3 februari. Historische dag: Benelux-unie opgericht

Elk jaar   In Vietnam viering van de stichting van de Communistische Partij Vietnam op 3 februari 1930. De CPV is de enige politieke partij in het land en heeft gecentraliseerde controle over de staat, het leger en de media. De president van Vietnam is het hoogst gerangschikte lid van het Politbureau. De oprichting wordt jaarlijks gevierd, maar is geen vrije dag.

2006   Overlijden in Rome van Romano Mussolini (78), bekend Italiaans jazzpianist en kunstschilder. Hij was de jongste zoon van Benito Mussolini, de fascistische leider van Italië. Romano daarentegen was de leider van de Romano Mussolini All Stars en speelde onder anderen samen met Chet Baker en Duke Ellington. Hij was getrouwd met de zus van actrice Sophia Loren.

1998   Kabelliftramp in Italië. Een te laag vliegende Amerikaanse militaire straaljager vliegt in het skioord Cavalese bij Trento, tegen de kabel van een skilift. Een gondel stort 200 meter naar beneden en 20 mensen sterven. De Verenigde Staten betalen schadevergoeding aan de families van de slachtoffers, maar verzetten hemel en aarde opdat niemand juridisch verantwoordelijk zou worden gesteld voor de ramp. En daar komen ze mee weg.

1969   Het Palestijnse Nationale Congres, bijeen in Caïro, kiest Yasser Arafat (1929-2004) tot leider van de PLO. Hij blijft tot zijn dood in 2004 in functie.

1958   Ondertekening in Den Haag van het verdrag voor de oprichting van een economische unie tussen de landen van Benelux, als uitbreiding van het bestaande Benelux-verdrag uit 1944.

Willeke Alberti (°1945)

1945   Geboorte in Amsterdam van Willeke Alberti, artiestennaam van zangeres en actrice Willy Albertina Verbrugge. Ze neemt de schuilnaam van haar vader over, de tenor Carel Verbrugge, alias Willy Alberti. Bekende songs van haar zijn Norman, Spiegelbeeld, Morgen ben ik de bruid, Carolientje, Waar is de zon? enz. Voor de AVRO verzorgt ze tv-shows, samen met haar vader. Grote bekendheid krijgt ze met tv-series als De kleine waarheid en Rooie Sien. Ze ontvangt de Edison Oeuvreprijs 2020. Een van haar zoons is Johnny de Mol, kind van haar huwelijk met de mediamagnaat John de Mol.

1935   Overlijden in Montpellier van de plantkundige Charles Flahault (82). Hij wordt geboren in Belle (Frans-Vlaanderen) en onderneemt talrijke wetenschappelijke reizen in Scandinavië, Duitsland, Benelux, Spanje, Corsica, Tunesië, enz. Hij wordt professor botanica aan de universiteit van Montpellier en is een voorloper van milieubeheer en ecologische zorg: al op het einde van de 19de eeuw voorziet hij de dreigende ontbossing en brengt de eerste maatregelen op gang om die tegen te gaan.

1935   Overlijden in Gauting (Beieren) van de Duitse ingenieur Hugo Junkers, pionier van luchtvaartindustrie. In 1914-1915 ontwerpt hij het eerste volledig metalen vliegtuig, de J-1. In 1933 wordt hij door Hitler onteigend.

1925   Stijn Streuvels doet een stapje in de politiek en wordt lid van de Rooms Katholieke Vlaams Nationale Vereniging. Hij zorgt ook voor opschudding met een interview in Ons Vaderland: ‘Ik ben volledig akkoord met het activistisch principe’. En dat kort na zijn bevordering tot officier in de Leopoldsorde.

Christiaan de Wet (1854-1922)

1922   Overlijden in Dewetsdorp nabij Klipfontein van Christiaan de Wet, Zuid-Afrikaans vrijheidsstrijder tegen de Engelsen, Boerengeneraal tijdens de Tweede Vrijheidsoorlog (1899-1902) en politicus. De Wet dankt zijn grote populariteit aan zijn onverzettelijkheid, zijn enorme inzet en aan de guerrillatactiek die hij introduceerde tegenover de Britse overmacht.

Zijn begrafenis, aan de voet van het Vrouwenmonument trekt 40 000 aanwezigen. De familie Kröller-Müller laat in Nederland ter nagedachtenis een groot standbeeld oprichten, in wat nu het Nationale Park De Hoge Veluwe heet. Talrijke straten worden naar hem genoemd, waaronder niet minder dan 35 in Nederland en één in Vlaanderen, de Generaal de Wetstraat in Borgerhout (Antwerpen). In de literatuur inspireert hij onder meer Cyriel Verschaeve tot een machtig gedicht. Het meest bekende is echter dat van Jan F.E. Celliers:

Generaal De Wet

Stil, broers,
daar gaan ’n man verby,
hy groet,
en dis verlaas.
Daar’s nog maar één soos hy;
bekyk hom goed.

Die oog,
nou dof en weggesink,
soos vuurvonk kon hy blink –
die arendsblik,
die kakie- en renegateskrik.
Die stap en kraggebaar
is nou bedaar.
Is dit jul leier nog, per’ ruiterskaar?

Gewis!
en soos hy ons s’n was
en is.

Al is die oog verswak,
hy kyk nog fier omhoog
in jou
soos in sy God se oog.
Al stap hy kromgeknak
en afdraans af,
al klop die hart al flou:
soos altyd is nog nou
elk stap en hartslag trou
tot in sy graf.

En hierdie pure man
jou kind, Suid-Afrika!
Wat vrees ons dan?
Geseën sal wees
die grond, die bloed, die vlees
wat sulke vrugte dra.
In ons De Wet se gees
voortwaarts,
Suid-Afrika!

Dit gedicht is in Zuid-Afrika enorm populair gebleven en vertaald in vele talen. In de Xhosa-versie werd het voorgedragen bij de officiële herdenkingsplechtigheid voor Walter Sisulu (1912-2003), een Zuid-Afrikaans antiapartheidsactivist en leider van het ANC.

1909   Geboorte in Parijs van Simone Weil, arbeidster, anarchiste, vrijwilligster tijdens de Spaanse Burgeroorlog, maar ook mystica en filosofe, auteur van onder meer het boek L’Enracinement (De verworteling).

Aalto-krukjes (1932)

1898   Geboorte in Kuortane van Alvar Aalto, wereldberoemd Fins modern architect en industrieel ontwerper. Aalto was een van de eerste en meest invloedrijke architecten van de moderne beweging in Scandinavië. De meeste van zijn gebouwen bevinden zich in Finland, maar ook daarbuiten zijn veel van zijn ontwerpen gerealiseerd, onder meer in Duitsland Estland, Rusland, Zwitserland en de Verenigde Staten.

Aalto’s ontwerpen worden gekenmerkt door hun functionalisme. Typisch voor Aalto zijn ruimtes die in elkaar overvloeien, gebogen muren en de ingenieuze toepassing van verschillende materialen, zoals hout, gewapend beton en staal in een gebouw. Typische gebruiksvoorwerpen die Aalto heeft ontworpen zijn de krukjes die we kennen van bij Ikea en de zogenaamde Aalto-vaas.

1893   In het blad De Nederlander te Chicago verschijnt een artikel ‘Heeft de Nederlandse taal een toekomst?’ De Vlaamse taalkundige Hippoliet Meert (1865-1924) antwoordt hierop en ontvouwt een plan om, naar het voorbeeld van de Alliance française en het Alldeutscher Verband, ook een Algemeen-Nederlands Verbond te stichten om wereldwijd de Nederlandse taal en cultuur te steunen. Deze gedachte vindt weerklank en op 27 april 1895 wordt tot de stichting van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) overgegaan.

1638   De Amsterdamse schouwburg wordt geopend. Op het affiche daarbij staat het treurspel Gijsbrecht van Aemstel van Joost van den Vondel.

1325   Bij een gevecht nabij Gistel tussen koningsgetrouwe ridders en Vlaamse milities onder leiding van Seger Janssone worden de ridders verslagen.

313   Met het Edict van Milaan komt er een eind aan de christenvervolgingen. Maar de vervolging van heidenen neemt in alle hevigheid toe.