6 november. Net binnen: Kamer stemt erfenisrechten in rechte lijn weg

1999   In Australië wordt een referendum gehouden over een mogelijke wijziging van de staatsvorm. De vraag luidt of Australië een republiek zou moeten worden, met een door het parlement benoemde president. Queen Elisabeth II zou dan worden ‘afgezet’. Opiniepeilingen suggereerden al enkele jaren dat een meerderheid van de kiezers voorstander was van een republiek. Niettemin stemmen de Australiërs met 55% voor het behoud van de monarchie. Zo zie je toch maar weer.

1968   Niet in Leuven maar aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) kreeg de Parijse studentenrevolte van mei ’68 de scherpste navolging. Al onmiddellijk in mei bezetten groepen linkse studenten een gedeelte van de universiteitsgebouwen. In zogenaamde ‘vrije vergaderingen’ en op muurkranten maken ze hun eisen en verlangens kenbaar. De autoritaire structuren van de VUB komen onder vuur. De academische overheid gaat hierop in en op 6 november hebben democratische verkiezingen plaats voor een Raad van Beheer waarin ook de studenten vertegenwoordigd zijn. Tot voorzitter van de 40-koppige Raad wordt de Waalse socialist Henri Simonet gekozen. Maar een harde kern van ‘insurgés permanents’ (aanhoudend oproerigen), zoals Simonet ze typeert, neemt hiermee geen vrede en blijft acties ondernemen tegen de maatschappij zelf.

1944   Overlijden van de Vlaamse socialistische politicus Désiré Bouchery. Hij begint bij de Socialistische Jonge Wacht. In 1909, hij is dan 21, komt hij op de redactie van Vooruit. Daar ontmoet hij Helena, de dochter van hoofdredacteur Ferdinand Hardijns, en hij trouwt met haar. Als secretaris bij de Centrale voor Arbeidersopvoeding komt hij in contact met Hendrik de Man en wordt in 1925 directeur van de Vlaamse afdeling van diens Arbeidershogeschool. Van 1919 tot 1944 is hij volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Mechelen en van 1936 tot 1938 ook even minister van PTT. In die functie steunt hij Hendrik de Man in de verzelfstandiging van de Vlaamse vleugel van de Belgische Werkliedenpartij (BWP).

Op het Eerste Vlaams Socialistisch Congres dat De Man in 1937 organiseert, geeft Bouchery een lezing over ‘Radio en culturele autonomie’. Tijdens zijn kort ministerschap wordt de culturele autonomie in programmazaken bij de radio doorgevoerd. In de Tweede Wereldoorlog wordt hij door de Duitsers als gijzelaar opgesloten in de kampen van Breendonk en Hoei, waar hij zwaar ziek wordt. Désiré Bouchery overlijdt kort na de bevrijding. In Mechelen is een straat naar hem genoemd.

Emmanuel Looten (1908-1974)

1908   Geboorte in Sint-Winoksbergen (Frans-Vlaanderen) van de dichter en schrijver Emmanuel Looten. Hoewel hij in het Frans schreef was hij een Vlaming in hart en nieren, alsook een verdediger van etnische en culturele identiteiten. De mythische en historische figuren van de Lage Landen, het Vlaamse landschap met zijn torens en molens, zijn kenschetsend voor zijn literair werk. Werken van Emmanuel Looten werd vertaald in onder meer het Nederlands, het Italiaans en het Japans. Hij was bevriend met Yukio Mishima. Bij diens dood in 1970 schreef Looten een afscheidsgedicht dat voorgelezen werd op de Japanse televisie.

1851   De Kamer verwerpt het wetsontwerp op de erfenisrechten van de liberale minister van Financiën Walthère Frère-Orban. Onder druk van premier Charles Latour Rogier, een geboren Fransman, had de Luikenaar Frère-Orban in november 1848 bij de Kamer een wetsontwerp ingediend dat opnieuw successierechten in rechte lijn voorzag, dus van de ouders op de kinderen. Wij hadden dat gekend ten tijde van de Franse bezetting, maar Willem I van de Verenigde Nederlanden had het weer afgeschaft. Nu wil de regering deze successierechten weer invoeren. De bevolking is er erg tegen gekant en bij de verkiezingen van 11 juni 1850 verliezen de liberalen maar liefst 14 zetels in de Kamer. Na een laatste en vergeefse poging om het Franse systeem terug in te voeren, dient de regering Rogier haar ontslag in. Uiteindelijk zal drie jaar later, in november 1851 een zwaar geamendeerd wetsontwerp worden goedgekeurd.

Charlotte van Wales (1796-1817) en Leopold van Saksen-Coburg (1790-1865)

1817   Overlijden in Surrey (Engeland) van prinses Charlotte van Wales, pas 21, enig kind van de Engelse koning George IV. Zij was het jaar voordien op 2 mei getrouwd met ene Leopold, de latere koning van België. In de avonduren van 5 november bevalt Charlotte van een grote, doodgeboren jongen. Ze overleeft de bevalling niet.

Leopold was geboren op 16 december 1790 en was dus weduwnaar op de leeftijd van 27. Toen hem de troon van België werd aangeboden was hij bijna 40. Hij zal in 1832 hertrouwen met Louise Marie van Orléans, dochter van de Franse koning Louis-Philippe, een politiek huwelijk met voor de hand liggende bedoelingen.

Philippe-Egalité (1747-1793)

1793   Het lot van een overloper. Louis-Philippe d’Orléans, bekend als Philippe-Egalité, wordt voor het revolutionaire tribunaal gebracht, ter dood veroordeeld en dezelfde dag onthoofd. Hij is een vijand van het Hof, helemaal bezield door revolutionaire liberale ideeën. Vanaf 1787 steunt hij pamfletschrijvers en straatzangers, die door hem werden betaald voor het bespotten van de monarchie – het regime waarvan de val zijn eigen ondergang zal veroorzaken. In oktober 1789 organiseert hij de protestmars naar Versailles. Als volksvertegenwoordiger in de Conventie stemt hij voor de terechtstelling van zijn neef, koning Lodewijk XVI. In 1792 had hij zijn naam modieus laten wijzigen in Philippe-Egalité. Zijn zoon deed er afstand van en regeerde onder de naam Louis-Philippe I.

1792   Franse revolutionaire troepen vallen de Zuidelijke Nederlanden binnen, verslaan de Oostenrijkers in Jemappes en bezetten onze gewesten. De ene vreemde heerschappij wordt door de andere opgevolgd. In het Franse leger strijdt een Légion belge dat onder de leiding staat van generaal graaf Jean-Baptiste Dumonceau de Bergendal (1760-1821). Dit legertje, samengesteld uit collaborateurs met de Franse revolutie, werd op de been gebracht door het in Parijs opgerichte Comité des Belges et Liégois unis.

1650   Overlijden van prins Willem II van Oranje, kleinzoon van ‘de’ Willem van Oranje. Hij is de laatste telg van Oranje-Nassau die oog heeft voor alle Zeventien Provinciën van de Nederlanden. Voor hem heerst in de Republiek der Verenigde Nederlanden te veel particularisme en verdeeldheid. Hij ziet mogelijkheden voor een grotere en meer gecentraliseerde Nederlandse staat en botst daarbij frontaal op de grote commerçanten die in Nederland voor alles als een handelsnatie zien. Willem II trouwt in 1641 met Maria Henriëtte Stuart, de oudste dochter van de Engelse koning Karel I.

Wat van zijn ambities zou geworden zijn, weten we niet. Na een jachtpartij op de Veluwe, krijgt de prins hevige koorts en blijkt aan pokken te lijden. Hij sterft op 24-jarige leeftijd. Een week daarna wordt zijn erfgenaam geboren, de latere stadhouder Willem III.