5 april. Net binnen: Jan Timmermans overleden, tweede oorlogsburgemeester van Antwerpen

La Belle na de aanslag

1986   De Libische geheime agent Abu Agila Mohammad Mas’ud pleegt een bomaanslag op discotheek La Belle in West-Berlijn. Bij de aanslag verliezen twee Amerikaanse militairen en een Turkse vrouw het leven. Daarnaast raken 278 mensen gewond, onder wie 79 Amerikanen.

Uit telexberichten aan de Libische ambassade in Oost-Berlijn vermoedt men dat de opdrachtgever van de aanslag de Libische geheime dienst is. Het motief is vergelding voor een treffen in de Golf van Sidra, waarbij de Amerikanen een Libisch flottielje vernietigden. Als vergeldingsactie laat de Amerikaanse president Ronald Reagan op 14 april 1986 drie steden in Libië bombarderen waarbij 101 mensen het leven laten. Qadhafi wreekt die bombardementen door op 21 december 1988 een aanslag boven Lockerbie te laten plegen op een Amerikaans passagiersvliegtuig. Daarbij vallen 259 doden. In 2004 betaalt Libië een schadevergoeding aan een deel van de nabestaanden van beide aanslagen.

Tsjang Kai-sjek (1887-1975)

1975   Overlijden in Taipei van Tsjang Kai-sjek (87), Chinees nationalistisch politicus, president van de Chinese Republiek, Taiwan. In 1949 vlucht hij met ongeveer 2 miljoen volgelingen voor het communisme naar Taiwan (Formosa) en heeft daar een ‘nationale regering van de Republiek China’ gevestigd, als tegenhanger van de Mao-dictatuur. Na zijn dood in 1975 volgt zijn zoon Chiang Ching-kuo hem op als hoofd van de Kwomintang-partij, als premier en later als president.

1962   Overlijden in Etterbeek (Brussel) van Jan Timmermans (62), Vlaams-nationaal politicus. Hij wordt voorzitter van de Vlaamse Bond van het atheneum te Antwerpen en van het landelijk Verbond van Vlaamse Atheneumstudenten. Na het overlijden van zijn vriend Herman van den Reeck wordt hij hoofdredacteur van het leerlingentijdschrift De Goedendag., Na de gewelddadige dood van Van den Reeck spreekt Timmermans namens de studenten een grafrede uit. In september 1920 sticht hij mee Jong-Vlaanderen, een Vlaams-nationale vereniging waarvan de naam naar de vroegere activistische organisatie verwijst. Timmermans is ook nog actief in de Vlaamse Clarté-groep en andere linkse en vrijzinnige organisaties.

Na studies aan de Sorbonne en in Berlijn studeert Timmermans rechten aan de Université libre de Bruxelles (ULB). In 1926 schrijft hij zich in aan de balie in Antwerpen, waar hij meteen een vooraanstaande rol speelt. In 1935 wordt hij door de Vlaamse Conferentie der Balie van Antwerpen verzocht de traditionele openingsrede te houden en in 1936 kiezen ze hem tot ondervoorzitter. Daarnaast is hij ook actief in de Frontpartij en in talrijke Vlaamse culturele initiatieven. Zo stichtte hij in 1928 mee de Volksuniversiteit Herman van den Reeck.

In 1929 werd hij voor de Frontpartij verkozen in de provincieraad van Antwerpen, in 1932 in de Antwerpse gemeenteraad. In 1933 volgde hij Herman van Puymbrouck op als leider van de Antwerpse Frontpartij, maar geeft in 1934 ontslag om over te stappen naar het VNV. In 1939 wordt hij verkozen in de Kamer.

In mei 1940 werd Timmermans aangehouden door de Belgische Veiligheid en wederrechtelijk naar Frankrijk gedeporteerd. Na zijn terugkeer wordt Timmermans lid van de raad van leiding van het VNV. Timmermans sticht Het Juristenblad en in 1940, na zijn terugkeer uit Franse gevangenschap, wordt hij voorzitter van de Vlaamse Conferentie der Balie van Antwerpen gekozen. In december 1941 wordt hij havenschepen van Groot-Antwerpen en in 1944 burgemeester.

In 1945 wordt hij door de krijgsraad ter dood veroordeeld. Na jaren wordt dit doodsvonnis vernietigd en in 1951 wordt hij wegens zijn zeer slechte gezondheidstoestand in voorlopige vrijheid gesteld, met verbod in Antwerpen te komen. Tijdens zijn gevangenisjaren bekeert hij zich tot het katholicisme. In 1952 is hij nog één van de stichters van de Vlaamse Volksbeweging.

1955   Winston Churchill treedt om gezondheidsredenen af als premier van Groot-Brittannië. Hij is dan 80.

Mahatma Gandhi (1869-1948)

1930   In een gebaar van burgerlijke ongehoorzaamheid breekt Mahatma Gandhi de Britse wet door naar de zee te lopen en zout te maken. In een persverklaring zegt hij: ‘De wereld biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht’.

1925   De socialisten winnen voor het eerst spectaculair de verkiezingen, ten koste van de liberalen. Ze gaan van 70 naar 78 kamerzetels, waarmee ze voor het eerst even sterk zijn als de katholieken. De liberalen moeten het met 23 zetels stellen, een verlies van 10. De Vlaams-nationalisten stijgen van 4 naar zes en voor het eerst zitten er ook twee communisten in de Kamer. Onder druk van de christendemocraten komt er een katholiek-socialistische coalitie tot stand, met een linkse regering die op uitgesproken wantrouwen wordt onthaald door onder meer de financiële en zakenkringen. De regering brengt niets terecht van de noodzakelijke sanering van de financiën en de koers van de Belgische frank bereikt een nooit gezien dieptepunt. De regering Poullet-Vandervelde komt al in 1926 ten val.

1916   We zijn midden de Eerste Wereldoorlog. De Duitse Rijkskanselier Theobald von Bethmann-Hollweg verklaart in de Rijksdag dat Duitsland zijn verplichtingen tegenover Vlaanderen aanvaardt. Het zal de Belgisch-Vlaamse problematiek op de komende vredesconferentie aan de orde stellen. Duitsland wenst geen België dat een vazal van Frankrijk en Engeland is, of een militair en economisch bolwerk tegen Duitsland. Verder belooft Duitsland dat het Vlaanderen een eigen ontwikkeling op basis van de Nederlandse taal zal bieden. Zijn opvolger Georg von Hertling, Rijkskanselier van 1 november 1917 tot 30 september 1918, denkt daar al heel anders over.

1874   Première in Wenen van de opera Die Fledermaus van Johan Strauss.

Taras Sjevtsjenko (1814-1861)

1847   In Kiev wordt de Oekraïens-nationalistische Broederschap van Cyrillus en Methodius door de Russen ontbonden, al de leden gearresteerd en in Sint-Petersburg gevangengezet. Deze geheime, politieke organisatie wilde de lijfeigenschap afschaffen en het door Rusland geannexeerde Oekraïne reanimeren. Onder de aangehouden leden bevindt zich de Oekraïense auteur Taras Sjevtsjenko. Als de politie zijn satirische, anti-tsaristische gedichten ontdekt, krijgt Sjevtsjenko een bijzonder strenge straf. Hij wordt veroordeeld om als eenvoudige soldaat in dienst te gaan bij een speciaal korps van veroordeelden, in een verafgelegen gebied, nabij de grens met Kazachstan. De rest van het verhaal lees je hier.

1840   Charles Rogier (1800-1885), eigenlijk Charles Latour Rogier, een geboren Fransman en medestichter van België, neemt ontslag als provinciegouverneur van Antwerpen. In een woelig debat in de Kamer verwijt Felix de Merode hem zijn cumul. De Vlamingenhater Rogier was vanaf november 1830 volksvertegenwoordiger voor Luik. Daarnaast was hij vanaf 24 februari 1831 kolonel en vleugeladjudant van Surlet de Chokier, regent van België, vanaf 21 maart 1831 administrateur van de Openbare Veiligheid en van 4 juni 1831 tot 20 oktober 1832 en van 21 september 1834 tot 5 april 1840 gouverneur van de provincie Antwerpen. Zijn cumul dient als voorbeeld en zal in België school maken.

1792   De Franse revolutionairen dragen bij tot de wetenschap: in Parijs sluiten ze de Sorbonne.