijd van 95.

Meer over hem op Vandaag van 2 november 2021.

1974   Het Britse parlement neemt een wet aan die het Iers Republikeinse Leger (IRA) verbiedt.

Mariska van Kolck (°1963)

1963   Geboorte in Amsterdam van Mariska van Kolck, actrice, zangeres en presentatrice. Ze speelde in films als De gulle minnaar, in tv-series als Tatort, Sterne des Sundens en presenteerde onder andere Medialand, Wie ben ik?, Bestemming Nederland en Familie Team (RTL4). Ze speelde de hoofdrol in de musical 42nd Street, verder Blonde Greet in De Jantjes en Nancy in Oliver.

1954   De immigratiefaciliteiten op Ellis Island in de haven van New York worden gesloten. Vanaf 1892 waren meer dan 12 miljoen immigranten via Ellis eiland de Verenigde Staten binnengekomen. Annie Moore, een vijftienjarig meisje uit Ierland, was de eerste die via deze weg werd toegelaten tot de Verenigde Staten. In 1976 werd Ellis eiland opengesteld voor het publiek.

1944   Een Duits V1-raket stort neer op het Farmaceutisch Instituut van de KULeuven en veroorzaakt zeven doden.

1928   Bekende woorden van Joris van Severen in het Belgische Parlement: ‘La Belgique qu’elle crève’. Maar heeft hij dat toen echt gezegd? De filoloog en archivist Jef Werkers (1911-2004) deed er grondig onderzoek naar en publiceerde de resultaten in het Jaarboek Joris van Severen nr. 11 (2007). De twijfel blijft.

1916   Moord op de Russische monnik Grigori Raspoetin, ooit een beschermeling én adviseur van de Russische tsarina in Petersburg. Hij werd rond 1869 in Siberië geboren als Gregori Jefimovitsj Novitsj. Pas later zou hij de naam krijgen die we nog in geschiedenisboeken aantreffen. Als pelgrim trok hij door Rusland totdat hij in 1905 aan het hof van de laatste Tsaar Nicholas II en zijn vrouw Alexandra verscheen. Hij was er terecht gekomen omdat hij – naar eigen zeggen – werd aangeraakt door de Hemelse Moeder die hem vroeg om de bloedingen van de troonopvolger te stoppen. De jonge prins, of tsarevitsj, leed aan hemofilie en had, omdat zijn bloed niet stolde, inwendige bloedingen. Raspoetin bad het kind weer gezond. Met vele fans tot gevolg, voornamelijk vrouwen.

Hij predikte dat met hem naar bed gaan hetzelfde was als bevrijding van de zonden. Raspoetin was van mening dat men zonde helemaal moest ervaren om ze te kunnen overstijgen. Dat gold zowel voor drank als seks, en beiden liet hij zich goed smaken. Dat neemt niet weg dat hij binnen zeer korte tijd hoge posities aan het hof bekleedde. Hij werd vermoord door grootvorst Feliks Joesoepov omdat zijn macht te groot werd en Rusland ontredderde.

1890   De Slag bij Wounded Knee, waarbij 300 Sioux worden gedood door het Amerikaanse leger.

1864   In Colorado brengen vrijwilligers onder leiding van kolonel John Chivington (1821-1894) ten minste 400 Cheyenne- en Arapahoe-indianen om bij Sand Creek, waar ze met ambtelijke toestemming een kamp hadden opgeslagen. Ongeveer twee derde van de slachtoffers van deze moordpartij waren vrouwen, kinderen en baby’s. Chivington en zijn mannen namen scalpen en andere lichaamsdelen als trofeeën mee, waaronder menselijke foetussen en mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. De daders kregen een blaam, verder niets.

1883   Geboorte in Bollezele (Frans-Vlaanderen) van Jozef Dezitter, houtsnijder, meubelmaker en schrijver, auteur van verschillende geïllustreerde boeken over de huizen, kapellen en molens van de Westhoek, alsook over de steden Broekburg en Sint-Winoksbergen. Daarnaast verzamelde hij

Lodewijk van Male (1330-1384)

spreekwoorden en zegswijzen uit Frans-Vlaanderen. Straten zijn naar hem genoemd in Bollezele en Sint-Winoksbergen.

1812   Britse soldaten steken de stad Buffalo in de staat New York in brand.

1576   Akte van aansluiting van Willem van Oranje en de Staten van Holland en Zeeland bij de Pacificatie van Gent. Die betekent een stap verder naar het grote ideaal van Willem van Oranje, met name eenheid van de 17 provincies van de Lage Landen op basis van godsdienstvrijheid.

1330   Geboorte te Male (Brugge) van Lodewijk van Male, de laatste zelfstandige graaf van Vlaanderen. Hij was ook de meest Vlaamse graaf uit het huis van Dampierre. Lodewijk van Male vaardigde een meerderheid van Nederlandstalige akten uit, onder meer voor de Frans-Vlaamse stad Belle (Bailleul).