4 juli. Historische dag: grondslagen van Doorbraak gelegd

Elk jaar   In de Verenigde Staten Independence Day ofte ‘The 4th of July’. Op deze dag in 1776 riepen dertien Britse kolonies in Noord-Amerika met de ‘Declaration of Independence’ de onafhankelijke republiek der Verenigde Staten van Noord-Amerika uit.

Privé wordt dit niet meteen een geluksdag voor toekomstige presidenten van de VS. Op 4 juli 1826 sterft Thomas Jefferson (83), derde president van de Verenigde Staten en precies op dezelfde datum ook John Adams (90), tweede president van de VS. In 1831, nog altijd op 4 juli, overlijdt James Monroe (73), vijfde president, en op 4 juli 1891 Hannibal Hamlin (81), vicepresident onder Abraham Lincoln.

Armin Mohler (1920-2003)

2003   Overlijden in München van Armin Mohler (83), Zwitsers filosoof en historicus, grondlegger van het begrip en de geschiedenis van de Conservatieve Revolutie, de ideologische tegenbeweging tegen de Franse Revolutie die zich duidelijk onderscheidt van reactionaire restauratiedrang. Van 1949 tot 1953 is hij de privésecretaris van Ernst Jünger (1895-1998). Hij wordt Frans correspondent voor Die Welt, Die Tat en Die Zeit en woont daarom in Parijs van 1953 tot 1961. Daarna leidt hij in München de Carl Friedrich von Siemens Stichting.

1953   Eerste nummer van De Volksbeweging, blad van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). De eerste editie bevat artikels van onder anderen Paul-Felix Beeckman, Wim Jorissen, Edmond van Dieren en Piet Tommissen. Hoofdredacteur is Antoon Mermans. In het voorjaar van 1961 komt de leiding van de VVB in handen van Wilfried Martens onder wiens impuls De Volksbeweging uitgroeit tot een volwaardig ledenblad dat vanaf 1962 verschijnt onder de titel Doorbraak.

1950   Eerste uitzending van Radio Free Europe in München. Ondanks de naam gaat het over een puur Amerikaanse onderneming. Radio Free Europe werd in 1949 in Berlijn gesticht door de National Committee for a Free Europe, onderdeel van de CIA. Dit comité, destijds onder leiding van John Foster Dulles, was een van vele propagandamiddelen in de Amerikaanse ideologische strijd tegen het communisme. De organisatie is tegenwoordig verspreid over Europa en het Midden-Oosten. Er wordt meer dan 1000 uren per week uitgezonden, in 28 talen.

1946   De Filipijnen worden onafhankelijk van de Verenigde Staten.

1945   De Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid gaat legaal van start met de oprichting van een afdeling te Amsterdam. Ze was ondergronds ontstaan in het jaar 1943, toen een aantal Noord-Nederlanders, onder wie oud-leden van de Dietse Bond en het Diets Studentenverbond (DSV) te Amsterdam in het geheim bijeenkwamen om over de toekomst van Nederland en Vlaanderen na de nederlaag van nazi-Duitsland te beraadslagen.

Ria Bremer (°1939)

1939   Geboorte in Rotterdam van Ria Bremer als Maria Theresia Sitskoorn. Presentatrice, journaliste en producente, bekend van onder meer Televizier Magazine. Ze begon als journaliste bij het Noord-Hollands Dagblad en daarna bij De Volkskrant. Ze richtte eind jaren 1990 haar eigen bedrijf Medical Multi Media op. Van 1980 tot 2000 was ze eindredacteur en presentator van het medische programma Vinger aan de Pols. Verder maakte Bremer tientallen documentaires. Ze stopte in 2001 met haar presentatiewerk, maar maakte voor AVROTROS nog de serie De anatomische les met Ria Bremer.

1888   Overlijden in Hademarschen (Schleswig-Holstein) van Theodor Storm (70), Duits advocaat, rechter, schrijver en dichter uit Noord-Friesland. Hij schreef 58 novelles in realistische stijl en vele bekende gedichten. Zijn meesterwerk Der Schimmelreiter schreef hij in zijn laatste levensjaar. De Nederlandse regisseur en scriptschrijver Jos Thie bewerkte dit verhaal in 2018 tot een toneelstuk De Stormruiter, waarbij ruim honderd acteurs, zangers, figuranten, musici en ruiters samen met meer dan honderd Friese paarden, ganzen en honden optraden.

1887   De Belgische bankbiljetten worden tweetalig en even later wordt het Belgisch Staatsblad gedeeltelijk in het Nederlands gepubliceerd.

Standbeeld van Jan Pieter Minckelers (1748-1824) op de markt van Maastricht

1824   Overlijden in Maastricht van Jan Pieter Minckelers (75), Nederlands uitvinder, ontdekker van het lichtgas (steenkoolgas) en uitvinder van de gaslamp. Minckelers studeerde aan de pedagogie De Valk van de universiteit van Leuven. De erkenning van de bescheiden Minckeleers als ontdekker van het steenkoolgas kwam pas laat. Aanvankelijk dacht men dat de Engelsman Charles Green, de Fransman Philippe Lebon of de Schot William Murdoch de ontdekkers van het lichtgas waren, maar Minckelers was hen daarin voorgegaan.

Op de Markt in Maastricht staat sinds 1904 een bronzen standbeeld van J.P. Minckelers met ‘eeuwig’ brandende gasvlam. In 2013 besloot het gemeentebestuur van Maastricht, om duurzaamheidsredenen en om jaarlijks 40 000 euro te besparen, een muntapparaat bij het beeld te plaatsen. Door de inworp van muntgeld kan de vlam enkele minuten tot leven worden gebracht.

Ook in Heverlee staat een standbeeld van Minckelers nabij de gebouwen van de faculteit Toegepaste Wetenschappen van de KULeuven. In het centrum van Leuven is een straat naar hem vernoemd.

Giuseppe Garibaldi (1807-1882)

1807   Geboorte in Nice (Nizza voor de Italianen!) van Giuseppe Garibaldi, Italiaanse generaal, politicus, maar vooral vrijheidsstrijder. Hij speelde een beslissende rol in de eenmaking van Italië. Samen met Camillo Cavour, koning Victor Emanuel II en Giuseppe Mazzini wordt hij beschouwd als een van de Italiaanse ‘vaders des vaderlands’. Hij was de generaal die de Romeinse Republiek beschermde tegen Franse legers (1849) en vanaf 1860 met zijn 1089 Roodhemden, I Mille, tussen 11 en 70 jaar oud, voor de vrijheid en eenheid van Italië streed. Die bracht hij ook tot stand in 1870. Er is vrijwel geen stad in Italië zonder een ‘Piazza Garibaldi’. Hij werd parlementslid en overleed in 1882 op Caprera, een maand voor zijn 75e verjaardag.

1601   Aanvang van het beleg van Oostende door de Spanjaarden. Door de verdediging van Charles van der Noot en generaal Francis Vere houdt Oostende drie jaar lang stand, mede doordat de stad vanuit zee kon worden bevoorraad. Aartshertog Albrecht wilde het rebelse Oostende kost wat kost heroveren. De Nederlanders, gesteund door de Engelsen, wilden Oostende behouden als meest zuidelijke steunpunt. Prins Maurits kreeg van de Staten-Generaal de opdracht de stad te verdedigen. De prins vond de stad echter veel te ver van zijn aanvoerlijnen liggen en concentreerde zich op het verdedigen van Sluis.

In 1604 wordt Oostende uiteindelijk veroverd door de Spaanse generaal Ambrogio Spinola. Hierdoor verdwijnt het laatste vrije bolwerk in het zuiden en tegelijk het uitzicht op een spoedige hereniging van de Lage Landen. Het driejarig beleg kost uiteindelijk aan minstens 150 000 mensen het leven. Oostende wordt volledig verwoest.

1558   De stad Sint-Winoksbergen in Frans-Vlaanderen wordt op bevel van de Franse koning Henri II uitgemoord. Een andere Franse koning, Karel VI, bijgenaamd Charles le Fou, had de stad op 3 september 1383 al eens platgebrand en een van zijn opvolgers, Karel VIII deed die wandaad nog eens over in 1494.