JavaScript is required for this website to work.
post

6 april. Historische dag: de eerste Vlaams-nationale ambtenarenvakbond opgericht

VandaagLuc Pauwels6/4/2023Leestijd 4 minuten
De harmonie van de Verbroedering der Vlaamse Tol- en Accijnsbedienden

De harmonie van de Verbroedering der Vlaamse Tol- en Accijnsbedienden

foto © Nationaal Douanemuseum

En verder: het Vlaams Economisch Verbond, Igor Stravinsky en rector Serrure…

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

2016   In Nederland ontstaat enorme heisa over het associatieverdrag met Oekraïne. Opmerkelijk is in ieder geval dat er in Nederland op 6 april 2016 een referendum over dit verdrag wordt gehouden. De

opkomstdrempel wordt gehaald, met 32,28%. Daarmee was de uitslag van het referendum geldig. Van de opgekomen kiezers stemde 61% tegen het verdrag; dat is bijna 20% van de

vandaag

ABBA

kiesgerechtigden. Na onderhandelingen met de EU en de verzekering dat er geen militaire hulp en extra geld naar Oekraïne gaat en dat het verdrag Oekraïne geen kandidaat-EU-lid maakt, keurt het Nederlandse parlement het associatieverdrag toch goed.

1974   In Brighton (Engeland) wint het Zweedse viertal ABBA het 19de Eurovisiesongfestival, met het liedje Waterloo.

vandaag

Igor Stravinsky (1882-1971)

1971   Overlijden in New York van de Russische musicus Igor Fjodorovitsj Stravinsky (88), een van de belangrijkste componisten van de 20ste eeuw. Naast componist was Stravinsky ook dirigent, vaak van zijn eigen werken. Hij woonde vele jaren in Zwitserland en reisde veel. Niet altijd makkelijk als op je officiële papieren И́горь Фёдорович Страви́нский staat vermeld. In 1934 verwerft hij de Franse nationaliteit en wordt, nadat hij zich eind jaren 1930 in de Verenigde Staten heeft gevestigd, in 1945 tot Amerikaan genaturaliseerd.

1965   Vanaf Cape Kennedy wordt Early Bird gelanceerd, de eerste commerciële communicatiesatelliet.

vandaag

Lieven Gevaert (1868-1935)

1926   Stichting van het Vlaams Economisch Verbond met als voorzitter Lieven Gevaert. Het VEV is de opvolger van het sedert 1908 bestaande Vlaams Handelsverbond. Deze organisatie werd door sommigen als gecompromitteerd ervaren door het engagement van een aantal van haar grondleggers, waaronder Leo en Hippoliet Meert, in het activisme. Pas in 1924 werd de tijd rijp geacht om een nieuwe Vlaamse economische organisatie in het leven te roepen. De uiteindelijke stichting liet nog twee jaar op zich wachten.

1917   De Verenigde Staten verklaren Duitsland de oorlog.

1896   Oprichting van de Verbroedering der Vlaamse Tol- en Accijnsbedienden, kort na een vergadering van de Nederduitse Bond in Antwerpen. Oprichters zijn Aloïs van Puymbroeck, Jan-Matthijs Mertens, Jules Baelen en Karel Lauwereys. Aanleiding is het ongenoegen dat bij de Vlaamse ambtenaren was ontstaan nadat hun Waalse collega’s een vertoogschrift aan de parlementsleden hadden gericht dat beledigend voor de Vlamingen was.

Op levensbeschouwelijk en partijpolitiek vlak wil de Verbroedering uitdrukkelijk neutraal zijn. Zij stelde zich ten doel ‘eerst en vooral gelijkheid op taalgebied’ met daarnaast een reeks financiële en syndicale eisen. De vereniging wordt wettelijk erkend bij Koninklijk Besluit van 31 december 1907, een erkenning met de bedoeling ze te ringeloren. Maar dat pakt niet. Onder de kenspreuk Voor Taal en Recht blijft zij flamingantische agitatie voeren binnen de diensten van het ministerie van Financiën. De Verbroedering heeft een eigen fanfare en organiseert een intens sociaal leven.

In 1898 stelt ze een manifest aan het parlement voor met scherpe protesten inzake de wanverhoudingen tussen de taalgroepen in de ambtenarij. Dit lekt voortijdig uit en veroorzaakt een repressieve actie wegens ‘administratief vergrijp’. Leidende figuren worden gemuteerd naar ver uit elkaar gelegen posten. Zo Jozef Schauwbroeck, Désiré Buyssens, Urbain van den Hulle en Victor Vonck wiens handschrift toeliet de herkomst van het manifest te achterhalen.

vandaag

Constant P. Serrure (1805-1872)

1872   Overlijden in Moortsele (Oost-Vlaanderen) van Constant P. Serrure (66), Vlaams jurist, historicus en neerlandicus. Na het atheneum te Antwerpen is hij een tijdlang klerk bij Jan Frans Willems, de ‘vader der Vlaamse Beweging’, toen ontvanger der registratie, die zijn belangstelling voor oude Middelnederlandse teksten wekt. Serrure studeert rechten te Leuven (1826- 1832) en helpt daar de bibliothecaris met het ordenen van de oude manuscripten en boeken. Hij sticht er een Leuvense Studenten Maatschappij en is actief op het domein van onze literatuur, volkskunde, taalkunde en geschiedenis. Van 1833 tot 1835 is hij archivaris en conservator voor Oost-Vlaanderen en mededirecteur van de ‘Messager des sciences historiques’. In 1834 sticht hij met Philip M. Blommaert de Nederduitse Letteroefeningen, het eerste Nederlandstalig letterkundig blad na de Belgische afscheiding. Blommaert publiceert er een herdruk in van zijn oproep uit 1832, Aenmerkingen over de verwaerloozing der Nederduitsche tael.

In 1836 wordt Serrure hoogleraar te Gent voor de geschiedenis van België en de Middeleeuwen. In 1839 is hij medestichter van de Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen, waarvoor hij in de volgende decennia twaalf literaire en historische tekstuitgaven verzorgt. Ook in het vrijwel alleen door hem verzorgde Vaderlands Museum (1855-1863) publiceert hij veel korte en onbekende Middelnederlandse teksten, onder meer bijna het gehele Van Hulthem-handschrift. Als bibliofiel en numismaat geniet hij Europese faam.

Van 1854 tot 1864 was Serrure als hoogleraar in Gent eveneens verantwoordelijk voor Nederlandse taal- en letterkunde, waarvan hij het taalkundig en het oude literaire gedeelte voor zijn rekening nam; voor de moderne tijd werd hij bijgestaan door Jacob F. Heremans, die hem ook zou opvolgen. Hij wordt tot rector van de Rijksuniversiteit Gent gekozen (1855-1857), een bewogen periode die voor deze kamergeleerde traumatisch was. Daarna trekt hij zich uit de openbaarheid terug en wijdt zich aan zijn historisch werk.

Voor de Vlaamse Beweging heeft hij belang als ijverige en gerenommeerde deelnemer aan het Vlaamse culturele leven, meer bepaald aan De Tael is gan(t)sch het Volk, het Willemsfonds, het Vlaemsch Gezelschap, de Nederlandse Congressen en De Fonteine, maar nog meer als historicus en tekstuitgever. Algemeen kan zijn houding als niet zeer Belgisch, duidelijk anti-Frans en soms ook even anti-Nederlands worden gekarakteriseerd, maar vooral en beslist als pro-Vlaams.

1869   Eerste octrooi op een plastic kunststof: celluloid. De uitvinder was de Engelse metallurg Alexander Parkes (1813-1890) uit Birmingham.

1840   Een ontslagen generaal doet een regering vallen. Generaal Jacques van der Smissen (1788-1856) was in oktober 1831 door het Belgische militaire gerecht gedegradeerd en verbannen wegens een orangistische samenzwering. Op basis van het Verdrag van Londen van 19 april 1839 dat de staat ‘België’ erkende, was een amnestieregeling voorzien. Daardoor werd Van der Smissen formeel terug in het leger opgenomen, maar oefende geen enkele functie uit. Hij ontving een ‘soldij van non-activiteit’. Bij de bespreking van het budget van oorlog werd de regering om reden van de zaak-Van der Smissen in de minderheid gesteld met 42 stemmen tegen 38 bij vijf onthoudingen. Het kabinet van premier Barthélemy de Theux de Meylandt (1794-1874) biedt meteen zijn ontslag aan, wat door de koning wordt aanvaard.

1814   Napoleon Bonaparte wordt gedwongen afstand te doen van de troon en wordt verbannen naar Elba, een eiland in de Middellandse Zee vlakbij de kust van Italië. Lodewijk XVIII neemt de macht in Frankrijk over. Maar de dreiging is nog niet voorgoed weg…

1580   Aardbeving voor de Frans-Vlaamse kust, in het Nauw van Kales, met een sterkte van 6,0 op de schaal van Richter.

Luc Pauwels (1940) is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.

Commentaren en reacties