5 april. Net binnen: Willeke van Ammelrooy geboren

Elk jaar   Bij de Hindoes: begin van de Chaitra Navratri, een vier maanden durende vastenperiode. Die begint met festiviteiten die negen dagen en nachten duren en focussen op de verering van de godin Durga (‘de ongenaakbare’), één van de negen namen of verschijningsvormen van Parvati, de echtgenote van de god Shiva.

Douwe Tamminga (1909-2002)

Het woord ‘Navratri’ is samengesteld uit twee woorden: ‘Nava’ (negen) en ‘Ratri’ (nachten). Letterlijk betekent Navratri dus ‘negen nachten’. Op een van deze negen dagen houdt de vrome hindoe – veelal in huiselijke kring – een offerdienst, waarbij de negen manifestaties (verschijningsvormen) van de vrouw van Shiva worden vereerd. Elke nacht eert een andere kant van de universele moeder.

Op de laatste dag wordt ook Rama Navami (de geboortedag van Rama) gevierd.

2002   Overlijden in Leeuwarden van de Friese dichter en schrijver Douwe Tamminga (92), grote promotor van het Fries. Onder zijn dichtbundels: In memoriam, Brandaris, Strofen foar myn soan. Hij schreef ook historische romans als De boumaster fan de Aldehou, en vertaalde sprookjes, psalmen en liederen in het Fries.

1983   De 27-jarige Cevdet Yilmaz (1956), bijgenaamd ‘Ted de Turk’, schiet in café ‘’t Koetsiertje in zijn woonplaats Delft zes mensen dood (Ton Smits, Wim van Baarle, Jan van Drongelen, Wim Janssen, Tonie Sneekes en Carmen Sneekes). Vier mensen raken gewond. Aanleiding was een ruzie met Ton Smits. Yilmaz weet na het bloedbad te vluchten, maar wordt na een grote klopjacht drie weken later toch aangehouden. Hij wordt veroordeeld tot levenslang.

Sara Kroos (°1981)

1981   Geboorte in Wijngaarden (Zuid-Holland) van de cabaretière Sara Kroos. Ze werd bekend door diverse soloprogramma’s en als vaste gast in De Lama’s (BNN), Sorry minister (VPRO), Kinderen voor Kinderen, In goed gezelschap, enz. Ze won in 2000 de publieksprijs van het Leids Cabaret Festival. Ze maakte het album Boheems en schreef onder meer Sara Kroos rekent af, Doorkijk, Als ik het niet kan, kun jij het ook…

1962   Na bijna vier jaar boren vallen Zwitserse en Italiaanse tunnelgravers elkaar in de armen onder de St.-Bernhard. De Grote Sint-Bernhardtunnel heeft een lengte van 5798 meter en loopt onder de Grote Sint-Bernhardpas. In maart 1964 wordt de Grote Sint-Bernhardtunnel voor auto’s geopend.

Agnetha Fältskog (°1950)

1950   Geboorte in Jönköping (Zweden) van Agnetha Fältskog, Zweeds zangeres, het jongste lid van de groep ABBA. Bekende nummers: Waterloo, The winner takes it all, Fernando, Money money money, Dancing queen, One of us, enz. Na 1983 zingt ze solo onder meer Wrap your arms around me, The heat is on. Ze was tot eind 1978 getrouwd met Björn Ulvaeus van ABBA. Stapt uit de muziekwereld, maar maakt in 2004 een comeback met het album My colouring book en in 2013 met het album “A”.

1944   Geboorte in Amsterdam van Willeke van Ammelrooy, Nederlands actrice, bekend van films als Mira, Dakota, Grijpstra en De Gier, Frank en Eva, Wan pipel, Ciske de rat, De lift, Lijmen/Het been, De schippers van de Kameleon, Lulu, The lake house, De hel van ’63, Verliefd op Ibiza… Op tv was ze te zien in onder meer Het glazen huis, Herenstraat 10, Beatrix, Oranje onder vuur. Ze is de echtgenote van zanger Marco Bakker.

1943   Bombardement op Mortsel (Antwerpen) door Amerikaanse bommenwerpers, begeleid door Britse jachtvliegtuigen. Dit was het zwaarste bombardement in België tijdens de Tweede Wereldoorlog: 936 dodelijke slachtoffers, waaronder 209 kinderen, verpletterd onder het puin van scholen en crèches. Nog eens 1342 mensen raakten gewond. Ook de materiële schade was enorm: 1259 woningen werden vernield of zwaar beschadigd.

Radio Londen meldt de avond van 5 april: ‘De aanval leverde uitstekende resultaten op’. Omdat Mortsel slachtoffer werd van zogenaamd ‘friendly fire’ werd het vergeten bij het uitdelen van de Oorlogskruisen. Pas na 61 jaar kreeg de stad een erkenning in de vorm van… een lint.

1916   In Den Haag verschijnt het eerste nummer van De Vlaamse Gedachte. Het werd uitgegeven door Leo Picard. Het blad verwierp niet alleen de opvatting de Vlaamse belgicisten, maar evenzeer het activisme van Jong- Vlaanderen, dat van géén België, in welke vorm dan ook, wilde weten. Het blad nam een tussenstandpunt in. Picard wilde een ‘Vlaams’ Vlaanderen binnen een hersteld en verbeterd België.

1906   In 1906 introduceert de Indiase verzetsleider Mahatma Gandhi de satyagraha (toewijding aan de waarheid) als vreedzaam en geweldloos verzet tegen de pasjeswetten. In maart 1930 start Gandhi een nieuwe satyagraha tegen de belasting op zout en begint de beroemde Zoutmars naar Dandi. Op 21 maart begint Gandhi met zijn honderdduizend volgelingen in Ahmedabad aan een 400 kilometer lange tocht naar de oceaan om zelf zout te maken. De tocht wordt een grote zegetocht waar duizenden Gandhi toejuichten en velen zich aansloten bij de mars.

Rond 5 april 1930 komt men aan in Dandi. De campagne is bijzonder geslaagd en ondanks dat er meer dan 60 000 mensen gevangen werden gezet, blijft de opstand groeien. In een persverklaring zegt hij: ‘De wereld biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht’.

De Britse koloniale regering, aangevoerd door Lord Irwin, besluit voor het eerst direct met Gandhi te onderhandelen.

1753   Oprichting van het British Museum in Londen.

1722   De Nederlandse zeevaarder Jacob Roggeveen doet een bijzondere ontdekking: bij toeval belandt hij met zijn drie schepen op het Paaseiland, een Polynesisch eiland in de Grote Oceaan, dat nu staatkundig bij Chili hoort. Roggeveen, een Zeeuw, geeft het eiland de naam ‘Paaseiland’ omdat hij het ontdekt op paaszondag. Voor zover bekend is hij de eerste Europeaan die het eiland bezoekt.

Op het eiland, beroemd om haar opvallende stenen voorouderbeelden (moai), ziet Roggeveen twee bevolkingsgroepen: Polynesiërs en de ‘blankere’ Langoren, ook wel Hanau Epe genoemd. Roggeveen en zijn bemanning onderzoeken het eiland en constateren dat Paaseiland niet het Zuidland is waar ze naar op zoek zijn.

Tegenwoordig heet Paaseiland ‘Isla de Pascua’ en is het een Chileens nationaal park.

Hendrik van Brederode (1531-1568)

1566   Tweehonderd edelen, onder leiding van de Brusselaar Hendrik van Brederode (1531-1568), bieden aan de landvoogdes, Margareta van Parma, een verzoekschrift aan om de verzachting te bekomen van de door Spanje ingevoerde bestraffingsmaatregelen. Bij deze gelegenheid nemen de edelen fier de naam van Geuzen aan, die hen misprijzend door de graaf de Berlaymont was gegeven. Als symbool kiezen ze de bedelzak.

Op 28 mei 1568 wordt Brederode door de Raad van Beroerten bij verstek gevonnist, maar hij was toen reeds op 15 februari 1568 in ballingschap overleden, op kasteel Horneburg bij Recklinghausen (Westfalen). Straatnamen eren zijn nagedachtenis onder meer in Antwerpen, Brussel, Amsterdam, Rotterdam.